İstanbul, 6 Temmuz (DHA) – Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi Haziran’da yüzde 3.0 gerileyerek 173.7 puana düştü.
FAO, uluslararası tarımsal gıda emtia fiyatları Haziran’da düştüğünü ve böylece 2018’de fiyatlarda ilk defa gerilemenin yaşanmış olduğunu duyurdu. Açıklamaya göre fiyatlarda küresel üretim beklentilerinin düşük olmasına rağmen yaşanan azalmanın, ticaret politikası anlaşmazlıklarının piyasalar üzerinde etkili olduğuna işaret ettiği belirtildi.
FAO, endeksteki gerilemenin temel ndeninin buğday, mısır ve soya fasulyesinden yapılanlar da dahil olmak üzere, bitki yağlarının başlangıç fiyat kotasyonlarının önceki aya göre daha düşük seviyelerde oluşması olduğunu belirtti.
Belirli gıda maddeleri seçilerek oluşturulan bir emtia sepetindeki ürünlerin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimin ölçümüyle belirlenen FAO Gıda Fiyat Endeksi’ndeki düşüşün ardından, FAO tahıl Fiyat Endeksi’nin de Haziran’da yüzde 3.7 düşüş gösterdiği açıklandı. Temel tahılların hasat olanaklarına dair öngörülerdeki olumsuz tabloya rağmen, uluslararası mısır ve buğday fiyatlarında, artan ticaret gerilimlerinin etkisiyle “görece ani düşüşler” yaşanırken, pirinç fiyatları ise yükseldi.
FAO Bitkisel Yağ Endeksi ise Mayıs’taki ölçüme göre yüzde 3.0 gerileyerek son 29 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Palm, soya fasulyesi ve ayçiçeği yağı fiyatlarının tümünde düşüş gözlemlendi.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Çin arasında yaşanmakta olan ticaret politikası anlaşmazlıklarının daha sık gündeme gelmesi, başta soya fasulyesinde olmak üzere, ABD çıkışlı ihraçların fiyatları üzerinde belirgin baskı oluştururken, doların güçlü seyri fiyatların aşağı yönlü hareketini hızlandırdı.
FAO Süt Ürünleri Endeksi yüzde 0.9 gerilerken, Avrupa Birliği ve ABD’de peynir ihraç olanaklarının artmasıyla ürünün fiyat kotasyonlarında izlenen ve Yağsız Süt Tozu fiyatlarındaki artışın etkisini karşılamanın ötesine geçen seviyelerde gerçekleşen düşüş, azalmanın temel sebebini oluşturdu.
FAO Et Fiyat Endeksi Mayıs’ta küçükbaş ve domuz et değerlerindeki yükseliş dalgasının etkisiyle yüzde 0.3 artış gösterdi.
FAO Şeker Fiyat Endeksi yüzde 1.2 yükseldi ve son altı ayda yaşanan ve dünyanın en büyük şeker üretici ve ihracatçısı olan Brezilya’da, yağış azlığının şeker kamışı hasat ve üretimini olumsuz etkileyeceğine yönelik kaygılardan kaynaklanan ardışık düşüş tablosu tersine çevrilmiş oldu.
FAO tahıl üretim ve stok seviyelerinde düşüş bekliyor
FAO Haziran’da yıllık dünya toplam tahıl üretim seviyesine dair tahminini güncellerken yeni tahmine göre, 2018’de tahıl üretimi 2,586 milyon ton seviyesinde, yani rekor üretim hacmine ulaşılan 2017’deki rakamların 65.4 milyon tona denk gelen yüzde 2.4 altında gerçekleşecek.
FAO’nun yine bugün yayınlanan “Tahıl Arz ve Talep Özeti”ndeki tahmin geçen ay öngörülen seviyenin 24 milyon ton altında olarak belirlenirken, söz konusu güncellemenin çoğunlukla Avrupa Birliği’nde buğday ve Rusya ile Ukrayna’da buğday ve iri taneli üretim seviyelerinin düşük gerçekleşeceğine dair tahminlere dayandığı vurgulandı.
Küresel tahıl kullanımının 2018 ve 2019’da 2,641 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. FAO, kullanımın yeni üretimden hızlı artmasıyla, geçen beş sezon boyunca biriken üründen oluşan dünya tahıl stoklarının sezon başlangıç seviyelerine göre yaklaşık yüzde 7.0 gerilemesinin beklenebileceğini belirtti.
Böylece dünya ölçeğinde tahıl stok kullanım oranı yüzde 30.6’dan yüzde 27.7 seviyesine gerileyerek dört senedir ilk defa düşüş göstermiş olacak. Ancak kullanım oranının yine de 2007-2008 sezonunda yaşanmış olan ve rekor alt seviyeyi temsil eden yüzde 20.4’ün çok üstünde gerçekleşmesi bekleniyor.