Tüketicilere izinsiz SMS, elektronik posta gönderilmesini ve telefon aramalarını yasaklayan düzenleme 1 Mayıs’ta yürürlüğe girmesine karşın karışıklık devam ediyor. Firmalar yasal boşluklarla izinsiz SMS göndermenin yollarını buldu.
Hanife Baş’ın Milliyet’te yer alan haberine göre halen isteği dışında SMS ve e-posta almaya devam eden tüketiciler belirsizlikten şikâyetçi. Avukat Gökhan Ahi, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun yürürlüğe girmesine karşın yönetmeliklerin henüz çıkmadığını belirterek, “Bu nedenle izinsiz SMS gönderimi devam ediyor. 1 Mayıs öncesine göre bu tarz SMS ve e-posta gönderiminde sadece yüzde 10 düşüş olduğu görülüyor. Yönetmelik çıkmadığı için tüketicilerin nereye şikâyet edeceği konusunda da açıklık yok” dedi.
Belirsizlik sürüyor
Kanunda neyin rıza olarak kabul edileceğinin de net olarak belirtilmediğine dikkat çeken Ahi, “1 Mayıs öncesinde gönderilen izin isteklerine sessiz kalmak da rıza kabul edilmiş olabilir. 1 Mayıs sonrasında ise bu durum farklı. Bu tarihten sonra gelen izin taleplerine sessiz kalınırsa rıza olarak kabul edilemeyecek. Mutlaka aktif onay alınması gerekiyor. Ama markalar 1 Mayıs’tan önce onay almıştık derlerse tüketicinin bunu nasıl ispat edeceği de belli değil. İzinsiz SMS’de belirsizlik halen sürüyor” diye konuştu.
Avukat Görkem Gökçe ise, halen onay alınmaksızın birtakım iletilerin gönderildiğini dile getirerek, “Bununla birlikte onayın ne şekilde verilmiş sayılacağı açık olmadığından birçok şirket olumsuz olarak cevaplandırılmayan mesajları onay olarak değerlendiriyor. Buna dayanarak iletilerini göndermeye devam ettikleri görülüyor” bilgisini verdi.
Sessizlik ret mi?
Gökçe, isteği dışında tanıtıcı SMS ve e-posta almaya devam edenlerin yapması gerekenlerle ilgili de, “Kanun uyarınca alıcılar diledikleri zaman kendilerine ticari ileti gönderilmesini reddetme hakkına sahip. Bu durumda onay için gönderilen mesajlara verilecek olan ret cevabı ile bu iletilerin gönderilmesi önlenebiliyor. Bu girişim de sonuçsuz kalırsa bu firmaların Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na şikâyet edilmesi mümkün” diye konuştu.
İzin isteyen mesajları cevapsız bırakanların SMS almaya devam edip etmeyeceğiyle ilgili soruya da Avukat Gökçe, “Kanunun uygulaması henüz belirlenmediğinden onayın ne şekilde verilmiş sayılacağı kesin değil. Bu kapsamda yayınlanan Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik Taslağı’nda gönderilen onay mesajlarına sessiz kalınması ret sayılmaktadır. Ancak bu yönetmelik henüz yürürlüğe girmedi. Bu nedenle bu soruya kesin bir cevap vermek doğru olmaz. Bizce, yönetmeliğin yürürlüğe girmemesinden bağımsız olarak kanunun amacı düşünüldüğünde cevapsız kalan iletilerin onay değil ret sayılması gerekir” yanıtını verdi.
Dolandırıcılar türedi
Ayrıca vatandaş adına şikâyetin bakanlığa iletildiğinin iddia edildiği web siteleriyle bilgi avcılığı yapılıyor. Vatandaşlara bilgilerini paylaşmamaları uyarısı var.
İnternet ve veri güvenliği firması Trend Micro, yeni yasal düzenlemeyle birlikte yoğunlaşan izinsiz gönderimin engellenmesine yönelik onay mesajlarındaki tehlikelere dikkat çekiyor.
Her gün birçok izinsiz gönderimi durdurma mesajıyla karşılaşan kullanıcılar genellikle fazla incelemeden ve kaynağından emin olmadan bu mesajlara onay veriyor ve içindeki bağlantıları açıyorlar.
Bununla beraber gelen bazı mesajlarda gönderime onay verildiği takdirde çeşitli hediyeler vaat edilerek kullanıcılar bağlantıya tıklamaları için ikna edilmeye çalışılıyor.
Kullanıcı eğer sahte bir onay mesajıyla karşı karşıyaysa ‘İzinsiz gönderimi durdurmak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın’ ya da ‘Hediyenizi almak için aşağıdaki bağlantıyı açın’ gibi yönlendirmelere tıkladığı durumda zararlı yazılımlarla karşı karşıya kalabiliyor.
‘Şikâyet etmek kolaylaştırılmalı’
Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz ise, yönetmelikte bazı açık noktalar bulunduğunu ancak asıl markaların vatandaşın şikâyet edemeyeceğini varsayarak izinsiz SMS yasağını deldiğini belirterek, “Şu anda bu tarz SMS ve e-posta gönderen firmaları şikâyet etmek zor. Bu kolaylaştırılmalı. e-devlet üzerinde mobil imzası olanlar şikayet edebiliyor ki mobil imza çok az kişide var. Ya da bir sürü doküman hazırlayıp Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın illerdeki müdürlüklerine gitmeniz lazım. Resmen şikâyet etmeyin noktasına getiriyorlar. Markalar vatandaşın şikâyet etmeyeceğini varsayarak SMS göndermeye devam ediyor. Yönetmelik çıkana kadar birkaç ay daha bu belirsizlik sürebilir” görüşlerini dile getirdi.