Şırnak'ın Kuşkonar ve Koçağılı köylerine 25-26 Mart 1994 tarihlerinde düzenlenen ve 38 kişinin hayatına mal olan saldırıları PKK'nın değil Hava Kuvvetleri uçaklarının yaptığını ortaya çıkaran yazının, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) değil, Genelkurmay Başkanlığı kaynaklı olduğu ortaya çıktı. Genelkurmay Başkanlığı, Hava Kuvvetleri'nin, savcılık yazılarına verdiği cevaplarda defalarca inkâr ettiği uçuşları, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün dava konusu tarihlerdeki uçuşlara yönelik sorusu üzerine doğruladı.
38 vatandaşın ölümüyle sonuçlanan operasyona ilişkin Hava Kuvvetleri uçuşlarını Genelkurmay Başkanlığı'nın teyit ettiğini Hürriyet yazarı Sedat Ergin yazdı. Ergin, "Hava Kuvvetleri sakladı Genelkurmay bildirdi" başlığıyla yayımlanan (30 Kasım 2013) yazısında, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde 2 milyon 310 bin 700 Euro tazminata mahkûm edilmesine ilişkin olayın, SHGM'nin Hava Kuvvetleri'ne bağlı savaş uçaklarının olay tarihindeki uçuşlarını teyit eden yazısıyla ortaya çıktığını yazdığını (16 Kasım 2013) hatırlattı. Ancak, kendisini uyaran kaynaklarının, SHGM'de bu tür askeri uçuş defterlerinin bulunmadığını vurguladıklarını belirten Ergin, yaptığı araştırma sonucunda, Hava Kuvvetleri operasyonunu ortaya çıkaran yazının, savcılığın başvurduğu SHGM'nin yönelttiği soru üzerine Genelkurmay Başkanlığı'nca yazıldığını öğrendiğini duyurdu. Genelkurmay, Hava Kuvvetleri'nin savcılığa gönderdiği yazılardaki iddiaların aksine, 2'si F-16, 2'si F-4 olmak üzere 4 savaş uçağının 25-26 Mart 1994 tarihlerinde bölgede uçuş yaptıklarını bildirdi.
Yıllarca uyutulan dosya ve inkâr edilen uçuşlar
Strasbourg'daki mahkûmiyete kadar 18 yıl sonuçsuz kalan soruşturma süreci, AİHM'deki dosya kapsamındaki bilgilere göre özetle şöyle gelişti:
- Şırnak Cumhuriyet Savcılığı, yaklaşık üç yıl süren soruşturmanın ardından 38 kişinin hayatına mal olan saldırıları "PKK'nın gerçekleştirdiği" iddiasıyla dosyayı Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı'na gönderdi.
- Burada yıllarca işlem görmeyen dosya, 2004'te tekrar açıldı. Bombardımanın "havadan yapıldığı" yolundaki tanık ifadeleri nedeniyle dosya 2005'de Diyarbakır İkinci Hava Kuvvet Komutanlığı Askeri Savcılığı'na gönderildi. Askeri savcılık, 13 Şubat 2006'da, kendi karargâhındaki komutanlık makamına, olay tarihinde uçuş yapılıp yapılmadığını sordu.
- Komutanlık, uçuş yapılmadığı cevabını verince askeri savcılık "bombalamanın uçaklar tarafından yapıldığını destekleyen hiçbir delil bulunmadığı" iddiasıyla dosyayı kapatarak Diyarbakır Başsavcılığı'na gönderdi. Burada dosyayı ele alan savcı yine Diyarbakır İkinci Hava Kuvvet Komutanlığı ile Malatya'daki Hava Üs Komutanlığı'na gönderdiği yazılarda, olay tarihinde Şırnak'ta yapılan uçuş detayları ile görevlendirilen pilotların ismini istedi.
- Savcılık iki komutanlıktan da cevap gelmeyince ikinci yazıyla sorularını tekrarladı. 5 Kasım 2008'de Diyarbakır Hava Komutanlığı, 11 Kasım 2008'de de Malatya Üs Komutanlığı, "kendi komutanlıklarındaki üslerden 26 Mart 1994'te uçuş faaliyeti yürütüldüğüne dair bir kayıt bulunmadığını" bildirdi.
- 27 Haziran 2012'de, saldırıda yakınlarını kaybeden ailelerin avukatları, 26 Mart 1994'te bomba yüklü 4 savaş uçağının "verilen görevleri yerine getirdiğini ve kullanılan bombalırın türlerini" gösteren uçuş defterlerini AİHM'ye iletti.
İnkâr edilen uçuşları doğrulan Genelkurmay oldu
- Sedat Ergin, 16 Kasım 2013 tarihli yazısında uçuş defterlerinin kaynağı olarak SHGM'yi gösterdi. Ancak sonradan ulaştığını açıkladığı "belgelere" göre, Diyarbakır Başsavcılığı, Diyarbakır ve Malatya komutanlıklarından gelen "uçuş yapılmadığı" cevaplarının ardından 20 Aralık 2011'de SHGM'ye başvurarak olay tarihinde Şırnak bölgesi üzerinde "herhangi bir uçuş yapılıp yapılmadığını" sordu.
- SHGM, bu yazıdaki soruları Ankara'da Genelkurmay Başkanlığı'na yöneltti. Genelkurmay Başkanlığı Komuta Kontrol Dairesi Hava Savunma Şubesi, 31 Ocak 2012 tarihinde "Şırnak'ın batısı ile kuzeybatısında (...) Hava Kuvvetleri tarafından iki uçuş icra edildiğinin tespit edildiğini" bildirdi ve bu kayıtları içeren uçuş defterlerini paylaştı.
- SHGM'de bu uçuş defterlerini Diyarbakır Savcılığı'na iletti. Mağdur avukatları belgeyi AİHM'ye taşıdı. Böylece Genelkurmay, 38 vatandaşın ölümüyle sonuçlanan saldırıda, olay tarihinde uçuş yapılmadığını öne süren Hava Kuvvetleri'ni yalanlamış oldu ve Türkiye'nin AİHM'de mahkûmiyetiyle sonuçlanan davada tayin edici olan belgeyi ortaya koydu.
- Uçuş defterlerindeki kayıtlar ışığında; hem saldırıya ilişkin sorumluları, hem de soruşturmada gerçeğe aykırı iddia öne süren yetkilileri kapsayacak şekilde dosyanın tekrar açılması bekleniyor.
Ölen ve yaralananların isimleri
Bombardıman sırasında ölen ve yaralananların isimleri şöyle:
ÖLENLER: Zahide Kıraç, Ayşe Bengi, Şirin Kaçar, Huhi Kaçar, Şemsihan Kaçar, Fatım Bengi, Ahmet Kaçar, Şehriban Kaçar, Huri Bengi, Luliz Bengi, Fatma Bedir, Hazal Kıraç, Asiye Erdin,Ömer Kalkan, Manmut Benzer, Ali Benzer, Nurettin Benzer, Ömer Benzer, Abdullah Benzer, Çiçek Benzer, Ayşe Benzer, İbrahim Borak, Şerife Yıldırım, Melike Yıldırım, Şaban Yıldırım, İrfan Yıldırım, Elmas Yıldırım, Ferciye Altan, Hacı Altan, Kerem Altan, Mahmut Oygur, Ayşe Oygur, Adil Oygur, Asiye Yıldırım, Kerem Yıldırım, Mirza Yıldırım, Şevket Yıldırım, Hunav Yıldırım.
YARALANANLAR: Bahar Bengi, Lale Erdin, Ercan Bengi, Zülfiye Bengi, Behiye Bengi,Mehmet Aykaç, Fatım Benzer, Cafer Koşcan, Asiye Yıldırım, Süleyman Benzer, Cafer Kaçar, Hüsniye Kıraç, Hatice Bayi.
Sedat Ergin'in yazısının tam metni için tıklayın