Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, ABD'de bundan sonra faizlerin artış trendine gireceğini, Türkiye'de de hızlı bir düşüş beklenmemesi gerektiğini söyledi.
Özen, küresel piyasalarda yaşanan kriz ve Türkiye'ye etkileri konusunda özetle şunları söyledi:
- Yatırım bankacılığı belki de son günlerini yaşıyor. Finansal piyasalarda kullanılan kaldıraçlı model artık çöktü. 1 lira ile 30-40 liralık risklere girildi. İnanılmaz çok ve ucuz likidite vardı ve bu durum risk alma iştahını çok artırdı.
- ABD'nin kurtarma planı çok önemli bir karar ve işi çözmeye doğru götürebilir. Ama çok dikkatli konuşmalıyız. Sonuçta 2 trilyon dolarlık bir sorunlu aktiften bahsediyoruz. Burada sorunlu aktiflerin alım ihalesi de çok önemli. Bazı bankalar sorunlu aktifleri için ederinden daha fazla isteyebilirler. Çok dikkatli izleyeceğiz bu süreci.
- Bu kurtarma operasyonu ile ABD'nin bütçe açığı büyüyecek. Enflasyon yükselecek ve faizler artacak.
- ABD Merkez Bankası (FED) faiz artırma sürecine başlayacak. Yüksek faizler reel ekonomiyi vuracak. ABD'de bu saatten sonra çok ciddi bir resesyon tehlikesi var.
- Bundan sonra bol likidite olmayacak. Bankacılık sektörü küçülecek ve daralma olacak.
- Bankacılıkta artık kimse çok hızlı büyüme beklemesin. Dolayısıyla Türkiye de artık daha yavaş büyüyecek. 2009'da büyüme oranı yüzde 3'lere kadar gerileyebilir.
- Bundan sonraki dönemde para bulmanın maliyeti artacak.
- Bankacılık sektörünün sağlam yapısı ile şimdiye kadar krizde fazla etkilenmedik, riskli ürünlere bulaşmadık. Biz, kendimizi iyi anlatarak piyasadaki likiditeyi Türkiye'ye çekmeye çalışacağız.
- Türkiye ekonoisindeki en büyük tehlike cari açık. İnanılmaz önemli. ABD'de faizler yükselince, ABD fonların büyük kısmını çekecek. Fonlar buradan çıkıp gelişmiş ülkelere kayabilir ve bizim gibi gelişmekte olan ülkeler bu süreçte zorlanabilir.
- İthalata bağımlılığımızı azaltmalıyız. Cari işlemler açığında finansmana çok dikkat etmeliyiz. Sıkı para politikaları çok önem kazanıyor.
- Bizim bir çıpaya ihtiyacımız var çünkü cari açığımız büyük. Mali kural olabilir ama zaman ister. Kısa vadede en etkili çıpa IMF olabilir.
- Faizlerde hızlı bir düşüş olmaz ama düşüş trendine girebilir. Eğer ABD'deki mali sistem sağlıklı bir yapıya kavuşursa Merkez Bankası daha rahat hareket eder. Ama çok büyük faiz indirimleri olmaz. Eskiden olduğu gibi, kredilerin patladığı ve tüketici kredilerinin yüzde 1'lere yaklaştığı bir dönem olmayacak.
- ABD'de bu kriz oturmaya başladığında FED faizleri yükseltmek zorunda. Aradaki faiz farkını korumamız lazım. Biz yüksek faizlerle cari açığı fonlayabiliyoruz.
- Biz faizleri çok hızlı indiremeyiz. Kesinlikle 2009 için sıkı para politikası gözüküyor.
- ABD bankacılık sektöründeki konsolidasyon uzun bir süre devam edecek.