Fundanur Öztürk, BBC Türkçe
Eczanelerde grip aşısı satışları sürüyor. 65 yaş üzeri ve kronik rahatsızlığı olan kişiler grip aşısından ücretsiz faydalanabilirken, bu grubun dışında kalanlar 243 TL ücretle grip aşısına ulaşıyor. BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlar, Türkiye’de riskli grupta yer alan yaklaşık 10 milyon kişiye yetecek sayıda grip aşısı olmadığını değerlendiriyor.
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası’nın (TEİS) açıklamasına göre Eylül ayında Türkiye’ye 3,5 milyon grip aşısı geldi. Grip aşılamaları yaklaşık 8 gün önce, 65 yaş üzeri ve risk grubunda yer alan bireylerle başladı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, kronik hastalıkları bulunanlar ile 65 yaş üstü vatandaşların ücretsiz olarak grip aşısı olabileceğini açıkladı. Riskli grupta bulunmayan ancak grip aşısı olmak isteyenler için grip aşılarının fiyatı 243 lira olarak belirlendi.
Mevsimsel grip sebebiyle yapılacak grip aşılarının ülkeye ulaştığını söyleyen Koca, “Bu konuda da hazırlığımız tam. Yeterli miktarda grip aşımız mevcut” dedi.
Ancak BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlara göre, grip aşıları bu yıl da talebi karşılamayacak.
Ankara Eczacı Odası Başkanı Eczacı Taner Ercanlı, Türkiye’de kronik hastalığı bulunan ve risk grubunda yaklaşık 10 milyon kişi olduğunu belirtiyor:
“Şu anda depolardan eczanelere sevkiyat gerçekleşmeye başladı. Şimdilik aşı var ama maalesef gelen aşı, her sene olduğu gibi yine yetmeyecek.”
BBC Türkçe’ye konuşan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Başkanı Dr. Emrah Kırımlı ise şimdiden eczanelerde grip aşısı eksikliğinin yaşandığını belirtiyor:
“Bugünden itibaren eczanelerde grip aşısı bulunmamaya başladı. İstek yaptığımız eczaneler, depolarda grip aşısının kalmadığını söylüyor.
“Problem şu ki, Sağlık Bakanlığı tarafından ne kadar aşı tedarik edildiğini net olarak bilemiyoruz. Muhtemelen, ücretsiz aşı hakkı tanımlanan hastalarımız bile eczanelere gittiklerinde aşı yok cevabıyla karşılaşacak.”
Grip aşısının tüm yurttaşlar için ücretsiz bir kamu hizmeti olarak tanımlanması gerektiği fikri de sıkça dile getirilse de TTB Halk Sağlığı Kolu Başkanı Dr. Gamze Varol aynı fikirde değil.
Sağlık Bakanlığı’nın grip aşısı konusunda belli grupları önceliklendirerek ücretsiz hizmet sağlamasını olumlu bir uygulama olarak değerlendiren Dr. Varol, gribe karşı son derece etkili bireysel korunma yöntemleri varken, aşının tüm vatandaşlar için zorunlu ve ücretsiz olması gerekmediğini söylüyor.
“Grip vakalarında artış görülüyor”
Her yıl güz aylarıyla birlikte, grip ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarında artış yaşanan bir dönem başlıyor.
Ancak doktorlara göre bu kış, her zamankinden daha fazla grip vakalarının görülmesi bekleniyor.
Covid-19 tedbirleri sebebiyle özellikle 2020-2021 sezonunda çok az grip vakası görüldüğünü söyleyen doktorlar, gribe karşı toplumsal bağışıklığın azalmış olabileceğini değerlendiriyor.
BBC Türkçe’ye konuşan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, güncel verilere göre Türkiye’de grip vakalarında artış yaşandığını söylüyor.
“2021’de böyle olmadı çünkü o dönem koronavirüs önlemleri, diğer solunum enfeksiyonlarını da görülmesini engelledi. Şu anki analizler Türkiye’de grip vakalarının arttığını gösteriyor. Özellikle önümüzdeki ay daha çok artmasını bekliyoruz. Dikkatli olmakta yarar var.”
Uzmanlar, grip için alınması gereken önlemlerin Covid-19 için yapılması gerekenlerle aşağı yukarı aynı olduğunu değerlendiriyor.
Alınması gereken tedbirler; maske, mesafe ve el hijyeni ve iyi havalandırma ve aşı şeklinde sıralanıyor.
Türkiye’nin grip aşısı politikası nasıl?
Sağlık Bakanlığı belli 65 yaş üzeri ve kronik rahatsızlığı olan kişiler şeklinde risk grupları belirliyor ve bu kişilerin aşı hakkını ücretsiz olarak tanımlıyor.
TTB Halk Sağlığı Kolu Başkanı Dr. Gamze Varol, “TTB olarak herkese grip aşısı yapılsın gibi bir savımız yok” diyerek şöyle açıklıyor:
“Çünkü Türkiye’de hem çocukluk çağı hem de erişkin bağışıklamasında aşı takvimine alınabilecek daha öncelikli hastalıklarımız var. Grip aşısı bunların arasında değil.”
“Covid sonrasında influenza riski artacak, bu bir gerçek. İnsanlara aşıyı önerebiliriz ama şu anda, aşı olmak isteyen herkes için aşımız yok.”
Dr. Varol, sağlık çalışanları ve hasta ile iç içe olan tıp fakültesi öğrencilerinin de grip için risk grubu içerisine alınmasını talep ediyor:
“Grip aşısı riskli gruplar için ücretsiz olabilir ama risk grubunda olmayan kişiler, aşıyı ücreti mukabilinde alabilir. Çünkü esas koruma, bireysel korunmadan geçiyor.
“Korunmak için bu kadar önemli ve etkili yollar varken, grip aşısının herkese ücretsiz olması savunacağımız bir yaklaşım değil.”
Ücretsiz aşı hakkınız olup olmadığını nasıl kontrol edersiniz?
E-Nabız kullanıcıları, ana sayfada yer alan “İnfluenza Risk Durumu” sekmesine tıklayarak, kendisine ücretsiz aşı hakkı tanımlanıp tanımlanmadığını görebiliyor.
Vatandaşlar aile hekimine başvurarak da bu sorgulamayı yapabiliyor.