Sermaye Piyasası Kurulu 2002 ve 2007 yıllarına ilişkin yaptığı inceleme sonrasında Makina Takım ve Transtürk Holding'in patronu Faruk Süren hakkında Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundu. SPK'nın tespitlerine göre söz konusu dönemde Faruk Süren'in patronu olduğu Makina Takım'ın kaynaklarının usulsüz biçimde başka şirketlere aktarıldığı ortaya çıkarıldı. Bu aktarım sonrasında halka açık bir şirket olan Makina Takım'ın alacaklarının tahsil edilemez hale geldiği ve bu yolla borsada küçük hissedar mağduriyetine neden olduğu tespit edildi. Yapılan inceleme sonrasında Makina Takım'ın grup şirketlerinden toplam 84,5 milyon YTL alacağı bulunduğu belirlendi.
Hatırlanacağı üzere Makina Takım 2004 ve 2005 yıllarında hızlı bir borç ödeme operasyonu yaşamıştı. Yatırımcıların iddialarına göre 2005 yılında 7 milyon YTL'nin üstünde bir kar açıklayan şirkete ait gayrimenkullar Faruk Süren'e ve ailesine ait olan halka kapalı Efes Holding ve Mersin Ağaç isleri şirketlerine devredilmişti.
Kırılma 2006'da gerçekleşti
Bunun karşılığında bu yıllarda kira ve faiz geliri elde edildi. Şirket için asıl kopuş ise 2006 yılında gerçekleşti. 2006 yılı başında ana ortak olan Transtürk Holding için bedelli tahsisli sermaye artışı gerçekleştirildi ve sermaye 16 milyon YTL'den 28 milyon YTL'ye çıkarken, Makina Takımın yüzde 54.5'i Transtürk Holding'e ait oldu. Bu tarihten sonra ilginç şeyler yaşanmaya başladı. Şirket önce 18 taksit halinde ödemeyi taahhüt ettiği SSK borcunun 100 bin YTL'lik ilk taksidini ödemedi. Birden bire 3 milyon YTL'lik borç 11 milyon YTL'ye yükseldi. Aynı şekilde vergi borçları da ödenmedi ve temerrüt faizleri ile beraber bu borç hızla yükselmeye başladı.
Yatırımcı şikayet etti
Anılan dönemde Makine Takım, Faruk Süren'e ait şirketlerden alacaklarını tahsil etmemenin yanında kira ve faiz geliri almaktan da vazgeçti. Banka borçları ise hem ödemelerin düzenli yapılması hem de dolar kurundaki düşüş sebebiyle makul düzeylere geldi. Borsadaki küçük yatırımcı çeşitli defalar şirkete, alacakların niye tahsil edilmediğini ve kira geliri olan bazı gayri menkullerden kira gelirinin bile alınmaktan niye vazgeçildiğini sordu. Ödenmeyen SSK ve vergi borçlarına onca faiz ödenirken, alacaklardan niye 1 kuruş faiz alınmamadığını araştıran yatırımcılar, konuya ilişkin yanıt alamayınca da SPK'ya suç duyurusunda bulundular.
Muhasebe oyunu
Öte yandan gerçeğe aykırı muhasebe kayıtlarıyla Makina Takım'ın Transtürk Holding'e borçlandırılması, ilişkili taraflardan ve Mersin Ahşap'tan olan alacaklara ilişkin hesapların gerçeğe aykırı tutulması ve grup şirketlerine verilen kefaletler nedeniyle maruz kalınan dava ve takipler ile akabinde imzalanan protokoller kapsamında sorumlu olunan borçlara ilişkin olarak mali tablolarda gerekli karşılığın ayrılmaması hususlarıyla ilgili olarak Faruk Süren, Mustafa İlhan Aran, Gönül Erdemli ve Derya Ongun hakkında, her bir eylem için sermaye piyasası kanununun 47/I-B-2 maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere aynı kanunun 49'uncu maddesi uyarınca Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunuldu.
Süren'e bir ay süre verildi
SPK, Makina Takım'ın grup şirketlerindeki alacaklarına ilişkin 30 Eylül 2007 tarihli mali tablolardan itibaren gerekli karşılığın ayrılması ve mali tablolarının düzeltilmesi için Makine Takım'a bir aylık süre verdi. SPK diğer alacakların tahsil edilebilirliği konusunda şirket yönetim kurulu tarafından bir çalışma yapılması ve söz konusu çalışmada her bir şirketten olan alacağın tahsil edilebilirliğine ilişkin değerlendirmelerde bulunulması ve ulaşılan sonuçların özel durum açıklaması ile kamuya duyurulmasını da istedi.
Borç ödeme kabiliyetleri yok
SPK Faruk Süren ve ekibini, halka açık durumda olan ve borsada yüzlerce hissedarı bulunan Makina Takım'ın içinin boşaltılmasına, diğer şirketlerden alacaklarının alınmaz hale getirilmesine ve yatırımcının zarar etmesine göz yummaktan mahkemeye verdi. Makina Takım'ın, bağlı şirketlere kaynak aktardığı tespit edildi. Grup şirketlerine aktarılan kaynaklara ilişkin alacak takibi yapılamadığını belirleyen SPK, alacakların şüpheli hale geldiği ve borç nakilleriyle Makine Takım'ın borç ödeme kabiliyeti bulunmayan şirketlerden yüklü tutarda alacaklı hale getirilmesi nedeniyle Makina Takım ve Makina Takım Pazarlama Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Erol Süren; Yönetim Kurulu Üyeleri Gönül Erdemli ve Ayhan Toprak; Makina Takım Yönetim Kurulu üyeleri Derya Ongunve Mustafa İlhan Aran; Genel Müdür Neslihan Güzey hakkında 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 510'uncu; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 155'inci maddeleri uyarınca Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasını kararlaştırdı.
84,5 milyon YTL alacak birikti
Makina Takım'ın, 2007 yılının 9 aylık bilanço dönemi tarihi itibariyle Transtürk Emlak'tan 28,3 milyon YTL, Efes Holding'ten 37.2 milyon YTL, Mersin Ahşap'tan 15.5 milyon YTL ve Transtürk Grubu şirketlerinden Sigma Otomasyon, Sheffer Transtürk Tarım, Plastaş, Metal San, Reks Endüstriyel, Mte-Makpa, Steinhof GMBH, Bricolage Transtürk'ten 3.37 milyon YTL olmak üzere toplam 84,5 milyon YTL'lik alacağının şüpheli hale geldiği ortaya çıkarıldı.
Şirketi sattı, alacağını istemedi
İşin bir diğer boyutu da Mersin Ahşap A.Ş.'nin satışıyla gün yüzüne çıktı. Makine Takım Pazarlama'ya 11 milyon YTL ve Transtürk Emlak'a 39 milyon YTL borcu olan Mersin Ahşap, 19 Aralık 2003 tarihinde satıldı. Halka açık bir şirket olan Makine Takım, kendisine borcu olan Mersin Ahşap'ı satarken alacaklarına karşılık herhangi bir teminat almadıya da bu borçlara ilişkin herhangi bir ödeme planı yapılmadı. Aradan geçen süre zarfında bu alacağı ile ilgili olarak herhangi bir yasal girişimde bulunmayan Makine Takım'ın Patronu Faruk Süren ve iki yönetim kurulu üyesi hakkında “Halka açık şirketi zarara uğratmak ve emanete sahip çıkmamaktan” suçundan suç duyurusunda bulunuldu.