Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) 16 Nisan anayasa değişikliği referandumunda aldığı kararlara tepkiler giderek artarken sandık sonuçlarına ilişkin tartışma sürüyor. HDP’nin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Temsilcisi Mehmet Tiryaki, itirazlarına rağmen YSK’nın 11 üyesi tarafından oy birliği ile kabul edilen ve "usulsüzlük" tartışmasına neden olan üç önemli kararı anlattı ve "Eğer, itirazlar sandık tutanaklarına geçirilmiş olsaydı, il ve ilçe seçim kurullarından bunlar gelseydi, biz bugün ne kadar oyun geçersizken geçerli olduğunu biliyor olacaktık; şu anda bilmiyoruz, bilemeyeceğiz büyük bir olasılıkla" dedi.
YSK’nin kararlarından sonra başlayan ‘tereddütlerin’ çok normal olduğunu ifade eden Tiryaki, "Çünkü, bu geçersizlerin bunun seçim sonucuna ne kadar etki edeceğini bilmiyoruz. Evet belki yüzde 53 çıkacaktı belki de yüzde 49’da kalacaktı. İnsanların kuşku duyması çok anlaşılabilir bir şey" dedi.
HDP’nin YSK Temsilcisi Tiryaki, 16 Nisan’da YSK’nın tartışmaların sürdüğü üç önemli kararı T24’e anlattı. Tiryaki'nin açıklamaları şöyle:
"YSK, 'tercih' mührü yerine 'evet' mührünü kabul etti"
YSK'ya 16 Nisan günü bir başvuru yapıldı. Sabahtan itibaren birkaç konuda sorunlar yaşandığı belirtilerek başvuru yapıldı. Bir kısmı YSK ilçe kurullarından geldi, bir tanesi de AKP'den tarafından yapılan başvuruydu. İlçe seçim kurulları Hatay’ın Dörtyol ilçesi ve birkaç yerde tercih yerine evet mührünün ve bir kaç yerde tercih yerine evet mührünün dağıtıldığı söylendi. Bu oyların geçerli olup olmayacağı konusunda YSK’ya sorular soruldu. 298 sayılı kanunda hem tercih hem de evet mührünün kullanılabileceği söyleniyor.
"YSK'nın genelgesinde 'tercih' mührü deniyor"
Ancak YSK’nin yayınladığı 135 sayılı genelgede sadece tercih mühründen bahsediyor bunun nedeni de anayasa değişikliğine bazı siyasi partilerin ‘evet’ bazı partilerin ‘hayır’ diyor olması. Eğer kullanılacak kaşe de sadece evet olursa bu bir tartışma yaratabilir bu tartışma olmasın diye tercih mührü dağıtıldı. Geçmiş referandumlarda veya seçimlerden kalan kalan evet kaşeleri ile bazı ilçe seçim kurullarında kullanılmış YSK bu oyların geçerli olduğuna karar verdi.
"Mühür şikayetleri geçersizlik nedeni sayılmadı"
Diğer bir yakınma oy pusulaları ile ilgili. Bazı pusulaların arkasına basılması gereken mührün ön tarafa veya ortasına basıldığı yönünde yakınmalar geldi. YSK bunun bir geçersizlik nedeni olarak sayılamayacağını söyledi.
Son olarak bazı sandık kurullarının oy pusulalarının ve zarflarını mühürlemediği sabah erken saatlerde bunu geç farkettiği ya da farketmediği bu nedenle bu oy pusulalarını geçerli sayılması gerektiği yönünde, AKP’nin YSK temsilcisinin bir başvurusu oldu. YSK da bu konuda karar verdi. Aslında biz itiraz üzerine karar vermesinin sandık kurullarına yapılacak, ilçe seçim kurullarına yapılacak itirazlardan sonra YSK’nin karar vermesinin daha doğru olacağını söyledik. YSK üyeleri geçmiş dönemler de de böyle kararlar olduğunu, oy veren seçmenin iradesi dışında ona atfedilecek bir kusur yokken oyunun geçersiz sayılmasının adil olmayacağına karar verdi. CHP temsilcisi ile bu konuda büyük tartışmalara yaşanacağını söyledik. ‘Son anda böyle karar alınması tartışma yaratır’ dedik, bizim böyle bir tezimiz oldu.
"Bu karar saat 16.15’de 11 üyenin oyu ile alındı"
Buna ilişkin karar 16 Nisan saat 16.15’gibi alındı. 11 üyenin oyu ile alındı. Bizim imza yetkimiz yok. Yargıtay ve Danıştay’dan 11 üye var. Bir başkan 10 üye var. Oylama da yapıldı. Oy birliği el alındı.
"Yasa hükmü çok açık, bu yanlış bir tartışma değil"
Bu yanlış bir tartışma değil. Çünkü yasa hükmü, genelge çok açık, bütün siyasi partiler verdikleri eğitimlerde bu yasa ve genelge hükümlerine göre eğitim verdiler. YSK’nin hazırladığı eğitim videolarında da bunların geçersiz oy ve zarflardan söz edilirken bunlardan söz edildi. Bu kadar büyük şikayetlerin olması ve böyle bir tepki normal.
Ayrıca sorun şu, eğer sandıklarda bu itirazlar yapılsaydı, sandık tutanaklarına geçirilseydi, bunlar il, ilçe seçim kurullarından gelseydi bu biçimde ne kadar geçersizken geçerli olduğunu biliyor olacaktık. Şu anda bilmiyoruz. Bilemeyeceğiz büyük olasılıkla. Bütün sandıklar açılmadığı sürece böyle bir olasılıkta yok.
Bir tereddüt artık var, bu geçersiz kaç tane, bunun seçim sonucuna ne kadarı etki edeceğini bilmiyoruz. Evet belki de yüzde 53 çıkacaktı, belki de yüzde 49’da kalacaktı.