Fransa'daki cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasına katılan bazı adaylar bütün sorunların suçunu ortak para birimi Euro'ya yüklüyor. İşsizlik ve düşük büyüme hızından Euro sorumlu tutuluyor ve Fransa'nın para birliğinden ayrılması öneriliyor. Peki, ithalata bağımlı olan ağır borç altındaki Fransa Euro'yu bırakırsa ne olur?
Euro'ya ateş püskürenlerin başında Ulusal Cephe lideri Marine Le Pen geliyor. Aşırı sağcı başkan adayı seçilirse Euro referandumu yaptıracağını söylüyor. İkinci turda kaybedeceğine kesin gözüyle bakılsa da Le Pen'in birinci turu kazanması bekleniyor.
Siyasi yelpazenin karşı ucundaki solcuların adayı Jean-Luc Melenchon da Avrupa Birliği'ne sıcak bakmıyor. Birlik antlaşmalarının yeniden görüşülmesini istiyor, olmadığı takdirde ise ortak para bölgesinin terk edilmesini öneriyor.
Kazanma şansı tanınan diğer adaylardan sosyalist Benoit Hamon, cumhuriyetçi François Fillon ve seçime bağımsız olarak katılan eski ekonomi bakanı Emmanuel Macron ise Euro'dan ve daha da kenetlenmiş bir birlik Avrupa'sından yana çıkıyorlar.
‘Euro giderse, Fransa'nın rekabet gücü artar'
Le Pen Euro'dan çıkılmasını isterken bunun egemenlik meselesi olduğunu söylüyor. Fransa kendi parasını devalüe ederse, ithalatçı açısından Fransız ürünleri ucuzlayacağından, otomatikman rekabet güçlerinin artacağını savunuyor. Marine Le Pen dünya piyasasında tutunabilmek için ücretleri düşük tutmanın tek değişken olmaktan çıkacağı tezini öne çıkarıyor.
Sağcı parti liderinin bir diğer tezi de Brüksel'in dikte ettiği bütçe disiplininin gevşetilmesinin devlete yerli sanayiye sübvansiyonla yardımcı olma imkânı yaratacağı. Fransız hükümetleri geleneksel olarak sübvansiyonları, gemi inşaatçılığı gibi stratejik önemdeki branşları yaşatabilmek için kullanıyorlar.
Dünya Ekonomisi Araştırma Enstitüsü direktör vekili Anne-Laure Delatte DW'ye verdiği mülakatta devalüasyonun ihracata gerçekten olumlu etki yapacağını söyledi. Delatte, "Euro tedavüle girdiğinde bir ortak para birimi 6,50 Franc ediyordu, şimdi ise 8 Franc ediyor. Ancak yabancılar Franc fiyatlı Fransız ürünlerini alabilmek için kendi paralarının daha azını harcayacaklardır”, dedi.
Fransa'nın milli para birimi zayıfladığı takdirde ithalata yapılan masraf da artmış olacak. Yabancı para birimiyle satılan mallara daha fazla Franc ödemek gerekecek. Fransa 2016 yılında sattığı mal ve hizmetlerden 48,1 milyar Euro fazlasını ithal etti. Fransa dışarıdan temel gıda maddelerinin yanı sıra petrol, doğalgaz ve giyim eşyası satın alıyor.
Ceremesini dar gelirli çeker
Paris Üniversitesi öğretim üyelerinden Profesör Olivier Pastre DW'nin sorusu üzerine, Fransız para biriminin devalüe edilmesinin en çok Euro Bölgesi'nden ayrılmak isteyen politikacıların oylarına göz diktiği dar gelirlilerle küçük ve orta ölçekli işletmelere zarar vereceğini söyledi. Pastre dar gelirli kesimin parasını en çok ithal malı gıda maddelerine harcadığını hatırlattı.
İktisat profesörü Pastre Franc'a geçilmesinin de faizler üzerinden dar gelirlileri olumsuz etkileyeceğini, çünkü birikimi olmayan kesimlerin krediye ihtiyaç duyduğunu sözlerine ekledi.
Faizler yükselir, enflasyon tırmanır
Fransa borçlarını Euro üzerinden ödemek zorunda olduğundan, ortak biriminin terk edilmesiyle faizler önemli oranda artacak. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi İtalya ve İspanya'ya ortak para birimini bırakmaları durumunda dış borçlarını Euro ile ödemek zorunda kalacaklarını bildirmişti. Fransa'nın borç stoku 2 trilyon Euro'nun üzerinde. Milli gelirine oranı da neredeyse yüzde 100'ü buluyor.
Fransa faiz ve borç taksitlerini ödeyebilmek için yüklü miktarda Euro satın almak zorunda kalacak. Euro'ya çevireceği Franc'ın önemli bölümünü de vergi mükellefine borçlanarak temin edecek. Kredi talebinin artması, kredinin fiyatı olan faizin tırmanmasına yol açacak.
Aynı zamanda devlet, Franc milli parası olduğu için, banknot matbaasını da devreye sokabilir. Ama enflasyonu körükleyici bu adım da öncelikli olarak orta halli ve dar gelirli kesimleri etkiler. Çünkü artan para miktarı otomatikman mal ve hizmet arzını arttırmaz.
‘Fransa Euro'yu bırakırsa ekonomi batar'
Ekonomist Philippe Crevel Euro'suz Fransa'nın ekonomik felakete sürükleneceği ve Avrupa Birliği'nin de en güçlü ikinci ekonomisi olmadan ayakta kalamayacağı iddiasında. Crevel, "Borçlarımızı Euro ile ödeyemezsek, batarız. Kimse bizden Franc almak istemeyecektir. Devlet gibi, borçlarının büyük bölümünü yabancı para birimleriyle ödemek zorunda olan banka ve sigortacılık şirketleri de iflas eder”, dedi.
Makro ekonomi uzmanı Philippe Crevel Fransa'nın Euro Bölgesi'nden ayrılmasının yol açacağı olumsuzluklarla ilgili açıklamalarını şöyle sürdürdü: "BNP Paribas Avrupa'nın en büyük ikinci bankasıdır. Bu bankanın batmasının yol açacağı çöküş, 2008 yılında küresel ekonomik krize yol açan Lehman Brothers'ın iflasından katbekat fazla olur. Fransız bankaları Alman bankalarından çok daha kırılgandır. Fransa'da bütün ekonomik hayat gibi bankalar da, birçok bağımsız eyalet merkez bankasının bulunduğu Almanya'nın aksine son derece merkezileşmiştir. Ayrıca Axa gibi dev bir sigortacılık şirketinin iflas etmesi de sistemik şoka yol açar ve bütün Avrupa finans sistemini anarşiye sürükler. Hiçbir şey eskisi gibi olmaz.”
© Deutsche Welle Türkçe
Lisa Louis