Avrupa deflasyona mı sürükleniyor? Alman Ekonomik Araştırma Enstitüsü'nün (DIW) başkanı Marcel Fratzscher, deflasyon tehlikesine karşı Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) milyarlarca Euro'luk tahvil alım programı başlatmasını talep etti. Fratzscher deflasyon riskinin Euro Bölgesi için giderek önemli bir problem haline gelmeye başladığını söyledi. Deflasyon ekonomistler tarafından, genel fiyat düzeyinin düşmesi karşısında tüketicinin ve işletmelerin harcama ve yatırımları ertelemesi ve bunun negatif sarmal halinde bütün ekonomiyi sarıp konjonktürü boğması şeklinde tarif ediliyor.
Araştırma enstitüsüne geçmeden önce AMB'de de çalışan Marcler Fratzscher Die Welt gazetesi için kaleme aldığı makalede yüzde 0,8'e düşen Euro Bölgesi ortalama enflasyon oranının AMB tarafından belirlenen yüzde ikilik ideal oranın çok altına düştüğüne dikkat çekti. Enstitü başkanı finans piyasalarının önümüzdeki yıllarda AMB'nin ideal enflasyon oranını yeniden yakalayacağına olan güvenini kaybetmesinin çok daha vahim sonuçlara yol açabileceği uyarısında bulundu.
Deflasyonu büyüme önleyebilir
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi geçen hafta deflasyon endişesine kapılmaya gerek olmadığını ve Euro Bölgesi ekonomisinin canlanmaya başlamasının fiyatları da hareketlendireceğini söylemişti. Ancak Draghi hayat pahalılığı artış hızının hedef orana yükselmeyeceğini ve 2016 yılına kadar yüzde 1,6'da kalacağını belirtmişti.
DIW Başkanı Fratzscher ise İspanya, İtalya ve Fransa gibi ülkelerde satılan ürünlerin yüzde 30'unun ucuzladığını ve Avrupa'nın ucuzluk – talep gerilemesi girdabına kendini kaptırmaması için AMB'nin bir an önce harekete geçmesi gerektiğini savunuyor. Marcel Fratscher aynı zamanda kriz ülkelerinde ekonominin rekabet gücüne kavuşabilmesinin maliyet ve ücretlerin gerilemesine bağlı olduğunu ve bunun da deflasyon riskini arttırdığını ifade ediyor.
Amerikan modeli para politikası
Ekonomi uzmanı Fratzscher Amerikan merkez Bankası örnek alınarak AMB tarafından devlet ve şirket tahvili satın alınmak suretiyle piyasaya para pompalanmasını öneriyor. Fratzscher para arzının ayda 60 milyar Euro arttırılmasının kriz ülkelerinde kredi musluklarının açılmasına, ekonomik büyümenin teşvik edilmesine, dolayısıyla da deflasyon tehlikesinin savuşturulmasına yardımcı olacağını sözlerine ekliyor.
Diğer uzmanlar ise AMB'nin banknot matbaasını çalıştırmasının parasal devlet finansmanı anlamına geleceğini ve bunun antlaşmalara aykırı olduğunu hatırlatıyorlar. Uluslararası Para Fonu'nun önde gelen temsilcileri de düşük enflasyonun kriz ülkeleri üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerine dikkat çekiyorlar. Para Fonu baş iktisatçısı Olivier Blanchard bir gazeteye verdiği demeçte, özellikle Euro Bölgesi'nin deflasyon tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunun inkar edilemeyeceğini ve enflasyonun uzun süre düşük kalmasının Euro Bölgesi'ndeki uyumlaşmayı zora sokacağını söyledi.