Fransız Millet Meclisi'nde tarikatlarla ilgili araştırma grubunun başkanlık görevini yürüten milletvekili Georges Fenech, tarikatların denetiminden sorumlu bakanlıklararası devlet kurumuna (MIVILUDES) başvurarak FEMEN hakkında görüş istedi.
Fenech, daha birkaç yıl öncesine kadar başkanlık görevini yürüttüğü MIVILUDES’e gönderdiği mektupta, FEMEN’in “yerleşik sosyal ve dini düzene şiddet kullanarak karşı çıkan, dini mekânlara karşı satanist hareketler içinde yaygın yöntemler kullanarak saldıran, başta devlet başkanı olmak üzere devlet kurumlarını tehdit eden ve laikliği hedef alan eylemlerinin bir müritler topluluğunu andırdığını” belirtip, söz konusu eylemlerin kamu düzenine aykırı olduğunu kaydetti.
FEMEN’in Fransa’da düzenlediği bazı eylemlerden ötürü Fransız mahkemeleri önünde yargılanmakta olduğunu not eden Fransız milletvekili, MIVILUDES’den FEMEN hakkında görüş belirtmesini ve bu harekete karşı, dernekler kanunu çerçevesinde yasaklanması da dâhil olmak üzere, alınabilecek önlemleri açıklamasını istedi.
Georges Fenech, yankı uyandıran girişimi hakkında yaptığı açıklamada, FEMEN üyelerinin eylemlerinin “antrenman ve ideolojik eğitim gerektirdiğini” belirtip, “üyelerin fiziksel ve psikolojik açıdan kötü muamele gördüğünü” söyledi. Tüm bunların “tarikatlaşma işareti” olduğunu savunan Fenech, hareketin finansmanı konusunun da bir başka soru işareti olduğunu hatırlatıyor.
2008'de kurulmuştu
FEMEN 2008 yılında “kadın hakları” adına bir avuç genç kadın tarafından Ukrayna'da kurulmuştu. Latince bir terim olan FEMEN sanıldığı gibi “kadın” değil, “but” anlamına geliyor. Hareketin kurucuları “Neden FEMEN ismini seçtiniz?” sorusuna “Çünkü kulağa hoş geliyordu” yanıtını veriyor. FEMEN yöneticilerinden Inna Şevçenko, hareketi “Biz savaştayız. Bu ideolojik bir savaş. Gelenekselliğin modernliğe, baskının özgürlüğe, diktatörlüğün ifade özgürlüğüne karşı savaşı” şeklinde tanımlıyor.
Fransa ve Avrupa şubesini 2012 yılında Paris’te açan FEMEN, ilk “uluslararası” eylemini de 27 Ekim 2012 tarihinde Paris banliyösünde IKEA mobilya mağazasında düzenlemişti. Eylemle mağazanın Suudi Arabistan’da dağıttığı kataloglarda “müşterileri şoke etmemek için kadın fotoğrafı kullanmaması” protesto ediliyordu.
IKEA eylemi sorunsuz sona ermişti. Ancak bir ay sonra 18 Kasım 2012 tarihinde Civitas adlı Katolik sivil toplum örgütünün Paris sokaklarında hükümetin eşcinsel evliliğiyle ilgili yasa tasarısına karşı düzenlediği eylemde olay çıktı. Başlarında rahibe peçesi, ellerinde ABD’nin “In God We Trust” (Tanrı’ya Güveniyoruz) sloganından esinlenilmiş ”Eşcinsellere Güveniyoruz” sloganlı pankartlar taşıyan göğüsleri çıplak FEMEN üyeleri, çoğunluğu muhafazakârlardan oluşan kortejin içine dalıp göstericileri tahrik etti. Etmesiyle de göstericilerin saldırısına uğradı. Polis FEMEN üyelerini gözaltına aldı. Buna rağmen Fransız hükümetinin feminist kimliğiyle tanınan sözcüsü Najat Vallaud-Belkacem ile kabinenin çevreci bakanlarından Cecile Duflot o gün twitter üzerinden FEMEN’e destek çıktı.
Bardağı taşıran son damla
FEMEN’in 12 Şubat 2013’te Paris Notre-Dame katedralinde düzenlediği eylem ise bardağı taşıran damla oldu. Yarı çıplak katedrale giren FEMEN üyeleri bu sefer Papa’yı ve dini hedef alan sloganlar attı. Eyleme katılan 7 FEMEN üyesi gözaltına alındı. Kameralar önünde gerçekleşen ve görsel medya tarafından geniş görülen eylem FEMEN’e önceden destek veren Fransız kadın hakları savucularının da desteklerini çekmesine neden oldu. Hükümet söcüsü Vallud-Belkacem, İçişleri Bakanı Manuel Valls ve Paris Büyükşehir Belediye Başkanı Bertrand Delanoe bu kez “Katolik camiasına destek” mesajları yayımladı.
Civitas gösterisi ve Notre-Dame katedralindeki eylemler nedeniyle çok sayıda FEMEN üyesi hakkında Fransız mahkemeleri önünde davalar açıldı. FEMEN buna rağmen provokatif eylemlerine devam etti. Bir grup FEMEN üyesi Nisan 2013’te Paris Büyük Camii önünde üzerinde Kelime-i Tevhid yazılı selefi bayrağı yaktı. Haziran 2013’te Paris Havacılık Fuarı’nı ziyaret eden Cumhurbaşkanı François Hollande’a saldırmak isterken güvenlik kuvvetleri tarafından son anda durdurulabildiler. Aralık 2013’te Noel’de hemen önce de Paris Madeleine kilisesi içinde sembolik bir kürtaj eylemi düzenlediler.
Fenech’in girişimi iki yıl önce neredeyse kırmızı halılar sererek, hatta bu Ukraynalı genç kadınları Fransız posta pulları için model olarak göstererek FEMEN’e kapılarını açan Fransa’nın tutumunda radikal bir dönüşün işaretçisi olarak gösteriliyor. FEMEN’in yasaklanması için ilk adımı atan Georges Fenech, Lyon kentinde sorgu hâkimliği yaptığı 1994 yılında Scientology Kiliesi’ne karşı Fransa’daki ilk büyük davayı yönetmiş ve bu müritler topluluğunun Fransa’da “tarikat” olarak tanınmasının yolunu açan kişi olmuştu.