21 yaşında, gerçek adının açıklanmasını istemeyen ve kendini Amin olarak tanıtan Ganalı bir genç, "Liseden mezun olmamın üzerinden 3 yıl geçti, ne bir iş bulabildim ne de üniversiteye gidecek param var” diyerek, başını önüne eğiyor. Amin, "Sonra bu yabancı, benimle Facebook üzerinden yazışmaya başladı. Onun için çalışırsam bana milyonlarca dolar vaat etti. Bu teklifi nasıl geri çevirebilirdim ki?” diye anlatıyor.
Amin, IŞİD'in böyle vaatlerle kandırmaya çalıştığı milyonlarca Afrikalı gençten biri. IŞİD, sadece Ortadoğu değil, internet üzerinden Afrika ülkelerinden de gençleri savaşçı olarak kazanmaya çalışıyor.
"Belki de şimdiye kadar ölmüş olurdum”
Dünya Bankası'nın verilerine göre, Gana'da yaşı 15 ile 24 arasında olan gençlerin yüzde 11,5'i işsiz. Özellikle, nüfusun yüzde 60'ından fazlasının Müslüman olduğu ülkenin kuzeyi oldukça yoksul, güneyde olduğu gibi limanlar yok, balık endüstrisi gelişmiş değil. Bölgede uluslararası firmaların sayısı ise yok denecek kadar az. Bu bölgede liseyi ve hatta üniversiteyi bitiren gençlerin bile iş bulamaması, gençler arasında büyük hayal kırıklığı yaratıyor. Bu nedenle de, özellikle ülkenin kuzeyinde yaşayan gençler açısından IŞİD'in vaatleri daha cazip olabiliyor.
Gana'nın başkenti Akra'da bulunan Kofi Annan Uluslararası Barışı Koruma Eğitim Merkezi'nden güvenlik uzmanı Kwesi Anning, IŞİD'in gençlerin yanı sıra yetişkinleri etkilediğine dikkat çekiyor. Anning, "IŞİD ve El-Kaide tarafından hazırlanan propaganda videoları birçok insanı etkiliyor, sadece gençleri değil” diyor. Annig, özellikle de ülkedeki ekonomik gelişme ve demokratik sürece katılamadığını hisseden insanların bu videolardan etkilendiğini ifade ediyor.
Amin de onlardan biriydi. Amin, Gana'nın kuzey batısında yer alan, Burkina Faso'nun birkaç kilometre mesafedeki Sissala kentinde yaşıyor. Facebook üzerinden tanıştığı bu yabancı kişinin vaatlerine inanıyor. Amin, "Burkina Faso'ya gitmeye hazırlanıyordum. Beni orada karşılayacaktı” diye anlatıyor. Sonra bir gün televizyonda Ganalı gençlerin radikal İslamcılara katılması konusunda bir program izliyor ve fikrini değiştiriyor. Amin, "Eğer bu programı izlemeseydim bana ne olurdu bilemiyorum, belki de şimdiye kadar ölmüş olurdum” diyor.
IŞİD konusunda bilgilendirme
Televizyonda yayınlanan program, Akra'da bulunan Batı Afrika Aşırılıkla Mücadele Merkezi (WACCE) adlı sivil toplum kuruluş tarafından hazırlanıyor. Merkez, aşırılığa karşı bir bilgilendirme kampanyası yürütüyor. WACCE televizyon ve radyonun yanı sıra sosyal medya kanallarını da kullanarak kendini tanıtmaya çalışıyor. Özellikle Gana'nın yoksul bölgelerinden Müslüman gençlere yönelik atölye çalışmaları düzenleyerek, IŞİD konusunda gençleri bilgilendirmeyi hedefliyor.
Amin de WACCE çalışanlarından yardım alıyor. Merkezin çalışmaları sayesinde geçen iki yıl içinde Amin gibi 22 gencin IŞİD'e katılması başarıyla engellendi. WACCE Müdürü Mutaru Mumuni Muqthar, yaptıkları işin her zaman kolay olmadığını vurguluyor. Muqthar, "her zaman için gençlik grupları ve toplumun önde gelen isimleri ile birlikte çalışıyoruz. Birlikte herkese açık bir diyalog ortamı yaratmak için çaba gösteriyoruz. Bunun yanı sıra gençleri radikalliğe iten etkenleri azaltmayı hedefliyoruz” diyor. Muqthar, özellikle imamlarla birlikte çalışarak, cuma hutbelerinde IŞİD'in yaptığı korkunç eylemler ve verdiği boş vaatleri konu edilmesinin önemli olduğunu vurguluyor.
WACCE Müdürü Muqthar ve ekibi, Gana hükümetinden de gençler arasında işsizlikle mücadele edecek programların hayata geçirilmesini talep ediyor.
Kofi Annan Uluslararası Barışı Koruma Eğitim Merkezi'nden Kwesi Anning, "bu örgütün yaptığı işin benzersiz” olduğunu söylüyor. WACCE için de danışmanlık yapan Anning, "Gençleri cennet veya daha iyi bir hayat gibi boş vaatler konusunda aydınlatmanın yanı sıra mağdurlara ve hayal kırıklığına uğramış gençlere kendilerini ifade etme imkanı veriyorlar. Bu gerçekten dikkate değer” diyor.
WACCE Müdürü Mutaru Mumuni Muqthar, WACCE'nin önümüzdeki yıllarda komşu ülkelerde de faaliyet göstermesini planlıyor. Özellikle de gençleri etkisi altına almak için çaba gösteren Boko Haram terör milislerinin etkin olduğu Nijerya'da faaliyet göstermek istiyorlar.
© Deutsche Welle Türkçe
Gwendolin Hilse, Isaac Kaledzi