Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, “Yetkim olsa HSYK’yı anında yargılardım” sözlerinin ardından AK Parti milletvekilleri Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ve Türkiye Adalet Akademisi’ne neşter teklifi sundular. HSYK üyeleri hakkında disiplin soruşturması yapıp disiplin cezası verme ve görevleriyle kişisel suçlarından soruşturma-kovuşturma yetkisi HSYK Genel Kurulu’ndan, Kurul’un başkanı olan Adalet Bakanı’na geçti. Teklif yasalaşırsa, AK Partililerin “korsan bildiri” diye eleştirdiği bildiriye imza atan 17 HSYK üyesine Adalet Bakanı Bekir Bozdağ soruşturma açabilecek. Bu cezalara yargı denetimi yolu açıldı.
Geçici maddeyle getirilen düzenlemeye göre HSYK Başkanvekili ve üç daire başkanıyla, Kurul üyelerinin dairelerdeki görevleri sona erecek. Adalet Akademisi’nin Başkan ve başkan yardımcıları, genel kurul, yönetim, denetim kurulu, hakimleri ve tüm personelinin de HSYK gibi görevleri sona erecek.
Akademi Başkanı'nı Bakanlar Kurulu seçecek
Kanun yürürlüğe girince Adalet Akademisi’nin Başkanı Yardımcıları ve Daire Başkanı’nı 10 gün için Bakan atayacak. 15 gün içinde ise Bakan üç Akademi Başkanı adayını Bakanlar Kurulu’na sunacak. İlk Bakanlar Kurulu’nda başkan atama ya da görevlendirmesi yapılacak. Teklif satırbaşları ile şöyle:
“Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte HSYK’da görev yapan genel sekreter, genel sekreter yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu başkan yardımcıları, Kurul müfettişleri, tetkik hakimleri ve idari personelin, Kurul’daki görevleri bitecek. 10 gün içinde ise Kurulun Başkanı olan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ; Kurul üyelerinin, asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacakları daireleri belirleyecek. Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu başkan yardımcıları ve genel sekreter yardımcılarını Bakan atayacak. Teftiş Kurulu Başkanı, Kurul’a değil Bakan’a karşı sorumlu olacak.
Müsteşara da daire başkanlığı yolu açıldı
Üyelerin görev yapacakları daireler belirlendikten sonra 10 gün içinde Genel Kurul tarafından; Daire başkanları ve başkanvekilinin seçimi yapılacak. Genel Sekreter adayları belirlenecek. Genel Sekreter adayları belirlendikten sonraki üç gün içinde Bakan tarafından Genel Sekreter atanacak. Görevden alınan personel uygun görülecek bir göreve atanacak. Adalet Bakanlığı müsteşarı da daire başkanı olabilecek.
HSYK'nın tüm genelgeleri yürürlükten kaldırılıyor
Yeni HSYK’nın üç yıl boyunca çıkardığı hakim-savcı atama kriterleri başta bütün genelge ve yönetmeliklerin yürürlükten kalkacak. Yargı yetkisinin kullanımına ilişkin konular hariç genelge düzenlemek görevi de Kurul’dan Bakanlığa geçti.
Değişiklikle HSYK’nın 1. ve 2. Dairesinin beş, 3. Dairesi ise 11 üyeden oluşacak. Üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağına Başkan olan Bakan tarafından karar verilecek. Daire başkanlarının Başkan tarafından teklif edilecek iki aday içinden Genel Kurul tarafından seçilecek.
Seçim sistemi de değişti
Yüksek Mahkemelerden seçilecek Kurul üyeliği için her üye, birinci sınıf adlî ve idarî yargı hâkim ve savcıları arasından seçilecek Kurul üyeliği için her hâkim ve savcı, ancak bir aday için oy kullanabilecek.
HSYK Genel Kurul toplantı gündemi de Bakan tarafından, Başkanvekilinin de görüşü alınmak suretiyle belirlenecek. Kanundaki istisnalar hariç olmak üzere 22 üyeli Genel Kurul, en az 17 üyeyle toplanacak ve üye tamsayısının salt çoğunluğuyla karar verecek.
Daireler 5 üye ile toplanacak
Yedişer üyeden oluşan daireler, en az beş üyeyle toplanıp üye tamsayısının salt çoğunluğuyla karar alacak. Yapılan değişiklikle; birinci ve ikinci daire beş, üçüncü daire ise 11 üyeden oluşacak. Daireler, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanacak ve karar alacaktır. Üçüncü daire, beşer üyeden oluşan iki heyet halinde de çalışabilecek. Bu durumda heyetler salt çoğunlukla toplanacak ve karar alacak. Başkanın katılmadığı heyete en yaşlı üye başkanlık edecektir.