Kredi derecelendirme kuruluşları Moody's ve Standard & Poor's 15 Temmuz darbe girişiminin ardından Türkiye'nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyesinin altına indirmişti. Türkiye'yi yatırım yapılabilir ülke konumunda tutan tek büyük kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in cuma günü alacağı kararı ekonomistler DW'ye değerlendirdi.
Fitch 19 Ağustos’taki değerlendirmesinde Türkiye’nin kredi notunu BBB (yatırım yapılabilir seviye) olarak teyit etmiş, başarısız darbe girişiminin politik istikrar üzerindeki riskleri arttırması ve artan terör eylemlerinin güvenlik koşullarını kötüleştirmesi nedeniyle görünümü durağandan negatife indirmişti. Politik belirsizliğin ekonomik performansı etkilemesi ve ekonomi politikaları üzerinde risk yaratması görünümdeki kötüleşmenin arkasındaki ikincil neden olarak vurgulanmıştı.
İş Yatırım ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, "Son dönemde artan terör eylemleri ve güvenlik endişeleri geçen yılın ikinci yarısında yavaşlayan ekonominin bu yıl sağlıklı bir toparlanma sürecine girmesini zorlaştırıyor. Ayrıca 19 Ocak’ta süresi dolacak OHAL’in güvenlik gerekçesiyle devam etmesi Fitch tarafından risk unsuru olarak algılanabilir" şeklinde konuştu.
Piyasa tepkisi
Kömürcüoğlu Fitch'ten gelecek olumsuz bir kararın büyük ölçüde fiyatlandığı için finans piyasası üzerindeki etkinin kısa soluklu olacağını düşündüğünü söyledi. „Bizim görüşümüz güvenlik endişelerinin ve jeopolitik risklerin makro dinamiklerden daha ağır basacağı ve kurumun not indirmeye daha yakın olduğu yönünde" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan uzun zamandır kredi derecelendirme kuruluşlarını eleştiriyor ve not indirimlerinin siyasi olduğunu savunuyor.
Diğer taraftan 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana ekonomik büyüme yavaşladı ve ekonomi üçüncü çeyrekte yedi yıldır ilk kez daraldı. Dolar/TL kuru rekor üstüne rekor kırarken, enflasyon ise beklentilerin üzerinde gidiyor.
Türkiye‘de 15 Temmuz darbe girişimini takiben olağanüstü hal ilan edilmiş ve darbe girişimi ile ilgisi olduğu şüphesiyle 100 binden fazla kamu görevlisi görevden alınmış ya da gözaltına alınmıştı.
Capital Economics ekonomisti William Jackson Türkiye'nin yabancı para cinsinden bonolarının zaten yatırım yapılabilir seviyesinin altında işlem gördüğünü, bu nedenle not indirimi durumunda büyük bir piyasa tepkisi beklemediğini söyledi.
Jackson "Fitch'in Türkiye'nin kredini notunu düşürmesi kuvvetle muhtemel. Zaten geçen yıl görünümünü negatife çevirmişti ve o zamandan bu yana ekonomik ve siyasi durum daha da bozuldu. Ancak diğer taraftan böyle bir kararın finans piyasaları üzerinde ciddi bir etkisi olacağını düşünmüyorum. Bu sadece Fitch'in notunu diğer iki kredi derecelendirme kuruluşuna yaklaştırır. Zaten Türkiye'nin dolar cinsinden bonoları „çöp" seviyesinde işlem görüyor" dedi.
Borçlanma maliyetleri
Kredi notu indiriminin borçlanma maliyetlerini yükseltebileceği ve ticari bankaların kredi musluğunu kısmasına neden olabileceği, dolayısıyla da finans sektörünü etkileyebileceği değerlendiriliyor.
Londra'da merkezli Nomura'nın gelişmekte olan piyasalar ekonomisti İnan Demir de not indirimi bekliyor. Demir, not indiriminin bankaların sermaye yeterlilik rasyolarını da etkileyebileceğini söyledi.
"Piyasa muhtemel bir Fitch not indiriminin bankaların sermaye yapısına yapacağı etkiye odaklanmış durumda. Çünkü son yatırım yapılabilir seviyesindeki notu kaybetmek bankaların ellerindeki eurobond tahvillerinin ve TCMB'de tuttukları dövizin risk ağırlığını yükseltir. Sermaye yeterlilik rasyolarına etkisi 100-150 baz puan civarında öngörülüyor."
Yavaşlayan ekonomiyi canlandırmak için düşük maliyetle kredi verme baskısı altında olan bankacılık sektörü, yurt dışından borç alarak verdiği kredileri fonladığı için kredi notu indirimi durumunda maliyetlerinin artma riski bulunuyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Seda Sezer Bilen