Suriye'de Devlet Başkanı Beşar Esad'ın imzasıyla Nisan ayında yürürlüğe giren ve mülk sahiplerinin geride bıraktıkları evlerine hükümet tarafından el konulmasına olanak tanıyan yasada geri adım atıldı. Savaşta evlerini terk ederek ülke içi ve dışına kaçan Suriyelileri hedef almakla eleştirilen yasada yapılan iyileştirmeler Devlet Başkanı Beşar Esad tarafından onaylandı.
"10 sayılı kanun" olarak bilinen yasa, "yeniden imar alanları" kapsamına alınmasına karar verilen bölgelerdeki mülklerin hükümetin eline geçmesine imkân tanıyordu. Yasaya göre, mülk sahiplerinin, arazi, daire ya da binalarını kaybetmemeleri için 30 gün içinde söz konusu mülkün kendilerine ait olduğunu gösteren kanıt ibraz etmesi gerekiyordu. Kanıt gösteremeyenler herhangi bir tazminat ödenmeksizin mülklerini kaybediyordu.
Ancak Esad tarafından onaylanan 42 sayılı kanunla, bu yasada mülk sahiplerine tanınan 30 günlük süre 1 yıla çıkarıldı. Yeni yasayla ayrıca hak sahiplerine, mahkemeye temyiz başvurusu yapma olanağı da tanındı. Önceki yasada temyiz başvuruları sadece özel olarak atanmış komitelere yapılabiliyordu.
Geri dönüşleri engelleme endişesi
New York merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Esad'ın 4 Nisan'da imzaladığı kararnameyle yürürlüğe giren ilk yasanın, büyük bölümü Türkiye, Ürdün ve Lübnan'da yaşayan Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmelerine engel olacağı konusunda uyarıda bulunmuştu. Bölge sakinlerinin 30 gün içinde gerekli belgeleri sunabilmesinin önünde çok sayıda engel olduğuna dikkat çeken örgüt, birçok mülk sahibinin, savaş nedeniyle yurt dışına ya da Suriye içinde başka bir bölgeye kaçmak zorunda kaldığını ve tutuklanma korkusuyla geri dönemediğini belirtmişti. Savaştan önce dahi mülklerin sadece yarısının kayıtlı olduğunu veya kayıtların bulunduğu ilgili devlet dairelerinin yıkıldığını ifade eden İnsan Hakları İzleme Örgütü, bazı Suriyelilerin de gerekli yasal belgeleri yanlarına almadan evlerini terk ettiklerini hatırlatmıştı.
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye İnsani Yardım Koordinatörü Jan Egeland geçen ay yaptığı açıklamada, Suriye hükümetinin tartışmalı "10 sayılı kanun"u iptal ettiğini duyurmuştu. Egeland, söz konusu bilgiyi Şam rejiminin en büyük destekçilerinden olan Rusya'dan aldığını belirtmişti.
Suriye'de yedi yılı aşkın süredir devam eden savaşta 11 milyondan fazla Suriyeli evlerini terk etti. Bu kişilerin beş milyondan fazlası ülke sınırları dışına kaçtı. İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne göre, bu süre zarfında ülkedeki evlerin üçte biri yıkıldı.
DW,AP,rtr/CÖ,BK
© Deutsche Welle Türkçe