Başkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl, son 50 yılda Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi ülkelerde vergi yükü ortalama yüzde 38 artarken Türkiye’deki artışın yüzde 140 olduğuna dikkat çekti. “Çünkü sosyal bir hukuk devletinde ücretsiz olması gereken her şeye bir daha para ödüyoruz” diyen Bingöl, “Aslında vergiyi ödeyenler hep aynı. Yük arttı ama yükün altındakiler hep aynı kaldı. Gönül isterdi ki, 25 kuruşluk poşete gösterdiğimiz hassasiyeti, bir yılda ödediğimiz 536 milyar lira verginin nerelere harcandığı konusunda da gösterebilseydik” dedi.
Sözcü'den Nuray Tarhan'ın sorularını yanıtlayan Bingöl'ün açıklamaları şöyle:
Harcamadan alınan vergilerin GSYH içindeki payı bizde 11.1 ama OECD'de yüzde 4.5. Bunu neye bağlıyorsunuz?
OECD'de dolaylı verginin oranı toplam içinde yüzde 35'ken bizde yüzde 70'lerde. Hal böyle iken bu coğrafyada vergi adaletinden bahsetmek mümkün değil. Dolaysız vergilerin de ne kadar adil olduğu tartışılır. Mesela gelir vergisi dolaysız vergi ancak yüzde 92'si stopaj. Birçok ülkede ÖTV lüks tüketimden alınır ama bizde tırnak makasında bile var. Şu unutulmamalı; geliri adil dağıtmak istiyorsanız vergiyi adil toplayacaksınız. Geliri tabana, vergiyi tavana yayacaksınız.
Biraz da yeni yılda hayatımıza yeni giren vergilerden bahsetseniz.
İlki her dış hat yolcusundan 1-7.5 Euro alınacak güvenlik ücreti. Bir nevi zora dayalı toplanacak. Diğeri “poşet vergisi”. Her 25 kuruşluk poşetin 15 kuruşu Çevre Bakanlığı'nın. Bu da vergi ama gönül isterdi ki 25 kuruşa gösterdiğimiz hassasiyeti, bir yılda ödediğimiz 536 milyar verginin nerelere harcandığı konusunda da gösterebilseydik…
“Vergileme sanatı kazları bağırtmadan tüy almaktır"
Son 50 yılda vergi yükü OECD ülkelerinde yüzde 38 artarken, Türkiye'de bu oranın yüzde 140 olduğunu açıklamıştınız. Nedenleri nedir?
Çünkü sosyal hukuk devletinde ücretsiz olan her şeye para ödüyoruz. Fransız Maliye Bakanı Jean Baptiste Colbert, “Vergileme sanatı, kazı bağırtmadan, ondan mümkün olduğu kadar fazla tüy almaktır” der. Bizde de vergi tabanı dar. Aslında vergi yükü arttı ama yükün altındakiler hep aynı kaldı. Bütçe gelirlerimizin yüzde 85'e yakını vergilerden oluşuyor. Hani çocukken okuduğumuz kitaplarda yazardı, “İnsan sevgiyle, çiçek ilgiyle, devlet vergiyle büyür” diye. Bir devlet vergiyle büyümez. Üretim, sanayi, teknoloji, tarım, ihracat, know-how, katma değerli üretimle büyür.