Emtia piyasasında bir önceki hafta görülen pozitif seyir sonrası geçen hafta düşüşler yaşandı.
Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) bir önceki hafta yaptığı tarihi faiz artırımının ardından para politikalarına ilişkin belirsizliklerin azalması emtia piyasasını olumlu etkilerken, geçen hafta ABD'de enflasyonun beklentileri aşması sonrası para politikalarına ilişkin "şahin" öngörülerin artması ise emtia piyasasının negatif seyretmesine neden oldu.
ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda beklentilerin aksine yüzde 0,1, yıllık bazda da yüzde 8,3 ile beklentilerin üzerinde arttı. Euro Bölgesi'nde yıllık enflasyon, enerji fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle ağustosta yüzde 9,1'e çıkarak rekor kırdı.
Analistler, enflasyonist endişeler paralelinde merkez bankalarının tarihi düzeyde faiz artırımlarına devam edeceği beklentilerinin güçlendiğini belirterek, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) gelecek haftaki toplantısı öncesi doların diğer para birimleri ve emtialar karşısında değer kazandığını söyledi.
Piyasalarda, Fed'in yüzde 76 ihtimalle 75 baz puanlık, yüzde 24 ihtimalle de 100 baz puanlık faiz artırımı fiyatlanıyor.
Böylece geçen hafta enflasyonist endişeler ve merkez bankalarının para politikalarındaki "şahin" beklentilerle emtia piyasasında talebe yönelik endişeler arttı.
Analistler, resesyon riskine karşın piyasalarda Fed'in yapması öngörülen agresif faiz artırımlarının fiyatlandığını söyledi.
Altının onsu, Nisan 2020'den bu yana en düşük seviyeyi gördü
Geçen hafta 1.654 dolarla Nisan 2020'den bu yana en düşük seviyeyi gören altının onsu, haftayı yüzde 2,4 kayıpla tamamladı.
Paladyum yüzde 2 değer kaybederken, gümüş yüzde 3,8 ve platin yüzde 2,9 değer kazandı.
Analistler, gümüşün; yelpazesi genişlemeye devam eden endüstriyel bir metal olduğunu ve gümüşe talebin arttığını söyledi.
Geçen hafta baz metallere de satış dalgası hakim oldu. Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 1,3, kurşun yüzde 0,9, alüminyum yüzden 2,1 ve çinko yüzde 4,7 azalış kaydetti.
Nikel ise yüzde 8,1 değer kazandı. Emtia piyasasında devam eden satış baskısına karşın nikelde arza ilişkin sıkışıklığın devam ettiğini belirten analistler, platin fiyatlarının da yükseldiğini kaydetti.
Geçen hafta Brent petrol yüzde 1,2, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz da yüzde 2,9 değer kaybetti.
Brent petrol fiyatlarındaki düşüşte, küresel petrol talebine ilişkin endişeler etkili olurken, Çin'de Kovid-19 önlemlerinin sıkılaştırılması, ABD ile Avrupa'da faiz artırımlarının ekonomileri yavaşlatacağı ve yakıt talebini azaltacağı endişeleri fiyatları aşağı yönlü baskılamaya devam ediyor.
Dünyanın en büyük petrol üreticisi ve tüketicisi ABD'nin ham petrol stoklarındaki artış öngörüsü de talebin düşük seyrettiği algısı yaratarak fiyatlardaki gerilemeyi destekledi.
Amerikan Petrol Enstitüsü, ülkenin ham petrol stoklarında yaklaşık 6 milyon 35 bin varil artış tahmin edildiğini açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 200 bin varil azalacağı yönündeydi.
Tarım emtialarında da düşüşler öne çıktı
Geçen hafta tarım emtialarında da düşüşler öne çıktı.
Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 1,1 ve mısır yüzde 0,8 azalış kaydederken, pirinç yüzde 1,4 ve soya fasulyesi yüzde 2,6 arttı.
Dünya buğday üretim tahminlerinin önceki aya göre artış göstermesi, buğday fiyatlarında değer kaybına, ABD'nin üretim tahminlerini düşürmesi de soya fasulyesi fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Geçen hafta pamuk yüzde 5,3 ve kahve yüzde 5,9 değer kaybederken, şeker yüzde 0,3 arttı. Kakao ise yatay seyretti.
Faiz artırımı beklentileri ve ekonomik büyümeye yönelik endişeler, pamuk fiyatlarında değer kaybına neden oldu.
Küresel büyümenin yavaşlaması nedeniyle kahve talebine yönelik endişeler kahve fiyatlarını olumsuz etkilerken, Brezilya'daki kurak hava ve şeker üretiminin önceki yıla göre azalması da şeker fiyatlarında yükselişi beraberinde getirdi.
Analistler, bu hafta açıklanacak Fed, İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası faiz kararlarının varlık fiyatları üzerinde etkili olabileceğini söyledi.
"Ekonomik büyüme endişeleri artıyor"
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, ABD'den gelen veriler sonrası Fed'in faiz artırımına yönelik endişelerin arttığını belirterek, "Bu da ekonomik büyüme endişelerini artıyor.'' dedi.
Ergezen, buğdayın haftayı düşüşle tamamladığını aktararak, ''Avrupa'da artan hava sıcaklıkları nedeniyle buğday ve mısır üretimine yönelik endişeler devam ediyor. Yeni açıklanan üretim tahminlerindeki artışa rağmen cuma günü fiyatlarda artış vardı. Fakat yüksek üretim tahminleri nedeniyle yükselişin sınırlı kalması bekleniyor. Zaten buğday haftayı da düşüşle kapattı.'' diye konuştu.
Mısırdaki düşüşe değinen Ergezen, petrol fiyatlarının mısır talebini etkilediğini söyledi. Mısırın biyodizel üretimi için kullanılan ham maddelerden biri olduğunu vurgulayan Ergezen, bu nedenle petrol fiyatlarındaki değişimin üreticilerin mısır talebinin artmasına veya azalmasına neden olduğunu kaydetti.
Ergezen, pirinçteki yükselişte Uzak Doğu'da, özellikle de Pakistan'da yaşanan sellerin etkili olduğunu ifade etti. Pirinçte arza yönelik endişelerde artış olduğunu belirten Ergezen, bununla beraber üretim tahminlerindeki düşüşün de pirinçteki yükselişte etkili olduğunu söyledi.
ABD'de enflasyon rakamının beklentilerin üstünde gelmesinin faiz artırımı beklentilerini ve ekonomik büyüme endişelerini artırdığını aktaran Ergezen, bu durumun pamuk ve kahveyi olumsuz etkilediğini ifade etti. Ergezen, özellikle Çin ve Avrupa ekonomisine yönelik endişelerin kahve piyasasını olumsuz etkilediğini belirtti.(AA)