Özgür Deniz KAYA-Harun UYANIK / İSTANBUL (DHA) İSTANBUL Büyükşehir Belediyesi (İBB, trafik yoğunluğunu azaltmak için Adaptif Trafik Yönetim Sistemi (ATAK)\'ı hayata geçirdi. Bunun Türkiye\'de bir ilk olduğunu belirten İSBAK Sinyalize Sistemler Programlama Şefi Şafak Tuncer, DHA\'ya yaptığı açıklamada, halen 80 kavşakta sistemin kurulduğunu kaydederek, \"Trafik yoğunluğundaki azalma minimum yüzde 15 seviyelerinde. Bununla beraber karbondioksit salınımı, emisyon değerlerindeki azalma yüzde 18 seviyelerine kadar düşüyor. dedi.
İBB\'nin iştirak şirketi olan İstanbul Bilişim ve Akıllı Kent Teknolojileri (İSBAK) A.Ş, şehirdeki trafik yoğunluğunun azaltılarak akışın hızlanması amacıyla ATAK sistemini geliştirdi. Yaklaşık 1.5 yıldır denenene sistemde trafik ışıklarının 100 metre gerisinde, her bir şeridin ortasına yerleştirilen dedektörler, geçen araç sayısına ve yoğunluğa ilişkin veriler topluyor. Bu veriler anlık olarak İBB\'nin Ulaşım Denetim Merkezi\'ne aktarılıyor. Trafik ışıklarının kırmızı ve yeşil olarak kaldığı süreler, bu verilere göre otomatik olarak belirleniyor ve sabit ışık süresi uygulamasından vazgeçiliyor. Böylece trafik sıkışıklığına sebep olan gereksiz beklemeler ortadan kaldırılıyor.
SENSÖRLÜ CİHAZ ASFALTIN ALTINA YERLEŞTİRİLDİ
İSBAK Sinyalize Sistemler Programlama Şefi Şafak Tuncer, DHA\'ya yaptığı açıklamada, \"ATAK bize sinyalize kavşaklarda seyahat sürelerinde, trafik yoğunluğunda azalma gibi faydalar sağlıyor. Araç sayısı, hızı, trafik yoğunluğu gibi veriler asfalt altına yerleştirilen sensörler sayesinde Ulaşım Yönetim Merkezi\'ne iletiliyor. İletilen bu veriler, İSBAK tarafından geliştirilmiş algoritma sayesinde kavşaklarda araçların beklemelerini azaltıyor\" dedi.
80 KAVŞAKTA \"ATAK\" MODELİ UYGULANIYOR
İstanbul\'da hâlihazırda 80 kavşakta sistemin kurulu olduğunu belirten Tuncer, \"Hedefimiz önümüzdeki günlerde bu sayıyı 200\'e çıkarmak. Uzun vadede ise İstanbul\'da yer alan 2 bin 250 sinyalize kavşakta bu sistemi uygulamak\" diye konuştu. Tuncer, \"Trafik yoğunluğundaki azalma minimum yüzde 15 seviyelerinde. Bununla beraber karbondioksit salınımı, emisyon değerlerindeki azalma yüzde 18 seviyelerine kadar düşüyor. ATAK, aynı zamanda çevreci bir sistem. Bir yönden gelen araç sayısı diğer yönden gelen araç sayısından fazlaysa, o yöne daha fazla geçiş hakkı tanınması gerekiyor. Sistem de tam olarak trafik polisi edasında otomatik olarak karar vererek bunu sahaya uyguluyor. Sistem, dünyanın gelişmiş ülkelerinde benzer şekilde uygulanıyor. Türkiye\'de ise ilk defa İstanbul\'da, tamamen yerli ve milli bir yazılım geliştirilerek gerçekleştirilmiş durumda.\" dedi.
1 MİLYON 700 BİN LİRALIK TASARRUF
Sistem sayesinde araçlardaki yakıt tüketiminin azaldığına da dikkat çeken Tuncer, \"Bu sistem bir kavşak için yıllık ortalama 700 bin liralık yakıt tasarrufu sağlıyor. Zaman ve emisyondan da kazançları eklersek bir kavşak için yılda toplamda 1 milyon 700 bin liralık fayda sağlıyor\" diye konuştu.
İstanbul\'da sistemin yer aldığı noktalardan örnekler veren Tuncer, \"Barbaros Caddesi, Maslak-Acıbadem arteri, D-100\'de Sahilyolu\'nu birbirine bağlayan 10. Yıl Caddesi\'ndeki kavşaklarımızda mevcut. Kritik lokasyonlarda bu sistemi uygulamaya devam ediyoruz\" dedi. eni kavşaklara yerleştirilecek sistemin yerli olanaklarla yapılacağını kaydeden Tuncer, \"Bugüne kadar kullandığımız donanımlar yurt dışından ithal ettiğimiz donanımlardı. Bu donanımları da tamamen yerlileştirerek, kendi ürettiğimiz donanımlar hâline dönüştürdük\" dedi.
ATAK NASIL ÇALIŞIYOR?
ATAK sistemi, kavşaklardaki anlık araç yoğunluklarına göre gerçek zamanlı trafik yönetimi sağlıyor. Önce kavşaklarda bulunan manyetik sensörler araç sayısı bilgisini algılıyor. Sensörlerin algıladığı bu bilgileri kavşaktaki trafik sinyal denetleyicisine gönderiyor. Denetleyici bu bilgiyi anında trafik kontrol merkezinde bulunan ATAK sistemine gönderiyor. Sistem kavşaktaki yoğunluk bilgisini alarak, özel algoritması sayesinde gerçek zamanlı optimizasyon yöntemlerini kullanarak hangi kavşakta hangi yöne yeşil ışığın ne kadar süre yanması gerektiğini hesaplıyor. Sonuç olarak trafik sıkışıklığına sebep olacak araçlar bekletilmeden ya da daha az bekletilerek yoğunluk yaşanan bölgeden ayrılıyor. ATAK ile trafiğe gerçek zamanlı müdahale edilerek, trafik akışı hızlandırılıyor.
Sistem; İstanbul\'da Ayvansaray Kavşağı, Aksaray Küçük Langa Kavşağı, Edirnekapı Yol Bakım Kavşağı, Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi Kavşağı, Ataköy 1. Kısım Kavşağı\'nın da bulunduğu 80 kavşakta yer alıyor. Kısa zamanda bu sayının 200’e ulaşması, uzun vadede ise İstanbul’un bulunan 2 bin 250 kavşakta sistemin hayata geçirilmesi planlanıyor.