Haftalık The Economist dergisi son sayısında Ukrayna Savaşı bağlamında Türkiye-Rusya ilişkilerini yorumladı. Ankara'nın dış politikasını eleştiren dergideki yazının başlığı, "Türkiye Rus oligarklara nasıl kur yapıyor?" İmzasız yazıda, Türkiye'nin "Rus sermayesine sıcak bakarken Ukrayna'ya silah sattığı" belirtildi.
Türkiye'nin Rusya'ya karşı net bir tavır almadığı suçlamalarının dile getirildiği yazı, "Rusya'nın Ukrayna'yı işgale girişmesinin üzerinden birkaç hafta geçmişken, İngiltere tarafından yaptırım listesine alınan Rus oligark Roman Abramoviç'e ait iki süper lüks yat Türkiye limanlarına demirledi" cümlesiyle başlıyor.
Yazı şöyle devam ediyor:
"İki diğer oligark Andrey Molçanov ve Maksim Şubarev ile eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'le ilişkilendirilen teknelerin de görüldüğü bildirildi. 29 Mart'ta Abramoviç Türkiye'de ortaya çıktı ve barış görüşmeleri için İstanbul'a gelen Rusya ve Ukrayna müzakere heyetlerine katıldı.
"Türkiye bu savaşta birden fazla rol oynuyor. Bir NATO üyesi olarak Ukrayna'yı destekliyor ve ona çok sayıda Rus tankını enkaza çeviren silahlı insansız hava araçlarını (SİHA'lar) satmayı sürdürüyor. Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya'nın işlediği suçlara yönelik eleştirileri hafifti. Daha da endişe verici olan, Türkiye'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları etrafından dolandığına dair işaretler olması."
Economist daha sonra bu kuşkularını hangi açıklamalar ve tutumlarla desteklediğini sıralıyor:
"Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 26 Mart'ta, Rus oligarkların uluslararası hukuka saygılı oldukları sürece yatırımlarını Türkiye'ye getirebileceklerini söyledi. Erdoğan da 'kapıları açık tutacağını' söyledi. Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde, Türkiye ve Rusya arasındaki ticaretin ruble, Çin yuanı veya altın ile yapılmasını önerdi. Bir Rus hava savunma sistemi (S-400) satın aldığı için zaten Amerikan yaptırımlarıyla yüz yüze olan Türkiye, Rusya ile yeni silah anlaşmaları yapma ihtimalini reddetmemişti.
"Türklerin çoğu kendilerini Ukrayna'ya yakın hissediyor. Fakat Erdoğan'ın Batı'yı kışkırtma ve Rusya'ya taviz verme alışkanlığı da etkisini gösteriyor. Yakında yapılan bir kamuoyu araştırmasına göre Türklerin yüzde 73'ü, ülkelerinin Ukrayna konusunda tarafsız kalmasını istiyor. Savaştan Rusya'nın sorumlu olduğunu düşünenlerin oranı ise sadece yüzde 34. Yüzde 48, ABD ve NATO'yu suçluyor. Erdoğan, savaş suçları da dahil hiçbir şeyin Putin ile ilişkisini bozmasına izin vermemekte kararlı görünüyor."
Economist bu noktada, "Rusya diktatörü" olarak nitelendirdiği Putin'in sözcüsü Dimitri Peskov'un 2 Nisan'da "Türkiye ile ilişkilerimiz harikulade" dediğini hatırlatıyor.
'Zelenskiy, Erdoğan'dan hep övgüyle söz ediyor'
Economist, "Erdoğan'ın Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuk yapma teklifi övgüyle karşılandı" diyor ve ekliyor:
"Diğer liderleri Rusya konusunda fazla yumuşak davranmakla suçlayan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Türkiye liderinden hep övgüyle söz ediyor.
Yazıda ayrıca Carleton Üniversitesi'nin Çağdaş Türkiye Araştırmaları Merkezi'nden Yevgeniya Gaber'in görüşlerine de yer verilmiş.
Gaber'e göre ,"Ukrayna'nın Türkiye'yi eleştirmemesinin nedeni Türk SİHA'ları olabilir."
- Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde ikinci hafta: Türkiye nasıl bir politika izledi, hangi adımları attı?
- Türkiye'nin insansız hava araçları Ukrayna krizini nasıl etkiliyor?
- Abramoviç 'İsrail vatandaşı olmaya uygun'
- Ukraynalı yelkencilerden Bodrum'da Abramoviç protestosu
Economist'teki yazı şu satırlarla noktalanıyor:
"Türkiye'nin Rusya'ya karşı ortak yaptırımlara katılmayı reddetmesi şaşırtıcı değil. Ülke geleneksel olarak yaptırımların bir dış politika aracı haline gelmesine her zaman karşı olmuştu. Fakat Erdoğan'ın fırsatçılığının Batı başkentlerinde yarattığı bıkkınlık büyüyor. Birçokları, Türkiye'nin sonuç getirmeyen barış görüşmelerini bir bahane olarak kullandığını düşünüyor.
"Bir Avrupa yetkilisi 'Burada kimse müzakerelerin başarılı olacağına inanmıyori. Rusya Ukrayna'yı yok etmeye kararlı ve buna engel olmak Türkiye'nin çıkarına olmalı' dedi."