NATO’nun tartışmalı füze kalkanı projesinin ilk aşaması devreye girdi. Chicago Zirvesi’nde sistemin aktive edilmesiyle ilk aşamada Türkiye, Bulgaristan ve Romanya koruma altına alındı.Sistem 2015’te tamamlanacak
Milliyet'ten Güven Özalp'in haberine göre, NATO’nun iki yıl önce hayata geçirme kararı aldığı füze savunma sistemi resmen devreye sokuldu. Chicago Zirvesi’nde bir araya gelen NATO liderlerinin yeşil ışığıyla pazartesi sabaha karşı TSİ 01.35’te radar ve füze sistemleri kısmen devreye sokuldu. Sistemin ilk aşamasının koruma sağlayacağı ülkelerin başını Türkiye çekiyor.
Tüm unsurları henüz hazır olmadığı için sadece NATO’nun güneydoğu kanadını tam kapasiteyle koruma yeteneğine sahip olacak sistemin ilk etabında ana görev Kürecik’e konuşlandırılan AN/TPY-2 tipi erken uyarı radarı ve tehdit oluşturan olası balistik füzeleri etkisiz hale getirecek teknolojiyle donatılmış Aegis tipi 4 Amerikan firkateyninde olacak. İspanya’nın Rota limanının ev sahipliği yapacağı gemiler Akdeniz’de görev yapacak. Sistem, Türkiye’nin yanı sıra Bulgaristan, Romanya ve Batı Balkanlar’ı koruma altına alıyor. Sistemin ikinci aşamasının 2015-2018 döneminde devreye girmesi, tam operasyonel seviyeye ise en geç 2018-2020 döneminde geçilmesi öngörülüyor.
Radar NATO’ya geçti
Chicago’da alınan kararla birlikte şu ana kadar ABD komuta ve sorumluluğunda olan Kürecik’teki radarın operasyonel komuta yetkisi de NATO’ya geçti. Radar, NATO’ya kapsamlı ve gerçek zamanlı görüntü sağlaması ve füze savunma sistemi unsurlarını etkin şekilde kullanma imkanı yaratması açısından büyük önem taşıyor. İlk koruma alanına bakıldığında, spesifik atıf yapılmamasına karşın, İran’dan gelebilecek olası bir saldırının hedef alındığı görülüyor.
Yetki Rammstein’da
Füze savunma sisteminin komuta merkezi Almanya’da bulunan Rammstein Üssü’nde olacak. Olası bir balistik füze saldırısı durumunda karşılık vermek için sadece birkaç dakikalık bir süre olacağından NATO’nun karar organı olan Kuzey Atlantik Konseyi’nin (NAC) toplanıp siyasi karar alması söz konusu olmayacak.
Sistemin bir tehdidi imha için devreye girmesi, son derece detaylı ve kişisel değerlendirme marjını neredeyse sıfıra indiren parametreler üzerine kurulu, önceden hazırlanmış bir dizi plana bağlı olarak gerçekleştirilecek. “Düğmeye basma” konusunda ana yetki ise Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı’nda (SACEUR) olacak.
NATO bünyesinde görev yapacak generaller için verilen kotanın Türkiye için “8 yıldızdan 10 yıldıza” yükseltilmesi Türk generallerin İttifak içindeki sayısının ya da seviyesinin yükselmesi sonucunu doğuracak.
Bu bağlamda Ankara’nın önemli talepleri arasında Rammstein’daki Hava Kuvvet Komutanlığı’nın iki numaralı koltuğu da yer alıyor. Füze savunma sisteminin komutasının da Rammstein’daki komutanlıkta olması bu talebin önemini artırıyor.
Chicago’daki zirve sırasında muhalifler sokaklardaydı. Özellikle Afganistan ve Irak’ta yaralanan askerlerin madalyalarını yırttığı tören büyük ses getirdi. Askerler ve polis arasında daha sonra arbede yaşandı.