Facebook'un patronu Mark Zuckerberg'ün 50 milyon kullanıcının kişisel verilerinin ABD seçimlerinde kullanıldığı yönündeki suçlamaya 'hata yaptık' şeklinde verdiği yanıt pek ikna edici olmadı. Şimdilerde Facebook'un Android işletim sistemini kullanan akıllı telefon kullanıcılarına ait SMS ve arama geçmişi verilerini izinsiz kaydedip kullandığı da ortaya çıktı.
Facebook kullanıcılarını öfkelendiren ne?
Yeni Zelandalı öğrenci Dylan Mckay Twitter'de yayımladığı screenshotlar ile Facebook'un kendisine ilişkin hangi verileri topladığını gözler önüne serdi. Dylan "Arkadaşımın annesi ile yaptığım tüm konuşmalar bir şekilde Facebook'un elinde. Telefonumla konuştuğum kişilerin -daha sonra kaybolmuş olanlar da dahil- hepsinin kronolojik bir dökümünü çıkarmışlar" diye anlatıyor.
Bunun dışında Dylan'ın paylaştığı ya da ona gelen tüm SMS'ler de Facebook tarafından meta veriler üzerinden toplanmış. Yani Kasım 2016 ile Temmuz 2017 tarihleri arasında yapılan telefon görüşmeleri ve SMS'ler kaydedilmiş.
Facebook ise konuşma içeriklerini değil, kimin kimle ve hangi süreyle konuştuğunu kayda geçirdiğine dikkat çekiliyor.
Kullanıcı, Facebook'un hangi kişisel verileri topladığını nasıl öğrenebilir?
Bunun içirn Facebook'ta kullanıcının kendi profiline ait tüm kişisel verileri indirme imkanı bulunuyor. Kullanıcının, "ayarlar" düğmesinin altındaki "genel" seçeneğinde bulunan "Facebook'taki kişisel verilerini kopya et" opsiyonunu seçmesi yeterli. Bunun üzerine Facebook, içinde soyal paylaşım ağlarındaki tüm paylaşımlarınızın, fotoğraf, video ve chatlerinizin bulunduğu dosyaları zip uzantılı sıkıştırılmış arşiv dosyası olarak size gönderiyor. Bu dosyayı indirip üzerindeki verileri görebilirsiniz; tıpkı Dylan McKay'in yaptığı gibi.
Facebook telefon görüşmelerimi nasıl kayıt edebiliyor?
Facebook, Messenger uygulaması ya da sınırlı internet bağlantısı olan Facebook Lite versiyonu üzerinden bu verilere ulaşabiliyor. Android mobil cihazınızla bu iki uygulamadan birine giriş yaptığınızda, cihazın rehberinde kayıtlı "kişiler", yapılan görüşmeler ve SMS mesaj trafiğini indirmeniz mümkün oluyor. Facebook, rehberinizde kayıtlı "kişiler" uygulaması üzerinden size örneğin "arkadaşlık" önerilerinde bulunuyor.
Kimler mağdur?
Göründüğü kadarıyla bundan mağdur olanlar sadece Android kullanıcıları. Apple mobil cihazları kullananlarda böyle bir kişisel veri depolanmasına şimdeye kadar ortaya çıkmadı. Facebook'un iOS uygulaması telefon arama listelerine ve SMS mesajlarına erişemiyor.
Android kullanıcıları telefon rehberindeki "kişiler" uygulamasına ve protokollere aktif olarak onay vermemiş olsalar bile, bilmeden Facebook'a telefon bilgilerini toplaması için izin vermiş olabilirler.
Bu hususu gündeme Amerikan teknoblog dergisi Ars Technica getirdi. Bunun, eski Android versiyonlarda hangi haklara sahip olunduğu konusunda varolan belirsizlik ile ilgisi bulunuyor. Android versiyonu 4.1'e kadar mobil cihazın rehberindeki "kişiler" uygulamasını okumak için izin verildiyse, o zaman Facebook'un telefon görüşmelerine ve haberleşme protokollerine müdahil olması standart olarak mümkün hale geldi.
Ars Technica, daha sonraları erişim haklarında güncelleştirme yapıldığını, ancak Android uygulamalarının bu değişiklikleri dikkate almayan yöntemler geliştirdiğini vurguluyor.
Android 4.1'deki güncelleştirme ile yaratılan bu imkan Ekim 2017'de giderildi. Yani Ekim 2017'den bu yana Facebook'a üye olan Android kullanıcıları söz konusu durumdan mağdur değiller.
Facebook son suçlamalara nasıl tepki veriyor?
Facebook, görüşme protokollerini topladığını inkâr etmiyor. Ancak sosyal paylaşım ağı bu telefon görüşmelerini ve SMS protokollerini izinsiz yapmadığına işaret ediyor.
Facebook kişisel verilerin "opt-in-Feature" özelliği ile toplandığını, bunun yapılabilmesi için kullanıcının önceden kesinkes onay vermesi gerektiğini belirtiyor. "Opt-in-Feature" özelliğinin ise 2015 yılında uygulamaya girdiği vurgulanıyor.
Facebook'un bu açıklaması Dylan McKay'in ve diğer Facebook kullanıcılarının edindiği tecrübelerle çelişiyor, çünkü onlar bu uygulamaya hiç bir zaman onay vermediklerini söylüyorlar. Amerikan teknoblog dergisi Ars Technica'nın bu konudaki araştırmaları da Facebook'un açıklamarı ile çelişiyor.
Facebook toplanmış olan kişisel verilerin güvenli olduğunu, üçüncü kişi ve kuruluşlara satılmadığını öne sürüyor. Ayrıca kullanıcıların "ayarlar" düğmesinin fonksiyonlarını iptal edebileceklerini, böylece telefon görüşmelerinin ve SMS mesajlaşmaları listesinin silinmiş olacağını belirtiyor.
Ne var ki Facebook telefon görüşmelerine ve SMS mesajlaşmalarına ilişkin kişisel verileri ve görüşme sürelerini neden topladığına ilişkin bugüne kadar herhangi bir yanıt vermiş değil.
Rahel Klein
© Deutsche Welle Türkçe