Mehmet TÜRK-Burak EMEK DİYARBAKIR, (DHA)- GÜNEYDOĞU\'nun Çukurovası olarak bilinen Diyarbakır\'ın Bismil ilçesinde bu yılın ilk pamuk hasadı yapıldı. Rekolte ve kalite olarak geçen yıla oranla yaklaşık yüzde 35\'lik bir artışın yaşandığı ilçedeki pamuk üreticileri, taban fiyat olarak kilo başına 4 lira bekliyor. Daha önce 500 işçinin bir günde topladığı pamuğu, artık bir biçerdöver yaparken, makinelerle toplanan pamuğun verimi arttı. Zamandan kazanan üreticiler, bir yıl boyunca emek verdikleri pamuklarını, yağmura yakalanmadan toplayabiliyor. Resmi kayıtlara göre 280 bin dönüm alanda ekili olan pamuğun hasadı daha önce yüzlerce kişinin çalıştığı tarlalarda elle yapılıyordu. Elle toplanan pamuklar yağmura yakalanan pamuk düşük kalitede olduğu için üretici de zarar ediyordu. 100 işçinin 5 günde topladığı pamuğu artık bir makine bir günde topluyor, üreticiler makina ile zamandan kazandıklarını söyledi. Diyarbakır\'ın ekilebilir en fazla arazilerine sahip Bismil ilçesinde, resmi kayıtlara göre 280 bin dönüm alanda ekili olan pamuk hasadına başlandı. Eskiden insan gücüyle ve yüzlerce işçinin çalıştığı tarlalarda elle toplanan pamuklar, artık makineler aracılığı ile toplanıyor. 100 işçinin 5 günde topladığı pamuğu artık bir makine bir günde toplayabiliyor. Günlerce beklemekten kurtulan üreticiler, makinalar ile zamandan kazanırken, ürününü yağmura yakalanmadan toplayarak kaliteli bir ürün elde etmeyi başarıyor. 1 NİSAN\'DA EKİYOR, 15 EYLÜL\'DE TOPLUYORUZ Bismil ilçesine bağlı Tepe beldesi İsapınar köyü yakınlarında pamuk ekimi yapan Mehmet Arif Çelebi, bu yılın ilk hasadını toplamanın mutluluğunu yaşadığını söyledi. Her yılın Nisan ayında pamuk ekimine başladıklarını anlatan Çelebi, Nisan 1\'de pomuk ekimine başlıyoruz, Mayıs\'a kadar devam ediyor. O zamanki şartlara ve iklimine göre 8-9 günde çıkıyor. Daha sonra çapaya başlıyoruz. Bir iki çapa sonrası gübre veriyoruz. 3 ay sulama yapıyoruz. Sulamadan sonra da ilaç ve benzeri bakımını yapıyoruz mühendislerle birlikte bakımını yapıyoruzdiye konuştu. Eylül 15\'inden itibaren pamuk hasadına başladıklarını ifade eden Çelebi, Hasadı eskiden insanların iş gücüyle yapıyorduk. Yaklaşık 500 işçi bir biçerdöverin yaptığını ancak yapıyor. Yıllara göre kar marjımız değişiyor. Bazen kar ediyoruz, bazen zarar ediyoruz. bazen de başa baş çıkıyoruz. Yağmura yakalanırsak pamuğun kalitesi düşüyor. Bu yılki verim, geçen yıla oran ile yüzde 35 daha iyi diyebiliriz diye konuştu. FİYATLAR NET DEĞİL, GÖZLE GÖRÜLEN YÜZDE 35 ARTIŞ VAR Bismil ilçesine bağlı Beyçiftçi köyünde çiftçilik yapan Sedat Yaşar da, Mehmet Arif Çelebi ile birlikte bu yıl 800 dönümlük alanda ortak ekim yaptıklarını belirterek, Geçen yılki verim bizi mutlu etti. Bu yıl ürün toplamaya başladık ama verim konusunda bir şey diyemem. Fakat, iyi gibi görünüyoruz. Fiyatlar geçen yıla oranla yüzde 35 bir artış göstermiş durumda. Ama stabil değil, piyasada dengeler oturmadığı için, çırçır fabrikalarımız da daha başlamadı, bu yüzden fiyatlar net değil. Ama şu anda gözle görülen bir yüzde 35 oranında artış var. Geçen yılki verimi yine alırsak çiftçi tatmin olacaktır. Ama girdi maliyetlerimiz bu yıl çok fazla. Bu pamuk hasadı yapılırken, toplanan pamuklar kamyon ve traktörlerlerle çır çır fabrikalarına götürüyoruz. Şu an taban fiyatı belli değil. Ekim ayı başında taban fiyatlar belirlenecek dedi. 6 AYDA TOPLANAN PAMUK ŞİMDİ 2 AYDA TOPLANIYOR Diyarbakır Borsası meclis üyesi ve çır çır fabrikası işletmecisi Ercan Altuğ ise, 22 yıldan beri pamuk alım-satımı yaptıklarını belirterek, artık ekimin ve hasadın makinelerle yapılmasıyla kalitenin arttığını söyledi. İlçe genelinde resmi olarak 280 bin dönüm alanda pamuk ekiminin yapıldığını anlatan Altuğ, 1996 yılında burayı kurduk. Daha önce insan gücüyle elle toplanan pamuklar buraya geliyordu. Şu an Bismil genelinde 110 topmuk toplama makinesi var. Bu makineleri geldikten sonra daha seri alım yapmaya başladık. 6 ayda toplanan pamuk şimdi 1.5-2 ayda toplanıyor. Eskiden yağmura yakalanan pamuk kalitesi düşük oluyordu. Bu nedenle hem çiftçi malının değeri kaybolmuyor, hem de bizler daha düzgün pamuk çıkarabiliyoruz. Şu an Bismil\'de toplam daha önce 350 bin dönüm daha sonra 130 bin dönüme kadar düştü. Ama son zamanlarda doların yükselmesiyle birlikte, bu yılki kayıtlara göre 280 bin pamuk ekim alanı var. Yeni yeni toplanmaya başlandı. İnşallah rekolte de yüksek olur çiftçimiz de kazanmış olur. Çiftçilerimiz tarlada ilaçlama ve bakımını yaptıktan 15 gün sonra pamuğu toplamaya başlıyor. Daha sonra buraya gelen pamuklar sınıflama yapılarak çiğit ve kalitesine göre sınıflandırma yapıyoruz. Bundan sonra pamuklar balya haline geliyor. Çiğit de küspe ve yağ fabrikalarına gidiyor, bir kısmını da tohumluk olarak ayırıyoruz. Pamukları da iplik fabrikalarına gönderiyoruz diye konuştu. 350 KİLO ÜRÜN ALINAN BİR DÖNÜMLÜK ALANDA ŞİMDİ 600 KİLO PAMUK TOPLANIYOR Geçen yıllara oranla gelişen teknoloji ile çok daha kaliteli ürün elde ettiklerini ve üretcinin de bu yüzden kazancının arttığını ifade eden Altuğu, Geçen yıla kadar teknoloji ve çiftçi bilgilendirmesine göre bu yıl çok ciddi farklıklar oluştu. Eskiden bir dönümden 350 kilo pamuk alınırken şimdi 600 kilo pamuk alıyoruz hem de daha kaliteli. Tohumlamada çok ciddi gelişmeler var. Bu yüzden ekimden çok kalideli ve daha verimli ürün alabiliyoruz. Bize gelen pamuk 15 gün içerisinde işlenerek tohum, çiğit ve balya pamuk haline geliyor. Pamuk taban fiyatları genelde toplanmadan sonra çırçır fabrikalarında işlendikten sonra belirleniyor. Dövizin yükselmesinden dolayı pamuk rekolte fiyatında çok ciddi bir beklentimiz var. Geçen yıl 2.6 lira iken 4 liranın altında olmayacağını düşünüyoruz. Dünya pamuk piyasası da bu civarda olduğunu düşünüyoruz dedi.