Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin BB- seviyesindeki kredi notunu teyit edip görünümünü 'durağan'dan negatif'e çekerken ekonomiyle ilgili kapsamlı bir değerlendirme yaptı.
Merkez Bankası’nın rezervlerindeki zayıflamaya özellikle dikkat çeken Fitch, brüt rezervlerin 2019 sonunda 105.7 milyar dolarken Ağustos ortasında 88.2 milyar dolara gerilediğine dikkat çekti. Fitch, rezervlerdeki azalmanın, Swap kanalıyla bankalardan Merkez Bankası’na 40.5 milyar dolar aktarılmasına ve Katar’dan yine Swap’la 10 miyar dolar karşılığı Riyal gelmesine rağmen gerçekleştiğini vurguladı. Swap hariç rezervlerin 2019 Aralık ayındaki 87.3 milyar dolarlık seviyeden 29.3 milyar dolara gerilediğini belirten Fitch, net rezervlerden Swap’la alınan döviz çıkarıldığında Merkez Bankası’nın eksi 30.2 milyar dolarda olduğunun görüldüğünü vurguladı.
Fitch, özel sektörün döviz borcunu çevirememesi durumunda, Merkez Bankası’nın rezervlerinin Swap’la bankalardan alınan borçlardan oluşmasının büyük risk doğuracağı uyarısı yaptı.
Derecelendirme kuruluşu, Merkez Bankası’nın döviz açık pozisyonunun bilanço riski de doğurduğunu kaydetti.
Müdahaleler itibarı aşındırdı
Döviz piyasasına yapılan müdahalelerin ekonomi politikalarının itibarını aşındırdığını belirten Fitch, “Türkiye’nin dalgalı kura olan bağlılığı, kredi notunu destekleyici bir unsurdu ve 2018 ortasındaki TL krizine ekonominin uyumunu sağlıyordu. Bu durum, bu yıl dövize gerçekleşen kapsamlı müdahalelerle zedelendi” dedi.
Reel faizin 2019 Haziranı’ndaki yüzde 8.3’lük seviyeden yüzde eksi 3.5’a (Veya 12 aylık enflasyon beklentisi göz önüne alınırsa yüzde 1.5’a) çekildiğine dikkat çeken Fitch, bunun enflasyon perspektifini ve para politikasının itibarını bozduğunu savundu. Merkez Bankası’nın dolardaki son yükseliş sonrasında para politikasını sıkılaştırdığını belirten derecelendirme kuruluşu, bununla birlikte sıkılaştırmanın Türkiye’nin dış yükümlülüklerine istikrar kazandırmaya yetmeyebileceğini kaydetti.
Cari dengenin de bu yıl bozularak ilk 6 ay sonunda 19.7 milyar dolar açığa dönüştüğünü belirten Fitch, 2019 yılı sonunda gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 1.1’i düzeyinde fazla veren ekonominin 2020’nin ilk yarısında GSYH’nın yüzde 4.1’i düzeyinde açık verdiğini ifade etti. Fitch, Türkiye’nin yılı yüzde 3.2’lik cari açıkla bitireceği öngörüsünde de bulundu.
Bankalar ve özel sektörün dış finansman yapısı sağlam
Fitch, bankalar ve özel sektörün dış finansman yapısının sağlıklı olduğunu da kaydetti. Türkiye’nin önümüzdeki 1 yıl içinde ödemesi gereken 190 milyar dolarlık döviz borcunun yüzde 42’sinin bankalara, yüzde 35’inin özel sektöre ait olduğunu hatırlatan Fitch, bankaların Haziran sonu itibarıyla 75 milyar dolarlık döviz likiditesine sahip olduğunu, fakat bunun yüzde 54’ünün Swap’la Merkez Bankası’na aktarıldığını vurguladı.
Ekonomi Servisi