T24 - Konya Kırmızı Et Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nazif Karabulut, beciliğin merkezi Konya'da 14,5 liraya sattıkları eti reyonda 35-40 lira olarak gördüklerini belirterek, “Sorun devletin fiyat denetim mekanizması kuramaması” dedi. Tüketiciler Birliği de kırmızı et kesicilerini Rekabet Kurulu'na şikayet etti.
Karabulut, Türkiye'de besiciliğin yani kırmızı et üretiminin merkezinin tartışmasız Konya olduğunu söyledi.
Son 2-3 yıldır basın kuruluşlarına birlik olarak verdikleri onlarca mülakatta, “Maliyetler arttı. Besiciye destek olunmazsa yakında işletme kalmayacak” dediklerini anımsatan Karabulut, buna rağmen destek olunmaması nedeniyle besi ahırlarının boş kaldığını savundu.
“25 liradan fazla fiyata dana eti almayın”
Besicinin elinde kesim aşamasına gelmiş hayvan sayısının azalmasıyla birlikte yıllardır toptan karkas (kemikli gövde) kilo fiyatını 9 liraya sattıkları etin fiyatının 14-15 liraya yükseldiğini anlatan Karabulut, şunları kaydetti:
“Bizden eti 14,5 liraya alıyorlar, 35-40 liraya satıyorlar. Aslında karıyla birlikte kasapta ya da bir marketin reyonunda kemiksiz dana etinin fiyatı 25 liraya asla geçmemelidir. Oysa, aracılar fırsatı ganimet bilip eti, 'zam geldi' diye tutturabildikleri fiyattan satıyorlar. Besiciliğin merkezi Konya'dan, özellikle et fiyatında spekülasyonun fazla olduğu İstanbul ve Ankara'daki vatandaşa sesleniyorum, 25 liradan fazla fiyata kesinlikle dana eti almayın. Aslında sorun devletin fiyat denetim mekanizması kuramaması, fırsatçıların kontrol edilememesi... Aslında devlet bu mekanizmayı kolaylıkla sağlayabilir.”
Gazetelerde ve televizyonlarda “Besi hayvanları kesime verilmiyor, spekülasyon yapılıyor” açıklamaların tümüyle yanlış olduğunun altını çizen Karabulut, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Besi hayvanlarının stokta saklanması gibi bir durum kesinlikle söz konusu olamaz. Kesime gelmiş canlı hayvan arpa buğday mı ki stokta saklayalım. Zaten aklı olan besici, randımana gelmiş, yani bundan sonra kilo alması beklenmeyen hayvanı bir gün bile elinde tutmaz. Randımana gelmiş kesime hazır bir boğa günde 10 kilogram yem yiyor. Kilo almayacak olan bir hayvanı, iddia edildiği gibi bir ay elinde tutan besici tam 150 lira zarar eder. Böyle gerçek dışı, sektörü tanımamaktan kaynaklı bu tür açıklamaları umarız bir daha duymayız.”
Karabulut, besiciden 15 liraya alınan etin 40 liraya satılmaya çalışılmasıyla Türkiye'de kişi başında düşen yıllık 14-15 kilogram et tüketiminin 6-7 kilograma düştüğünü, oysa AB ülkelerinde kişi başına düşen et tüketiminin 60-70 kilogramı bulduğunu söyledi.
Çözüm: "Fiyat kontrol mekanizmasını kurmak ve besiciye destek”
Tarım ve Köyişleri Bakanlığının, etin önemli bir kısmını üreten Konya'daki besiciye özel ve acil destek vermesi gerektiğini belirten Karabulut, “Besicilik Konya'da bittiğinde ülkede bitmiş olur. Şuan et fiyatının 40 lirayı bulacağı bir durum yok. Kesinlikle et ithalatı yapılmamalı, et fiyatının kontrol edecek bir mekanizma oluşturup besiciye ahırını yeniden doldurabilmesi için acil destek verilmelidir” diye konuştu.
Rekabet Kurulu'na şikayet
Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya, 2009 yılı Mayıs ayında 9,5 lira olan etin toptan satış fiyatının bugün itibarıyla 15,5 lira civarında gerçekleştiğini söyledi. Toptan fiyatların perakendeye yansıması ile kilogram fiyatının 18 liradan 35 liraya çıktığını ifade eden Kaya, “Perakende fiyatlar, AB ülkeleri ile kıyaslandığında 3-4 kat fazlasına et tüketiyoruz” dedi.
Fiyatların yükselmesinin nedeninin hayvan sayısının azalmasına bağlandığını belirten Kaya, şöyle devam etti:
“Bir önceki yıla göre hayvan sayısındaki yüzde 1,8'lik azalma, fiyatlara yüzde 10 yansıması gerekiyordu. Fiyatları yüzde 70 artırarak ithalatın önünü açmak istiyorlar. Etin toptan fiyatlarının yükselmesinin nedeni toptancılardan kaynaklanıyor. Bazı çevreler, ellerindeki hayvanları piyasaya sürmeyip birkaç spekülatif hareketle fiyatları yükseltmeyi, akabinde et ithalinin yolunu açtırmak istiyorlar. Asıl amaç ithalat...”
Aralarındaki fiyat anlaşması ve uyumlu eylemler nedeniyle Tüketiciler Birliği olarak ilgili firmaları Rekabet Kurulu'na şikayet ettiğini vurgulayan Kaya, “Piliç sektörüne kesilen rekabeti ihlal cezai yaptırımının rakam olarak daha yükseğinin kırmızı et kesicilerine uygulanacağı kanaatindeyiz. Tüketici, pahalılık nedeniyle 'ete boykot yapmalı' görüşüne katılmıyoruz. Ülkemiz tüketicisi, diğer ülke tüketicileri ile aynı standartlarda et tüketme hakkına sahiptir” dedi.