TÜİK’in Türkiye ekonomisinin 2020 yılı genelinde yüzde 1.8, dördüncü çeyrekte ise yüzde 5.9 büyüdüğünü açıklaması, “Pandemi ortamında yüksek oranlı büyüme nasıl gerçekleşti?” tartışması doğurdu.
Mahfi Eğilmez, dolar bazında hesaplandığında Türkiye’nin 2020’de yüzde 5.8 küçüldüğüne dikkat çekerek, “GSYH TL cinsinden sürekli büyürken Dolar cinsiden 2016 yılı dışında sürekli küçülüyor” dedi.
Öte yandan ekonomist Reşit Serpkenci’nin hazırladığı gayrisafi yurtiçi hasılanın TL ve dolar cinsinden büyümesini gösteren grafik de aynı noktaya dikkat çekiyor. Kırmızı renkle gösterilen TL cinsinden gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) yüksek büyüme oranları yakalarken dolar cinsinden GSYH, Türkiye’nin son yıllarda küçüldüğünü gösteriyor.
Eğilmez: Enflasyonu düşük ölçmekten kaynaklanıyor
Eğilmez, istihdamda 2020’de yüzde 3.8 düşüş yaşanırken ekonominin pozitif büyümesine de dikkat çekerek, “Bunun üç açıklaması olabilir: (1) Bu büyüme istihdam yaratmayan bir büyüme olabilir, (2) Verimlilikte büyük artış sağlamış olabiliriz, (3) Büyümeyi yanlış ölçüyor olabiliriz” dedi. Eğilmez, oranlardaki çelişkinin enflasyonun yanlış ölçülmesinden kaynaklandığını belirterek şunları söyledi:
“Bu görünüm enflasyonu düşük ölçmekten kaynaklanıyor. Büyüme için kullanılan GSYH verilerine ulaşılırken cari fiyatlarla hesaplanmış GSYH’den enflasyon düşülüyor ve bulunan tutar önceki yıl GSYH’siyle karşılaştırılarak büyüme hesaplanıyor. Eğer enflasyon düşük hesaplanmışsa o zaman reel GSYH ve dolayısıyla reel büyüme olduğundan yüksek çıkıyor. Hesaplamayı TL ile bulunan GSYH ile değil de enflasyonu çok düşük olan Dolarla hesaplanmış GSYTH ile yapınca farklı bir durum ortaya çıkıyor ve büyüme verileri tartışmalı hale geliyor.”