Yusuf Özkan
Lahey
Hollanda Demiryolları (NS), 2. Dünya Savaşı sırasında, kuruma ait trenlerle Nazi toplama kamplarına taşınan soykırım kurbanı Yahudi, Roman ve Sinti ile onların yakınlarına 6 ay içinde 32 milyon Euro'dan fazla tazminat ödedi.
Hollanda Demiryolları, savaş sırasında Naziler ile işbirliği yaptığı için 2005 yılında resmen özür dilemişti.
NS, soykırımdan sağ kurtulanlar ve kurbanların yakınları ile tazminat konusunda anlaşmaya vardı. Tazminat miktarının belirlenmesi amacıyla oluşturulan komiteye 6 bin 500 başvuru yapıldı.
Komite, son 6 ay içinde 4 bin başvuru sahibine ödeme yaptı. Ödemelerde yaşlı başvuru sahiplerine öncelik verildi.
Bunlardan 600'ünün, Nazi kamplarından sağ kurtulan kişiler olduğu, diğerlerinin ise, kurbanların eşi, çocuğu ve diğer yakınlarından oluştuğu belirtildi.
Başvurulardan 700'ü eksik veri ya da yeterli kanıt bulunamadığı için reddedildi. Diğer başvurular ise hala inceleniyor.
Başvurular 5 Ağustos'a kadar
Tazminat için başvurular, 5 Ağustos'a kadar devam edecek. Başvuruların büyük bölümünün ABD ve İsrail'de yaşayan soykırım mağduru Yahudilerden geldiği bildirildi.
Almanların 2. Dünya Savaşı'nda Hollanda'yı işgali sırasında NS, Nazi yönetimi ile anlaşarak ücret karşılığında Yahudi, Roman ve Sintiler'in toplama kamplarına taşınmasını sağladı. Naziler, tren ücretini kurbanlardan zorla el koydukları paralarla ödediler.
NS'ye ait trenlerle 100 binden fazla Yahudi, Sinti ile Roman, Westerbork, Vught ve Amersfoort'aki kamplara taşındı.
Bunların büyük bölümü de daha sonra milyonlarca insanın öldürüldüğü Auschwitz ve Sobibor kamplarına sürüldü.
Tazminat komitesi, kişi başına ödenecek miktarı, en fazla 15 bin euro olarak belirledi. Bu miktar belirlenirken, benzer düzenlemeyi yapan Fransız Demiryolları tazminat fonu ile IG Farben Krupp ve AEG Telefunken gibi Alman şirketlerinin uygulamalarına bakıldı.