Ertuğrul Özkök | Zamanın Ruhu
O günleri unutmadım.
Sırf başını örtmek istemediği için öldürülen Mahsa Amini hala gözümün önünde.
Acılı babasının kızının mezarı başında yaktığı ağıt hala kulaklarımda.
O kızı savunmak için sokağa çıkan kızlara , delikanlılara yapın zulüm hala gözlerimin önünde.
İçeri alınıp, doğru dürüst yargılanmadan hunharca idam edilen gencecik insanların ailelerine haber verilmeden apar topar gömen o canilere öfkem hala taze.
Özgürce yaşayamayan milyonlarca İranlı kadının ızdırabı hala içimde.
Sayın Cumhurbaşkanı, siz ve devletimiz böyle bir insan için yas ilan edebilir.
Ben onun yasını tutmam.
İçimdeki hiçbir bayrağı yarıya indirmem.
***
Amy Winehouse’un göğsündeki Filistin bayrağı bize diyor ki; “Asla kazanamazlar...”
19 Şubat 2024 günü Londra’nın Camden Market semtinde ilginç bir olay yaşandı.
Semtin bir köşesine 2014 yılında 27 yaşında ölen büyük sanatçı Amy Winehouse’un bir heykeli dikilmişti.
Amy Winehose Yahudi bir şarkıcı.
Boynunda, üzerinde Yahudi Davut Yıldızı bulunan bir kolyesi vardı.
İşte o gün biri, sanatçının heykelinin boynundaki o Davut Yıldızı'nın üzerine bir Filistin bayrağı sticker’ı yapıştırdı.
Sticker aynı gün polis tarafından kaldırıldı.
Filistin bayrağı kaldırıldı ama hafızalara yapıştı
Polis yaptığı açıklamada, “Camden Market kozmopolit bir bölge. Her kökenden insan bir arada yaşıyor. Burada insanlar arasında ayrımcılık yaratacak böyle bir harekete izin veremeyiz” dedi.
Bence de hoş bir hareket değildi.
Nitekim, Davut Yıldızı'nın üzerine yapıştırılan Filistin stickerı kaldırıldı.
Ama bütün dünyada insanların hafızasına yapıştı ve olayın bir anısı olarak belki de uzun yıllar orada yapışmış kalacak.
27’ler kulübünün en önemli üçüncü üyesi
Amy Winehouse, 20’nci yüzyılda yaşayan ve “27’ler Kulübü” denilen genç yaşta ölmüş müzisyenler nesline ait bir sanatçı.
Ama o kulüpte iki kişi vardı ki, mezarları ile ötekilerden ayrılmıyordu.
Kurt Cobain ve Jim Morrison.
Şimdi Amy Winehouse da o ikiliye katıldı.
Amy Winehouse’un hayatını anlatan filmin gösterime çıktığı bu ay, konu yine gündemde.
Winehouse’un 320 kitabı nelerdi?
Bundan birkaç yıl önce, Amy Winehouse’un evindeki özel kitaplıkta bulunan kitaplar, Washington DC’deki ‘Type Punch Matrix” adlı bir kitapçı tarafından satın alındı.
Bu kitaplar arasında, Winehouse’un kahramanlarından biri olan Frank Sinatra’nın hayatını anlatan kitaplar vardı.
Bir de onun gibi uyuşturucu bağımlısı olan Jimi Hendrix ve Anthony Kiedis gibi rockçılarla ilgili kitaplar bulunuyordu.
Gınsberg’in çığlık kitabı ne diyor?
Ama aralarında bir kitap vardı ki çok dikkatimi çekti.
Amerikan “Beat Generation’ının” en tanınmış şairi Allen Ginsberg’in “Howl” adlı şiir kitabı.
Onun için, “Amerikan itiraz kültürünün başlangıç vuruşunu yapan kitap” denir.
“Çığlık” adı altında Türkçe'de de yayınlandı.
Winehouse’dan önce Jim Morrison ve Kurt Cobain de bu kitabın tutkunuydu.
Heykeldeki o bayrak hep hatırlanacak
Amy Winehouse 27 yaşında büyük bir çığlıkla ayrıldı bu dünyadan.
Onun hep boynunda taşıdığı Davut Yıldızı, o heykele bakanlar tarafından üzerindeki Filistin bayrağı ile birlikte hatırlayacaklar.
İngiltere’de yaşayan Yahudilerin yüzde 69’u, Yahudiliğe ait sembolleri artık görünür yerlerinde taşımaktan kaçındıklarını söylüyorlar.
Bir bölümü belki korkudan taşımıyor.
Ama giderek sayısı artan Yahudilerin de Netanyahu’nun bu kutsal yıldız adına yaptığı insanlık dışı şeylerden utandığı için taşımamaya başladığını düşünüyorum.
O bayrak hafızalarda durduğu sürece İsrail bu savaşı kazanamayacak
İsrail, Gazze’de yapılanlara itiraz dalgasının bütün dünyada tsunamiye döndüğü şu günlerde, Amy Winehouse’un boynuna yapıştırılan o Filistin bayrağını çok iyi düşünmeli.
Çünkü o bayrak hepimize şunu anlatıyor.
Netanyahu’nun ordusu Gazze’deki bütün insanları en insafsız yöntemlerle öldürse bile…
Bu savaşı kazanamaz.
Çünkü sanatçıların “Çığlıkları”, tarih boyunca Natanyahu’nun zafer naralarını bastıracaktır.
***
PTT hangi pulu çıkarmalı: Simit mi yoksa lahmacun mu
Fransız Posta İdaresi geçen perşembe günü çok ilginç bir pul çıkardı.
Üzerinde Fransızların “baget” dedikleri uzun ekmeğin fotoğrafı vardı. Bagete Fransız bayrağı renklerinde bir kurdele bağlanmıştı.
Yanında da şu yazı okunuyordu:
“Fransız Baget ekmeği…”
20 gram üzerindeki gönderilerin üzerine yapıştırılmak üzere hazırlanan pulun fiyatı 1.96 Euro.
Yani 65 TL civarında.
Un, su, tuz ve mayadan başka neler yapılabilir?
Fransa’da yılda 6 milyar baget ekmeği yapılıyormuş.
UNESCO 2022 yılında bu Fransız ekmeğini “Dünya Kültürel Varlık” statüsüne aldı.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, bageti şöyle tarif ediyor:
“Fransız know-how’ının ruhu…”
Baget, “Un, su, tuz ve malyadan” yapılma bir ekmek.
Bu örnek bize gösteriyor ki, aynı maddelerden herkes kendine özgü ekmekler yapabilir.
Türk PTT puluna kırmızı beyaz renkli hangi kurdele
Haberi okurken düşündüm.
Türkiye PTT’si buna benzer bir pul çıkarsa acaba üzerine hangi unlu ürünü koyması uygun olur?
Simit mi?
Yoksa lahmacun mu…
Bence ikisi de üzerine kırmızı beyaz renklerden kurdele bağlanacak ürünler.
Benim gönlüm simitten yana…
***
Haftanın plağı bu ızdıraplı kadından
“Bir şekilde ızdırap çekmiyorsam, yaptığım hiçbir şeyden tatmin olmuyorum…”
Bugün müziğin en karanlık ve en cool tarafının en karanlık kraliçesi kim diye sorarsanız cevabım banko Billie Eilish olur.
22 yaşında bir kız.
Müzik sektörünün yerleşik nizamının bir ürünü değil.
Abisiyle aynı evde, sosyal medyanın, Youtube’un “self made kızı” olarak çıktı ortaya.
Albümde en sevdiğim 4 şarkı şunlar oldu
Bu yıl Amerika’da müzik sektöründeki “kadın hakimiyetinin” üç dev kadınından biri oldu.
Beyonce ve Taylor Swift’ten sonra Billie Eilish de geçen hafta yeni albümünü çıkardı.
Albümün adı “Hit Me Hard And Soft…”
Türkçeye “Beni hoyratça ve müşfikçe sars” diye çevirdim.
Albümden en çok “Skinny”, “Birds Of A Feather”,“Lunch”, “Chihiro” ve “Bittersuite” adlı şarkıları sevdim.
Post Marvel döneminin farklı bir Harley Quinn’i
Şarkıları ve bu fotoğrafları bana Harley Quinn karakterini hatırlatıyor.
Ama Billie Eilish bana göre “post Marvel” döneminin şarkıcısı.
Marvel dönemi yavaş yavaş kapanıyor veya şekil değiştirecek.
Bu üç kadına dikkat…
Onlara Olivia Rodrigo’yu da ekleyin.
Amy Winehouse’ın “Back to Black’ini” da ekleyin.
Güç, şirket ve banko patronu kadınlardan bu dörtlüye geçiyor
Güç artık büyük şirket ve banko patronu kadınlardan, müziğin süper güçlerine geçti.
Son 30 yılda dünya kültürünü en çok etkileyen iki olgu, Marvel ve hip hop sonrası kültürün yeni güç tarihini bu kadınlar yazıyor.
Aidan Zamiri’nin çektiği fotoğraflar efsane rock dergisini bile değiştirdi
Bütün eleştirilere rağmen Rock müziğin hala en büyük medyası sayılan Rolling Stone bu ayki kapağını Billie Eilish’e ayırdı.
Fotoğrafları Aidan Zamiri çekti.
Dergi bugüne kadar hiçbir yazısında bu kadar çok fotoğraf kullanmamıştı.
Anne Lebowski’nin çektiği John Lennon fotoğraflarına bile bu kadar yer ayırmamıştı.
Bu fotoğraflar bize ancak ızdırapla tatmin olabilen kızın gücünün sınırlarını da anlatıyor.
***
Dünyanın en önemli içki dergisi yazılı medyadan çekiliyor
Dünya içki sektörü, geçen cuma günü gelen bir haberi konuşuyor.
Dünyanın en ünlü üç içki dergisinden biri olan “Wine&Spirits” dergisi print (yazılı) baskısını önümüzdeki aydan itibaren durduracağını açıkladı.
Böylece 25 yıldır yayınlanan kaliteli bir yazılı mecra daha tarihe karışıyor.
Dergi, dijital versiyonu ile yayın hayatına devam edecek.
Yeni dünyanın, yeni medya gerçeği de bu.
Kağıt gazete ve dergiler artık, hala Steve McQueen’le reklamlarını yapan ersol gözlükler gibi vintage birer ürün.
Bazıların yaşamaya devam ediyor, ama dediğim gibi damakta sadece nostaljik bir tat bırakarak.