Hollandalı yayıncı Ambo Anthos, 2. Dünya Savaşı'nda yaşanan Yahudi soykırımının (Holokost) sembol isimlerinden biri olan Anne Frank ve ailesine Yahudi noter Arnold van den Bergh'in ihanet ettiğini içeren kitap nedeniyle özür diledi.
Uluslararası bir soğuk vaka ekibi tarafından, modern teknikler kullanılarak yapılan araştırmanın sonuçları geçen ay kamuoyu ile paylaşılmıştı.
Araştırma ekibi, Amsterdam Yahudi Konseyi Üyesi olan tanınmış noter Arnold van den Bergh'in, kendi ailesini korumak için Anne Frank ve ailesinin saklandığı evin adresini Nazilere verdiği sonucuna varmıştı.
Kanadalı yazar Rosemary Sullivan'ın, bu iddiayı içeren kitabını Hollanda'da yayınlayan Ambo Anthos, yayıncının "daha eleştirel" bir duruş sergilemesi gerektiğini belirterek, kitaptan rahatsız olan herkesten özür diledi.
Anthos kitabın yayın haklarının dünya çapında HarperCollins tarafından satın alındığını ve içeriğinin onlar tarafından belirlediğini belirterek, "ortaya çıkan sorulara araştırma ekibinden yanıtlar" beklendiği için kitabın ek basımının ertelendiğini söyledi.
Kitabın içeriğinin Ocak ayı başlarında açıklanmasından sonra, çok sayıda eleştiriye hedef oldu. Hollandalı kamu yayıncısı NOS'a göre, 23 kişilik araştırma ekibinin modern yöntemlerle elde ettiği büyük miktarda bilgi hayranlık uyandırdı. Ancak uzmanlara göre Van den Bergh'in, Frank ailesine ihanet ettiği sonucu çok fazla varsayıma dayanıyor.
Uzmanlara göre, Yahudi Konseyi'nin önde gelen bir üyesi olan Van den Bergh'in saklanan Yahudilerin adres listelerine erişimi olduğu iddiası önemli bir nokta ama buna ilişkin kesin bir kanıt bulunmuyor.
Yahudi Konseyi ile ilgili bir kitap üzerinde çalışan Leiden Üniversitesi öğretim üyesi Bart van der Boom, bu sonucu "iftiracı saçmalık" olarak değerlendirdi.
Tarihçi van der Boom, "Yahudi Konseyi üyelerinin, saygın insanların, saklanan 500 ila 1.000 Yahudiye ihanet edeceğini düşünüyorsanız, hiç de iyi bir ruh hali içinde değilsiniz" dedi.
Anne Frank Fonu da araştırma sonucunu İsviçre medyasına, "Bu, gerçeğin bulunmasına katkıda bulunmuyor yalnızca kafa karışıklığı yaratıyor. Soruşturma da hatalarla dolu" sözleriyle değerlendirdi.
Uluslararası araştırma ekibinde yer alan baş müfettiş Pieter van Twisk ise, yayıncı Ambo Anthos'tan gelen mesaj karşısında şaşırdığını söyledi.
Van Twisk NOS'a yaptığı açıklamada, geçen hafta Anthos'u ziyaret ettiğinde yayıncının kitaba bu kadar üzüldüğü fikrine kapılmadığını vurguladı.
Hollandalı baş müfettiş ekibinin hiçbir zaman kesin gerçeği ortaya çıkardığını iddia etmediğini belirterek, bunu "en az yüzde 85'lik bir olasılık" olarak ortaya koyduklarına işaret etti.
Anne Frank kimdir?
Anne Frank ve ailesi Nazi toplama kamplarına gönderilmemek için, Amsterdam'ın Prinsengatcht semtindeki bir evin gizli bölmesinde saklandı.
Anne Frank'ın bu dönemde tuttuğu ve ölümünden sonra basılan günlüğü, Yahudi soykırımının en önemli simgelerinden biri oldu. 4 Ağustos 1944'te Naziler tarafından yakalanarak Auschwitz-Birkenau toplama kampına gönderilen Frank ailesini kimin ihbar ettiği hiçbir zaman öğrenilemedi.
Frank, 15 yaşındayken Şubat 1945'te Bergen-Belsen toplama kampında tifüsten öldü.
Toplama kampından sağ kurtulan tek aile üyesi olan baba Otto Frank, 6 milyon Yahudinin sistematik şekilde zulüm ve soykırıma uğramasının sembollerinden biri haline gelen günlüklerin yayınlanmasını sağladı.
Hollandalı belgesel yapımcısı Thijs Bayens'in 2017 yılındaki önerisi üzerine, aralarında emekli FBI ajanlarının da bulunduğu 23 kişilik uluslararası bir soğuk vaka ekibi, Anne Frank ve ailesine yönelik ihaneti araştırmaya başladı.
Yapay zeka sayesinde 6 yıl boyunca 7 ülkede Frank ailesine kimin ihanet etmiş olabileceği incelendi.
Araştırmacılar, Yahudi Konseyi üyesi ve Amsterdam'ın önde gelen noteri Arnold van den Bergh'in, kendi ailesinin güvenliğini garanti altına almak için gizlenen Yahudilerin adreslerini Almanlara ilettiği sonucuna vardılar.
Bu araştırmanın sonuçları Kanadalı yazar Rosemary Sullivan tarafından kitap haline getirildi.Hollandalı yayıncı 'Anne Frank'ın ihaneti' adlı kitap için özür diledi