T24 Haber Merkezi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ekonomide yaşanan olumsuz gidişata ilişkin açıklamalarda bulunurken IMF ve Marshall yardımları konusunda eski Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’yü suçladı. İnönü’nün ABD gezisi sırasında elinde ABD bayrağı ile çekilmiş bir fotoğrafını göstererek “Hani meşhur Marshall Yardımı meselesi var. Bu yardımın öncülerinden bir tanesi de İnönü'dür” dedi.
İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Avrupa’da yükselen sol dalga ve ABD’ye karşı Sovyetler Birliği’nin yükselmesi ABD’yi Avrupa’yı ekonomik olarak desteklemeye itti. ABD 1945 Haziranı ile 1946 sonu arasında Batı Avrupa ve beraberindeki 16 ülkeye 15 milyar dolarlık bir yardım yaptı. Fakat bu yardım ülkelerin ithalat ihtiyaçlarına ve bütçe açıklarının kapanmasına gitti, kalkınma adına kullanılamadı. Dönemin ABD Dışişleri Bakanı George Marshall, 5 Haziran 1947'de Harvard Üniversitesinde verdiği bir nutukta "Marshall Planı"nı sundu. Plana göre; Avrupa ülkeleri her şeyden önce kendi aralarında bir ekonomik işbirliğine girişmelilerdi ve birbirlerinin eksikliklerini kendileri tamamlamalılardı. Bu genel işbirliği sonunda bir açık ortaya çıktığında Amerika, bu açığın kapatılması için yardım etmeliydi. Marshall Planı, 11 Eylül 1947'de ABD kongresi tarafından onaylandı.
Plan kapsamında ABD, 1948-1952 döneminde Türkiye’ye, hibe, borç, dolaylı yardım ve teknik yardım alarak başlıca dört ayrı kalemden toplamda 137 milyon dolar civarında kaynak sağlamıştır.
14 Mayıs 1950 seçimleriyle Türkiye'de iktidara gelen Demokrat Parti, yoğun Amerikan yardımı sayesinde, tarımsalüretimde bir patlama sağlamış, köylüyü memnun ederek 1954 seçimlerinde oy oranını artırmıştır.Marshall Planı, yardımın kullanım alanlarının ve genel olarak Türk ekonomisinin temel hedeflerinin Amerikalılarca belirlenmesi sonucunda, Truman Doktrini ile gelen yardımlar gibi Marshall yardımları da 1950’lerin başlangıcından itibaren Türkiye’nin her alanda dışa bağımlı hale gelmesine yol açmıştır.
Bu dönemin ardından süt tozu, margarin gibi ürünlerin kullanımı yerli ürünlere zarar vermekle beraber, Türkiye'yi dışa bağımlı hale getirmiştir.
Erdoğan ne dedi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara Kızılcahamam’da yaptığı konuşmada konuya ilişkin şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye IMF defterini tekrar açmamak üzere kapatmıştır. Bu açık gerçeklere rağmen, IMF konusunun gündeme getirilmesinin gerisindeki hesapları gayet iyi biliyoruz. Ama tekrar ediyorum, başaramayacaklar. Ülkemizin başına IMF musibetini saran CHP'nin geçmişi daha vahim siyasi ve ekonomik sabıkalarla doludur. Hani meşhur Marshall Yardımı meselesi var. Bu yardımın öncülerinden bir tanesi de İnönü'dür.”
İsmet İnönü'nün elinde ABD bayrağıyla bir fotoğrafını gösteren Erdoğan, şunları söyledi:
"İşte görüyorsunuz, elindeki bayrak dikkat edin Türk bayrağı değil. Elindeki bayrak Amerika. Bu da İnönü. Bunların geçmişi hep böyle. Dün neydi ki bugün ne olacak? Yaptıkları iş bu. Bunu elinde niye taşıyor? Bu bir teşekkürname, bunun için taşıyor. Şu anda güneyimizde Amerika'nın kokartlı komandoları kimlerle yan yana? Teröristlerle. Kim o teröristler? PYD, YPG, PKK. Onlarla kol kola, el ele, omuz omuza. Peki bunlar kiminle kol kola? Bunlarda yine CHP'yle HDP'yle kol kola. Bunlara karşı şu anda mücadeleyi veren kim, benim Mehmet'im. Mehmetçik'imizi bu noktada istismar edenler kim? Yine CHP, yine HDP. 8 şehidimizin olduğunda bunun sorumlusu kimler, PKK değil mi? Peki onun perde arkasında kimler, işte bu HDP değil mi, CHP değil mi? Bunların en ufak bir rahatsızlığını duyduk mu, duyuyor muyuz? Yok. Sadece dostlar alışverişte görsün kabilinden gelirler bir cenaze merasiminde görünürler veya eve bir ziyaret yaparlar, bununla da 'Bu işi paketledik, hallettik' derler."
"Önce siz kendi geçmişinizdeki lekeleri temizleyin"
“İsmet İnönü'nün ülkenin başında olduğu dönemde Amerikan yardımları bahane edilerek tüm stratejik savunma sanayi projelerinin iptal edildiğini, araştırma geliştirme ve üretim faaliyetleri durdurulduğunu, fabrikaların kapısına kilit vurulduğunu” savunan Erdoğan, 1940'lı yıllara ait bazı gazete kupürlerini gösterdi.
Bir gazetenin "Uçak yapımına ABD yardımı sonrasında son verildi" kupürünü gösteren Erdoğan, şunları kaydetti:
"Ne dediler, 'Siz niye yapıyorsunuz biz size veririz. Sizin yapmanıza gerek yok' dediler. Sivas'tan çıkan yürüyüş işte böyle durduruldu. Ve bütün o adımlar, gerek Hürkuş olsun gerek diğerleri olsun hepsi böyle durduruldu. Eğer o gün bunlar yapılmış olsaydı, bugün biz çok ama çok farklı yerdeydik. İşte bu utanç verici mirasın sahibi CHP, bugün çıkmış bizi IMF ile şununla bununla suçluyor. Önce siz kendi geçmişinizdeki lekeleri temizleyin. Bir parti düşünün, Amerikan yardımını sevinç naralarıyla karşıladığı dönemin ardından geçen 70 yılı aşkın süreye rağmen, hala aynı zihniyette ısrar ediyor. Dünya değişmiş, Türkiye değişmiş, siyasi ve ekonomik mantık değişmiş ama CHP hiç değişmemiş. Bunun adı istikrar değil, ilkelliktir."