Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 9 bakanla Irak’a çıkarma yaptı, ticaretten sağlığa, ulaştırmadan tarıma kadar birçok konuyu içeren 48 anlaşmaya imza atıldı. Türkiye - Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ortak bakanlar kurulu toplantısı dün yapıldı. Toplantıda, Türkiye ile Irak arasında ticaret, içişleri, bayındırlık, iskân, sağlık, ulaştırma, su kaynakları, enerji ve tarım konularını içeren 48 mutabakat muhtırası imzalandı.
Suriye'de üç gün önceki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Ortak Kabine Toplantısı'nın benzeri bu kez Irak ile gerçekleştirildi. Başbakan Tayyip Erdoğan ile Irak Başbakanı Nuri el Maliki'nin başkanlık ettiği kabine toplantısında, ticaret, enerji, ulaşım, bayındırlık ve iskân, su kaynakları, çevre, tarım, sağlık ve eğitim alanlarında toplam 48 mutabakat zaptı imzalandı. Benzer bir toplantının aralık veya ocak ayında Rusya ile yapılması planlanıyor. 'Bakanlar Kurulu' formatında gerçekleşen Konsey'in ilk toplantısı için Bağdat özellikle tercih edildi. Güvenlik nedeniyle diğer ülkeler bir bakanlarını bile Bağdat'a gönderemezken, Ankara, Başbakan ve 9 bakanla gittiği Bağdat'tan, Türkiye'nin bölgedeki rolüne ilişkin mesaj verdi. Konsey yılda bir kez toplanacak.
İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Bayındırlık ve İskân Bakanı Mustafa Demir, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, Türkiye adına mutabakat zabıtlarına imza koydu.
‘Bölgeye model olacağız'
Başbakan Erdoğan ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki, toplantının ardından Başbakanlık Konutu’nda, ortak basın toplantısı yaptı.
9 bakanıyla toplantıya katılan Erdoğan, 48 başlığın hepsini yakından takip edeceklerini belirterek, “Aramızdaki ticaret hacmi şu anda 5 milyar dolar, bunu 20 milyar dolara en kısa zamanda çıkarmamız lazım. İşte onun tohumlarını ekiyoruz ve neticesini de alacağız” diye konuştu.
Erdoğan, yapılan anlaşmalar için “İnanıyorum ki bu adım, Suriye’den sonra çok önemli bir sıçrama olacaktır ve bölgede bir model oluşmaktadır. Bunun yayılmasını göreceğiz” dedi.
Irak Başbakanı Nuri El Maliki ise “Türkiye ile varmış olduğumuz ilişkiler şüphesiz ki bölgedeki diğer komşu ülkelerle de varmak istediğimiz iyi ilişkilerin birer örneğini oluşturmaktadır” dedi.
Maliki, “Şüphesiz ki biz iki ülke arasında köklü ilişkiler oluşmasını amaçlamaktayız. İlgili bakanların, iki ülkeye hizmet edecek bu anlaşmaların uygulanması için ellerinden gelen çabaları harcamalarını diliyorum.” diye konuştu.
‘Bağdat’a aşkımız var’
Bu arada, Başbakan Erdoğan ile Irak Başbakanı Nuri El Maliki, dün Türk ve Iraklı işadamlarıyla bir araya geldi. Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, Irak’ın Türkçede farklı kullanıldığını ve “uzak” anlamına geldiğini belirterek şöyle konuştu: “Ancak Türkçe’de sık sık kullanılan bir deyim vardır; ‘sora sora Bağdat bulunur’ ve ‘âşıklıya veya aşığa Bağdat yakındır.’ Bizim Bağdat’a aşkımız var. Bağdat efsaneler şehri fakat çok eza ve cefa çekti”
‘Ortak kabine’ toplandı
Erdoğan ve El Maliki başkanlığındaki Türk-Irak Ortak Kabine toplantısı yapıldı. Türk tarafından Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Bayındırlık ve İskân Bakanı Mustafa Demir, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu katıldı.
İşte Irak’la imzalanan anlaşmalar
Türkiye ile Irak arasında 48 mutabakat muhtırası imzalandı. Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Ortak Kabine Toplantısı’nın ardından, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin hazır bulunduğu toplantıda 48 mutabakat muhtırasına ilgili bakanlar tarafından imza konuldu. İmzalanan muhtıralar şunlar:
TİCARET: Irak ve Türkiye Arasında Düzenlenecek Fuarlara İlişkin Mutabakat Muhtırası, Serbest Ticaret Anlaşmasının Olası Etkilerinin İncelenmesi İçin Kurulacak Komisyona İlişkin Mutabakat Muhtırası, Ortak Yatırım Komisyonu Kurulmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası, Serbest Bölgeler Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası, Yeni Sınır Kapılarının Açılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası.
İÇİŞLERİ: Güvenlik İşbirliği Anlaşması, Polis Eğitimi Alanında İşbirliği Protokolü, İstihbarat Eğitimi Alanında İşbirliği Protokolü, Terörle Mücadele Anlaşması. Müteahhitlik, Müşavirlik, Toplu Konut, Altyapı, Yol ve Köprü Projelerinin Gerçekleştirilmesine İlişkin Mutabakat Muhtırası, Teknik Eğitim Alanında İşbirliğinin Sağlanmasına İlişkin Mutabakat Zaptı, Standardizasyon ve İnşaat Malzemesi Üretimi Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı.
SAĞLIK: Sağlık Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası, Ortak Sağlık Haftaları Düzenlenmesine Dair Çalışma Protokolü, Tıbbi Tecrübe Alışverişinin Düzenlenmesine Dair Çalışma Protokolü, Iraklı Sağlık Personelinin Türkiye’de ve Irak’ta Eğitimine Dair Çalışma Protokolü, Irak Ulusal Sağlık Sistemine Destek Sağlanması ve Sağlık Sisteminin Güçlendirilmesine Dair Çalışma Protokolü, Türkiye’de Hasta Tedavisi Sağlanmasına Dair Çalışma Protokolü, Kardeş Hastane Kurulmasına Dair Çalışma Protokolü, Bir Tıbbi Ekipman Bakım ve Kalibrasyon Merkezine Yardımcı Olmak Üzere Teknik Destek Sağlanmasına Dair Çalışma Protokolü, Hudut Sağlığına Teknik Destek Sağlanmasına Dair Çalışma Protokolü, Hastane Yönetimine Teknik Destek Sağlanmasına Dair Çalışma Protokolü, Türkiye ve Irak Arasında İlaç, Tıbbi Cihaz ve Malzeme Ticaretinin Teşvikine Dair Çalışma Protokolü.
ULAŞTIRMA: Gaziantep-Musul hattında taşıma yapan bir yük treninin ekim ayı içinde sefere konulması, geri dönüş için tanınan 6 günlük sürenin 15 güne çıkarılması, akabinde bu hatta düzenli tren seferlerinin yapılması için iki ülke demir yolu idarelerinin gerekli çalışmaları yapması ve buna dair bir Mutabakat Zaptı, İki ülke arasında demiryolu bağlantıları kurulabilmesi için gerekli etüt ve proje çalışmalarının müşterek olarak sürdürülmesi hususunda bir Mutabakat Zaptı, Irak demir yollarının lokomotif, vagon ve yedek parça ihtiyaçlarının ilgili Türk kurumlarından alınması ve bu çerçevede; İlk olarak TUVASAŞ’tan 14 adet yolcu vagonunun satın alınması ve buna ilişkin sözleşme, Finansman ihtiyaçlarının giderilmesi halinde TÜLOMSAŞ’dan 30 adet lokomotif ve TUVASAŞ’dan 50 adet yolcu vagonu satın alınması için yapılan görüşmelerin sonuçlandırılması ve lokomotif satışlarına dair bir Mutabakat Zaptı, Irak Demiryollarının mevcut lokomotifleri ile yolcu vagonlarının revizyon ve yenilenmeleri ile eğitim konularında iki ülke ilgili kurumları arasında iş birliği yapılmasına dair Mutabakat Zaptı, Araç muayene, denetim, sürücü lisansları, firma lisansları ve kara yolu mevzuatı gibi teknik konularda iki ülke arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi hakkında bir Mutabakat Zaptı, Otobüs terminallerinin inşası ve işletilmesi konularında iş birliğine yönelik bir Mutabakat Zaptı, Yolcu ve yük taşımacılığı yapan Türk özel firmaları ile Irak Devlet Taşımacılık Şirketinin ortaklığı vasıtası ile Irak’ta faaliyet gösterilmesi konusunda bir Mutabakat Zaptı, Irak milli denizcilik şirketi ile Türk özel denizcilik şirketlerinin ortak taşımalar yapabilmesi, limanların temizlenmesi, batık gemilerin çıkarılması vb. konularda iş birliği imkânlarının gözden geçirilmesi ve diğer ortak denizcilik faaliyetlerinin düzenlenmesine ilişkin bir Mutabakat Zaptı, Denizcilik Alanına İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası,İki Ülke Arasında Yeni ve Doğrudan Demiryolları Hattı kurulabilmesi İçin Gerekli Çalışmaların Sürdürülmesi İçin Mutabakat Muhtırası. Limanların Temizlenmesi Batık Gemilerin Çıkarılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası
ÇEVRE VE ENERJİ: Su Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Ormancılık Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Meteoroloji Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Çevre Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Irak Doğal Gazının Türkiye Üzerinden Avrupa Ülkelerine Nakli Konusunda Mutabakat Muhtırası, Doğal Gaz Boru Hatlarının Planlanması, Yapımı, İşletimi ve Bu Hususlarla İlgili Mevzuat Altyapısının Hazırlanması Konusu da Dahil Olmak Üzere Irak Tarafına Türkiye Tarafından Verilecek Eğitime İlişkin Mutabakat Muhtırası, İki Ülke Arasındaki Yeni Elektrik İletim Hatlarının Tamamlanması ve Mevcut İletim Kapasitesinin Artırılması Hususlarında Mutabakat Muhtırası, Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı Taşıma Anlaşmasının Süresinin Uzatılmasına İlişkin Anlaşma.
TARIM: Tarım Alanında Ekonomik, Bilimsel ve Teknik İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Hayvan Sağlığı Alanında İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Bitki Sağlığı ve Karantina Mutabakat Muhtırası.