Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ekonomi gündemine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Albayrak, IMF'ye başvurma planı olmadığını belirterek, yabancı yatırımcı çekmeye odaklandıklarını vurguladı. Bakan, yüksek enflasyon için gerekli tüm tedbirlerin alınacağını söyledi. ABD'de görülen Halkbank davası hakkında da konuşan Albayrak, bankanın bu süreçten ‘tamamen temiz’ çıkmasını beklediğini söylerken “Başka türküsü tamamen politik bir karar olur” ifadesini kullandı.
Albayrak, ağustos ayı enflasyon verileri açıklanmadan önce Reuters’la yaptığı röportajda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) hükümetten bağımsızlığının sağlanması için ‘gereken tüm adımlar’ın atılacağını söyledi. Albayrak, Merkez Bankası’nın mevcut kur krizine rağmen yaklaşık 3 aydır faiz artırımına gitmeme kararının ise arkasında durdu.
Reuters’tan Orhan Coşkun ve Dominic Evans’ın imzasıyla yayınlanan haberde Albayrak, Merkez Bankası’nın son bir araya gelişinde piyasalara ve fiyat istikrarına bakacağını ve hükümetin mali politikalarıyla uyumlu şekilde ‘gerekli adımları atmaktan çekinmeyeceğini’ söylediğini kaydetti.
"Merkez Bankası'nın eli güçlendi"
Bakan Albayrak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın haziran ayında ‘daha geniş yetkilerle’ yeniden seçilmesinin Merkez Bankası’nın ‘elini güçlendirdiğini’ söyledi.
"Halkbank konusunda bağımsız soruşturma yürütüldü, yaptırımları ihlal yok"
Halkbank'a herhangi bir ceza verilmesini beklemediğini belirten Albayrak, King and Spalding isimli ABD’li hukuk firması ile veri şirketi Exiger’ın, eski Genel Müdür Yardımcısı Hakan Atilla’nın ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını delme iddiasıyla New York’ta hakim karşısına çıkmasının ardından bir soruşturma yürüttüklerini ve kamu bankasının herhangi bir ABD yaptırımını ihlal etmediği sonucuna vardığını söyledi. Bakan, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
“İran’ın tüm dış ticaretiyle ilgili veriler, e-mail’ler ve soruşturma için gereken tüm ilgili dosyalar ABD’li şirketlere sunuldu. Bir ay süren bağımsız incelemenin sonunda, bankanın ne birincil ne de ikincil ABD yaptırımlarını ihlal etmediği sonucuna ulaşıldı.
"Başka türlüsü politik olur..."
Halkbank’ın İran’la ticareti konusunda yaptırımları uygulayan ABD Hazine Bakanlığı'na bağlı Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi’nin (OFAC) düzenli olarak bilgilendirildiğini söyleyen Albayrak, “Halkbank’a yönelik bir ceza beklemiyoruz” dedi. Bankasının bu süreçten ‘tamamen temiz’ çıkmasını beklediğini kaydeden Bakan, “Başka türküsü tamamen politik bir karar olur” diye ekledi.
"Bankalara yönelik risk yok"
Türk Lirası’na yönelik satış baskısının ülkedeki bankalara yönelik bir risk oluşturmadığını savunan Bakan Albayrak, borç sevilerine dair risklerle ilgili de herhangi bir problem görmediğini belirterek iç borcun gayri safi yurtiçi hasılaya (GDP) kıyasla düşük olmasına dikkat çekti. Albayrak, “Bankaların ve bu dönemdeki tüm kredi kanallarının bilanço tablosuna baktığımızda; halihazırda bankacılığa yönelik bir döviz, kur riski yok” dedi.
Özel sektörünkiler de dahil olmak üzere borçlanma konusundaki kaygıları reddeden Albayrak, JPMorgan’ın Temmuz 2019’da Türkiye’nin borcunun 146 milyar doları özel sektöre ait olmak üzere 179 milyar dolara ulaşacağı tahminine rağmen, mevcut borç seviyesiyle ilgili olarak, “Toplama baktığımızda Türkiye’nin önünde böyle bir risk ya da problem yok” diye konuştu.
Albayrak'ın açıklamasından satırbaşları şöyle:
- Enflasyon görünümünü etkileyen bütün parametreler değerlendirilerek para politikası çerçevesinde gereken tedbirlerin alınacağından eminiz. Para politikasının hareket alanını genişletecek mali ve yapısal düzenlemeler bu sürece destek verecektir. Özetle, para politikası fiyat istikrarı hedefi çerçevesinde şekillenmeye devam edecektir. Gelinen seviye enflasyonla topyekün mücadele gerektiriyor.
- IMF'ye başvurma planımız yok. Yabancı yatırımcı çekmeye odaklandık.
- Maliyet şokları sonrası kısa vadede geçici artışlar normal.
- Ülke olarak (örtülü sermaye kontrolü gibi) piyasa dışı uygulamalara başvurmayı geçmiş dönemde olduğu gibi bugün de başvurmayı düşünmedik ve düşünmeyeceğiz.
- Swap hamlesi, TCMB VİOB adımı gibi işlemlerin yerel piyasalarda disiplin/bildirim yükümlülükleriyle yapılmasını sağlayacak altyapıyı/pazarları oluşturmak için gerekli adımları yakında atacağız.
- ABD ile askeri ve terörle mücadele işbirliği sürüyor. ABD ile stratejik ortaklığımız devam edecek.
- Kamu harcamaları azalacak, tasarruflar artacak.
- Son günlerde artan kur hareketliliği ilgili kurumlarımız tarafından dikkatle izlenmekte ve gerekli önlemler alınmaktadır. Ortaya çıkabilecek riskler ve alınacak tedbirler geniş kapsamlı biçimde ilgili kurumlar tarafından değerlendirilmektedir. Önümüzdeki dönemde de maliye ve para politikasındaki eşgüdüm sayesinde atılacak adımlar sağlıklı fiyat oluşumlarını destekleyecek ve piyasalardaki oynaklıklar normal seviyelere gerileyecektir. Buna rağmen kamu bankalarında bir sermaye artışı ihtiyacı olursa elbette piyasa koşulları içinde gereken yapılır.