ABD Başkanı Barack Obama, ikinci ve son görev döneminin bitimine bir yıldan az bir süre
kala Guantanamo'nun kapatılması için yeni bir girişim başlattı.
Halen Guantanamo'da 91 tutsak bulunuyor. Bunlardan
35'inin serbest bırakılmasına karar
verildi. Bush yönetiminde Guantanamo'da 800 dolayında tutsak kalıyordu.
Başkan Obama'nın planı uyarınca bir kontrol komisyonu geri kalan 56 tutsağın durumuna
karar verecek. Komisyonun kararı uyarınca tutsaklar ya bir başka ülkeye sevk edilecek ya
da ABD'de bir cezaevine nakledilecek.
Obama, "Guantanamo'yu
açık tutmak değerlerimize aykırı. Dünya çapında yüksek hukuk
standartlarına sahip olduğumuz imajına zarar veriyor" dedi.
ABD Anayasal Haklar Merkezi (CCR)
uzmanı Omar Shakir, Obama'nın Guantanamo
planına temkinli yaklaştı.
Shakir, "ABD yönetimi, artık her nedendense, tutsaklar hakkında
dava açılamayacağı kararına vardı. Ya suç fiili oluşturan eylemlere katıldıklarına dair bir
kanıt elde edilemedi ya da bu kanıtlara işkenceyle erişildi" dedi.
Rubio: 'Guantanamo'ya yollayacağız'
Guantanamo tutsaklarının ABD'ye getirilebilmesi için Beyaz Saray'ın onlar için yeni bir
cezaevi kurması gerekiyor. Savunma Bakanlığı cezaevinin kurulabileceği 13 yer belirledi.
Ancak Obama'nın bu konuda Kongrenin desteğine ihtiyacı var.
Bush yönetimi sırasında terörle mücadele yetkilisi olarak görev yapan Matthew Waxman
konuyu DW'ye değerlendirdi. "Obama'nın Guantanamo'yu kapatma planı Kongre
desteğine ve yasal düzenleme yapılmasını gerektiriyor" diyen Waxman şunları söyledi:
"Mevcut düzenlemeler tutukluların ABD topraklarına sevkini kısıtlıyor. Bu kısıtlamaların
kaldırılabilmesi için Obama yönetiminin Kongre ile işbirliğine gitmesi gerekir."
Cumhuriyetçi Parti günümüzde Kongrenin her iki kanadına da hakim durumda. Donald
Trump, Ted Cruz ve Marco Rubio olmak üzere Cumhuriyetçi Parti'nin başkan aday
adaylarından üçü de Guantanamo'nun kapatılmasına karşı çıkıyor.
Rubio, bu hafta içinde yaptığı bir açıklamada, "Teröristleri canlı olarak yakalarsak
Guantanamo'ya yollayacak, bildikleri her şeyi anlatmalarını sağlayacağız" görüşünü dile
getirdi.
Marco Rubio'nun açıklamasında şöyle denildi: "Haklarında dava açılabilecek olan
düşman
savaşçılar askeri mahkeme önüne çıkarılacak. Guantanamo tutuklularından hiçbiri ABD
topraklarındaki mahkemelere çıkarılmayacak."
Geçen yıl yapılan bir kamuoyu araştırmasına göre ABD vatandaşlarının yüzde
53'ü
Guantanamo'nun kapatılmasına karşı çıkıyor. Amerikalıların yalnızca yüzde 29'u
kapatılmaya evet diyor.
'Guantanamo'nun yalnızca adresi değişir'
CCR uzmanı Omar Shakir'e göre Obama yönetimi Kongre'nin desteği olmadan da adım
atabilir. Obama, diğer ülkelere sevk sürecini hızlandırarak Guantanamo tutsaklarının
sayısını azaltabilir.
Shakir, "Obama planında dile getirdiği hemen her adımı yıllar önce de atabilirdi, bunları
şimdi de yapabilir" dedi.
Yeni bir cezaevi kurulmasının temel sorunu değiştirmeyeceğine dikkat çeken Omar Shakir,
şunları söyledi: "Guantanamo'nun utancı, coğrafi konumunda değil, haklarında herhangi
bir iddianame hazırlanmadan insanları tutsak tutan sistemde yatıyor. Tutukluları ABD'ye
aktardığınızda yalnızca posta adresini değiştirmiş olacaksınız."