Almanya'da son yıllarda altı kez yolcu uçaklarının teröristler tarafından kaçırılacağı ihmar edildi. Pilotlarla uçuş güvenliği arasındaki telsiz bağlantısı 20 dakika kesilmiş ve kuleden yapılan uyarılara rağmen kokpitten karşılık gelmemişti. Bunun üzerine Almanya'nın iki yerinde üslendirilen hava kuvvetlerine ‘acil tepki' alarmı verilmişti.
Eurofighter tipi avcı uçakları yılın 365 günü aralıksız 24 saat harekata hazır bekletiliyor. Federal polis, silahlı kuvvetler ve uçuş güvenliği birimleri tarafından koordine edilen milli hava sahası güvenlik ve komuta merkezi alarm durumunda avcı uçaklarına derhal havalanma emri veriyor.
Alman Savunma Bakanlığı müsteşarının verdiği bilgiye göre, 2015 yılında Alman hava sahasında 18 kez acil tepki sortisi yapıldı. Müttefiklerin sınır bölgesindeki alarm sortileri de dahil edildiğinde avcı uçaklarının bir yılda toplam 42 kez havalandığı öğrenildi. 2013 yılında bu sayı 7 idi. Böyle dönemlerde, muhtemel bir terör eylemini zamanında öğrenememiş olma endişesi artıyor. Terör şüphesi üzerine hava kuvvetlerini harekete geçirme yetkisi NATO'nun değil alarmın verildiği ülkenin sorumluluk alanına giriyor.
Teröriste karşı adrenalin
Avcı uçaklarının havalanması için son derece az zaman kalıyor. Jetlerin en geç 15 dakika sonra havada olması gerekiyor. Hazırlık derecesine göre bu süre 10 dakikaya kadar inebiliyor. Dört avcı uçağı en geç 30 dakika sonra şüpheli uçağın seyrettiği Almanya'nın her noktasına varmış oluyor.
Hava kuvvetlerinin kontrol ve rapor merkezi eşliğindeki operasyonun şüpheli uçakla göz teması kurulduktan hemen sonra duruma açıklık kazandırmış oluyor. Şimdiye kadar tehlikeli olabileceği düşünülen vakaların pilot hatasından kaynaklandığı ortaya çıkarılmıştı. Bazı durumlarda sivil uçak pilotunun yönünü kaybettiği de oluyor. Alarma yolcu uçağındaki teknik bir hatanın yol açtığı da olabiliyor. Böyle durumlarda uçak Alman jetlerinin refakatinde uygun bir hava limanına yönlendiriliyor.
Havadaki operasyonun rutin hale gelmesi için yılda bin kez alarm tatbikatı yapılıyor.
Hukuki durum
Artan alarm sortilerini şimdiye kadar milli hava savunmasından sorumlu olan hava kuvvetleri komutanı emredebiliyordu. Ciddi bir tehlike durumunda ise savunma bakanının hükümetle koordineli şekilde komuta yetkisini üslenmesi gerekiyor. Bütün bu adımlar ayrıntılı bir şekilde yönetmelikte yer alırken, Alman Anayasa Mahkemesi, ciddi durumlarda tehlikeyi savuşturmak için sivil uçağın düşürülüp düşürülemeyeceği hususuna açıklık getirmedi.
Ciddi alarm sortilerinin arttığı Yeşiller Partili milletvekili Tobias Linder'in hükümete verdiği soru önergesi sayesinde öğrenildi. Lindner, İncirlik'te üslendirilen ve kokpit göstergesindeki yazılım hatası nedeniyle gece uçuşu yapamayan Alman Tornado uçakları ile ilgili soru önergesi vermişti. Lindner, Deutsche Welle'ye yaptığı açıklamada, “Federal hükümetten bu tür kısıtlamalarının Alman hava sahasındaki görevler için de geçerli olup olmadığını öğrenmek istemiştim” dedi.
Hükümetin yanıtı
Hükümetin yanıtında Alman hava sahasındaki uçuşlarda ‘Eurofighter' tipi savaş uçaklarının görevlendirildiği ve aynı sorunun Almanya'daki görevler için söz konusu olmadığı belirtildi. Milletvekili Lindner, Tornado'lardaki gösterge panelinden yayılan parlak ışığın gece görüntüsü dürbünlü pilotların gözünü aldığının yıllar önceki Kosova harekatı sırasında ortaya çıkmış olmasına rağmen hala düzeltilememiş olmasını eleştirdi. Hükümet bu hatanın marat ayına kadar düzeltileceğini duyurmuştu. Yeşil milletvekili Lindner, “Hata bu kadar çabuk düzeltilebiliyordu da neden şimdiye kadar düzeltilmedi?” dedi.
Suriye üzerindeki uçuşlar için gerekli olan gece görüş dürbününe Alman hava sahasındaki alarm uçuşlarında ihtiyaç duyulmadığı için herhangi bir problem de bulunmuyor.