Avusturya Anayasa Mahkemesi, Adolf Hitler’in doğduğu evin kamulaştırılmasına yönelik kararını cuma günü açıkladı. Mahkeme, parlamentonun Aralık ayında çıkardığı evin kamulaştırılmasına imkan veren yasayı onayladı ve yasaya itiraz eden ev sahibinin başvurusunu geri çevirdi.
Mahkeme, mülkiyetin kamulaştırılmasının, kamuya açık sosyal hizmet amaçlı kullanılması ve ev sahibinin de tazminatsız kalmaması nedeniyle anayasaya aykırı olmadığına hükmetti. Böylece Avusturya’da Hitler’in dünyaya geldiği evin geleceği hakkında yıllardır süren hukuki süreç sonuçlanmış oldu.
Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan açıklamada Hitler’in doğduğu evin Neonazilerin "hac merkezi" olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğu kaydedildi.
Evin sahip olduğu "özel sembolik gücün" ancak binanın ciddi bir tadilattan geçirilmesi ile kırılabilineceğine dikkat çekildi.
14 kişilik yargıç ekibi, hükümetin evi satın almaya yönelik geçmişteki defalarca girişimi sonuçsuz kaldığı için yaklaşık bin metrekareye kurulu 3 katlı binanın kamulaştırılmasını orantılı buldu.
Yıllardır süren hukuki süreç
Avusturya'da hükümet, 1970 yılından bu yana söz konusu binayı kiralayıp engelli yurdu olarak sosyal hizmet amaçlı kullanıyordu. Ancak ev sahibi binada yapılması gerekli tadilat çalışmalarına izin vermediği için, bina 2011 yılından bu yana boş duruyor. Ev sahibi Gerlinde Pommer, İçişleri Bakanlığının evi satın alma teklifini de birkaç kez reddetmişti.
Avusturya hükümeti, 2016 yılının Temmuz ayında Pommer’e tazminat ödeyerek binayı kamulaştırma kararı almıştı. Avusturya Parlamentosu da Aralık ayında yapılan oylamada söz konusu mülkün kamulaştırılmasına imkân veren yasayı oy çokluğu ile kabul etmişti.
AİHM yolu
Avusturya'nın Braunau am Inn kasabasındaki evin sahibi Gerlinde Pommer, parlamentonun yasayı onaylamasının ardından tadilatın evi kamulaştırmadan da mümkün olabileceği gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu. Mülk sahibi ayrıca evin çevresindeki arazinin de devlete geçmesine itiraz ediyor. Pommer’in avukatı "Kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşımaktan başka imkân kalmadı" diye konuştu.
Avusturya’da devlet, artık tarihi koruma altındaki bina ve etrafındaki arazide istediği ölçüde bir değişikliğe gidebilecek. Amaç Adolf Hitler’in 20 Nisan 1889’da dünyaya geldiği evin Neonaziler için kutsal bir mekâna dönüşmesinin önüne geçmek.
Binada ne tür bir değişiklik yapılacağına ise mimari bir yarışma ile karar verileceği bildirildi.
© Deutsche Welle Türkçe
DPA/AFP/ BD/GA