Fransa'da, siyaset bilimci Olivier Duhamel'in üvey oğluna cinsel tacizde bulunduğunu iddia eden bir kitabın yayımlanması birçok istifaya neden oldu. #SenDeAnlatEnsest hareketi ile rıza yaşının yükseltilmesi çağrıları gündeme geldi.
İngiltere'de yayımlanan Guardian gazetesinde yer alan habere göre, Camille Kouchner'in yazdığı ve çocuklara yönelik cinsel taciz iddiaları içeren kitap, Fransa'da yeni bir ahlaki, sosyal ve siyasi kriz ile olup bitenlerden haberdar kişilerin neden yaşananlara göz yumduğuna dair tartışmalara yol açtı.
Camille Kouchner, Sosyalist Parti hükümetinde Sağlık Bakanlığı da yapmış ve Sınır Tanımayan Doktorlar örgütünün kurucularından Bernard Kouchner'in kızı, Paris Siyasi Bilimler Akademisi'nin (Sciences Po) yönetim kurulu başkanı anayasa uzmanı Olivier Duhamel'in de üvey kızı.
Geçen ay yayımlanan "La Familia Grande" (Büyük Aile) adlı kitapta Kouchner, Duhamel'in, ikiz erkek kardeşine yönelik cinsel tacizlerini anlatıyor.
Kitap basıldıktan birkaç saat sonra, #SenDeAnlatEnsest etiketi altında çok sayıda cinsel taciz mağduru, kendi travmatik öykülerini paylaştı.
Kitap birkaç gün içinde tükendi. 70 yaşındaki Duhamel ise konuyla ilgili hiçbir açıklama yapmadı ancak tüm görevlerinden istifa etti ve medya kuruluşlarındaki düzenli yayınlarına son verdi.
Polis, olayla ilgili "çocuğa yönelik tecavüz ve cinsel taciz" suçlamasıyla soruşturma başlatarak, Duhamel'in üvey oğlunun ifadesini aldı.
Domino etkisiyle peş peşe istifalar
Bir hafta içinde domino etkisiyle başka isimler de istifa etti. Filozof Alain Finkielkraut, üvey oğlunun "ergen" olduğu iddiasıyla, Duhamel'e yönelik iddiaların çok da ciddi olmadığını söylediğinde, düzenli televizyon programına katılımına son verildi.
Duhamel'in arkadaşı eski adalet bakanı Elisabeth Guigou ise iddiaların ciddiyeti konusunda fikri olmadığını ifade ederek, pedofili ve ensest olaylarını araştıran komisyon başkanlığından istifa etti.
Yine Duhamel'in arkadaşlarından Île-de-France valisi Marc Guillaume, Siyaset Bilimleri Vakfı'ndaki (FNSP) yöneticilik görevinden ayrıldı.
İki hafta içinde Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da tartışmalara dahil oldu, ensest ve çocuk tacizi sorununa ilişkin suskunluğu bozanların cesaretini öven bir konuşma yaparak ilgili yasaların değişmesini istedi.
Salı günü ise 2018'de Duhamel'e yönelik suçlamalardan haberdar olduğunu kabul eden Sciences Po direktörü Frederic Mion, skandalın son kırılan zinciri oldu ve "muhakeme yanılgısına düştüğünü" belirterek görevinden istifa etti.
'Kitap Fransa'yı bir yol ayrımına sürükledi'
Altı yaşındayken ağabeyi tarafından cinsel tacize uğrayan ve ensest ve cinsel saldırı mağduru gençlere yardımcı olmak amacıyla Les Papillions (Kelebekler) adlı bir dernek kuran eski komiser Laurent Boyer, Kouchner'in kitabının Fransa'yı bir yol ayrımına sürüklediğini belirtiyor:
"Bu kitap ve #SenDeAnlatEnsest hareketi, ailelerin 'Yeter artık! Durun. Bu korkunç gidişatın bir parçası olmak istemiyorum. Tacizci olduğunu bildiğiniz o akrabaları davet etmekten vazgeçin' demesini sağladı. Tüm ailelerin vicdanını yoklaması isteniyor."
"Bu ise mağdurlara umut veriyor. Mesajın Fransa dışında da yayılmasını umuyoruz, zira sadece buraya özgü bir sorun değil bu."
Fransa'da 1968 sonrası kuşak, cinsel ilişkilere dair 1960'lardaki anlayışa entelektüel açımlamalar getirmiş, örneğin rıza yaşının 13'e indirilmesi çağrısı içeren 1977 tarihli imza kampanyası, Bernard Kouchner'in yanı sıra Jean Paul Sartre, Michel Foucault, Jacques Derrida ve Simone de Beauvoir da dahil olmak üzere "solcu aydınlar" olarak bilinen grup üyeleri tarafından da imzalanmıştı.
1980'lerin sonlarında, Duhamel ve feminist karısı Evelyne Pisier, Fransız Rivierası olarak bilinen bölgede Sanary-sur-Mer'deki konutlarında entelektüel arkadaşlarını ağırlamıştı. Kitabın başlığında geçen 'Büyük Aile'den bu kişileri kasteden Kouchner, burada çıplak havuza ve denize girmeyi de içeren partiler düzenlendiğini ve "Her şeyin üzerinde özgürlük" anlayışının hakim olduğunu anlatıyor.
'Herkes biliyordu'
"Ebeveynler ve çocuklar birbirlerini dudaktan öperdi. Üvey babam arkadaşlarının eşleriyle flört eder, arkadaşları çocuk bakıcılarını seçer, genç erkekler yaşlı kadınlara takdim edilirdi" diye yazan Kouchner, 2017'de ölen annesinin ise bu konuda "Bunun bir zararı yok benim minik Camille'im. Olup bitenlerden haberdarım" dediğini söylüyor.
Bir üniversitede öğretim üyesi ve avukat olan Camille Kouchner kitabında, ikiz erkek kardeşi "Victor"un, 13 yaşından beri Duhamel'in cinsel tacizine maruz kaldığını sonunda annesine anlattığını, annesinin ise onu, kocasını baştan çıkarmakla suçlayıp kızdığını belirtiyor. Tacizin gizli olmadığını anlatan Kouchner, "Herkes biliyordu" diyor.
Kasım ayında kamuyou araştırmaları şirketi Ipsos tarafından yapılan bir ankette, 10 Fransızdan birinin çocukluk veya ergenlik döneminde aile içinde cinsel tacize maruz kaldığını, bunların yüzde 78'inin kadın, yüzde 22'sinin erkek olduğunu ortaya koymuştu.
Ensest ve cinsel taciz mağdurlarının sayısı arttı
Ipsos, 2009'da nüfusun yüzde 3'üne tekabül eden ensest olaylarının, 2020'de yüzde 10'a yükselerek 6,7 milyon mağduru içerdiği tahmininde bulunuyor.
Kendisi de çocuklukta cinsel taciz mağduru olan ve travma ve mağduriyetle ilgili bir derneğin başkanlığını yapan psikiyatrist Muriel Salmona, Kouchner'in kitabının, Fransız toplumunda "ensest konusundaki sessizlik yeminini bozmaya" hazır olduğu bir zamana denk geldiğini belirtiyor.
Salmona, "Kadınlara ve çocuklara karşı özellikle güç ve imtiyaz sahibi kişilerin dokunulmazlığı gibi bir kültür var. Bu insanlar çoğunlukla beyaz ve güçlü, hayranlık duyulan kişiler… Bu da kadınları ve çocukları sömürme konusunda cinsel imtiyaz ve bunu dokunulmazlıkla yapma olanağı sağlıyor" diyor ve ekliyor:
"Kimse artık bu eski kelimeleri duymak istemiyor. Korkunç olaylar yaşandığını kabul etmeli, bu dokunulmazlığa karşı savaş vermeliyiz. Bize, kendisini özgürleştiremeyen, üst düzey düşüncelere haiz olamayan tutucu aptal kadınlar gözüyle bakılıyordu, ama şimdi biz onları hapse göndereceğiz."
Rıza yaşı 13
Fransa yasaları herhangi bir cinsel rıza yaşı içermiyor. Geçen ay Senato'da yapılan oylamada bu yaşın 13 olarak belirlenmesi oylandı. Mevcut yasalara göre, tecavüz veya taciz mağdurları, rıza göstermiş varsayılıyor ve rızaları olmadığını kanıtlamakla yükümlü tutuluyor. Yeni yasal düzenlemeler, yetişkinler ile 13 yaşından küçük çocuklar arasındaki cinsel eylemlerin "ihlal" değil "suç" sayılmasını ve başta ensest için olmak üzere daha ağır hapis cezalarını, dava açılması süresinin de uzatılmasını öngörüyor.
Laurent Boyer, #SenDeAnlatEnsest hareketinin yol açtığı öfkenin sonunda "kayıtsızlık" girdabına takılıp yok olmamasını ümit ettiğini söylüyor. Kelebekler derneği, 10'u aşkın okula ve spor merkezine mektup kutuları yerleştirerek cinsel taciz mağduru çocuk ve gençleri sessizliği bozmaya teşvik ettiklerini ve bu uygulamayı tüm Fransa çapına yaymayı planladıklarını belirtiyor.
Boyer, aile içi cinsel tacizin sosyal, ekonomik, coğrafi sınırları olmadığını vurguluyor ve mektup kutularına hemen mektupların bırakılmaya başlandığını söylüyor.
Büyük yıkıma yol açan şeyin sadece taciz olmadığını belirten Boyer, "Sadece olan şey değil, benim açımdan 30 yıllık sessizlik, korku, utanç, suçluluk,… 30 yıllık kendine zarar verme ve bağımlılık söz konusuydu" diyor ve ekliyor:
"Yaşadığım hayat değildi, olmak ama olmamak durumuydu. Bu yüzden 'Yeter artık. Durun' dememiz lazım."