Bolu’da düşen ve iki pilotun ölümüne neden olan Sağlık Bakanlığı’na bağlı ambulans helikopter, gözleri hizmet alım ihalesine çevirdi. 5 yıllığına 135 milyon euroya kiralanan 17 helikopterin fiyatı tartışma yarattı. Rakip firmalar haksızlık yapıldığı gerekçesiyle ihaleye itiraz ediyor.
Alman yapımı EC 135 tipi ambulans helikopter İstanbul’dan Ankara’ya giderken Bolu’da düştü. Enkaza dün ulaşılınca biri Türk diğeri Polonyalı iki pilotun da öldüğü açıklandı. Vatan gazetesinin haberine göre uçağın, “Acil Sağlık Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere Hava Ambülans Aracı Kiralanması İhalesi” çerçevesinde Sağlık Bakanlığı’na teslim edilmek üzere getirilirken düştüğü anlaşıldı. Düşen helikopter, 2007’den bu yana bu ihale sürecinde çok ilginç tartışmaların yaşandığını da ortaya çıkardı.
İlk ihale iptal edildi
Sağlık Bakanlığı 17 helikopter ve 4 uçağın, uçuş ekibi ve sağlık personeliyle birlikte beş yıllığına kiralanmasını içeren hava ambulansı ihalesine ilk kez 2007’de çıktı. O tarihteki ihaleye Koçoğlu İnşaat, Nurol grubu ile ortak olarak katıldı. İhale, başka katılımcı olmadığı ve dolayısıyla rekabet şartları oluşmadığı gerekçesiyle iptal edildi.
Bir yıl sonra yinelendi
Bakanlık ihalenin 2 Nisan 2008’de yenilenmesine karar verdi. İhale için 6 firma şartname aldı: Agusta helikopter fabrikasının Türkiye distribütörü ve helikopter operatörü Başarı Holding, Türkiye’nin en büyük ambulans ve hava ambulansı şirketi Medline-Medair’in sahibi Esas Holding, Avrupa’da bu sektörde en büyük işletmeci olan Heli Portugal, Zorlu Air, Türk Hava Kurumu’na bağlı Gökçen Havacılık. Koçoğlu İnşaat ise bu kez ihaleye Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin helikopterlerini işleten Güneydoğu Havacılık, Koçoğlu Havacılık A.Ş, Global Teknik Elk. Yazılım Müh. Havacılık San. ve Tic. A.Ş’nin yer aldığı konsorsiyumla başvurdu. Teklifler hazırlanırken bakanlık şartnamede uluslararası havacılık kurallarına uymadığı gerekçesiyle bazı değişiklikler yaptı.
Talepleri reddedildi
Üç firma ihale sürecinde şartname değiştiği için mevzuat gereği ihale tarihinin 20 gün ertelenmesi talebinde bulundu. Firmaların gerekçesi ise global ekonomik kriz, AKP hakkında kapatma davasının maliyet hesaplarını değiştirmesi ve şartnamedeki değişiklikleriydi.
Sağlık Bakanı kabul etmedi
Firmalar Sağlık Bakanı Recep Akdağ ile biraraya geldiklerinde erteleme talebini yineledi. Fakat Koçoğlu İnşaat tekliflerinin hazır olduğunu belirtti. Bakanlık erteleme talebini reddedince ihaleye sadece Koçoğlu konsorsiyumu ile Gökçen Havacılık katıldı. Gökçen, 5 yaşından büyük ve sadece iki uçak için teklif verince elendi.
İhale Koçoğlu'nun
İhaleyi tek geçerli teklifini veren Koçoğlu İnşaat kazandı. Koçoğlu İnşaat’ın 17 helikopter için verdiği 135 milyon euroluk teklifi kabul edildi. Başarı Holding ile Heli Portugal firmaları ihalenin iptali için Sağlık Bakanlığı’na başvurdu.
Bakanlık talebi kabul etmedi ve Koçoğlu İnşaat ile 17 helikopterin 5 yıllığına kiralanmasını içeren 135 milyon euro’luk ihale için sözleşme imzaladı. İhaleye itiraz eden ve iptalini isteyen firmalar, Kamu İhale Kurumuna da aynı taleple başvurdular ama henüz sonuç alamadılar.
İhalede tuhaf hesap
İhaleyi alan Koçoğlu İnşaat’ın sahibi Şükrü Koçoğlu, düşen helikopterin 3,5 yaşında olduğunu ve Polonya’da hava ambulansı olarak kullanıldığını söyledi. Devletten 17 helikopterin 5 yıllık hizmet bedeli karşılığı 135 milyon euro aldığını söyleyen Koçoğlu, düşen helikopteri 4 milyon euro’ya satın aldığını açıkladı. Devletin 2 helikopter parasına 5 yıllık hizmet sözleşmesi yapmasına ilişkin Koçoğlu’nun söyledikleri ise şöyle:
“Sadece helikopter maliyetiyle karşılaştırmayın. 62 pilot, 40 doktor, ilaç, teknisyen gibi maliyet kalemleri de var. Ayrıca 2 yedek helikopter bulundurmamız gerekiyor.”
Cesetler cep telefonu sinyaliyle bulundu
Kurtarma ekipleri olumsuz hava koşullarına rağmen düşen helikoptere ulaşmak için büyük çaba gösterdi. Çok sayıda Jandarma ve kurtarma ekibi seferber oldu. Pilotlardan birinin cep telefonu kazanın ardından da aktif haldeydi. Arama faaliyetleri gelen sinyallere bakılarak 6-7 kilometre çapındaki bir alanda sürdürüldü.
Helikopterin enkazı Kıbrıscık ilçesi yakınlarında bir askeri helikopter tarafından tespit edildi. Enkazın bulunduğu noktaya güçlükle ulaşan arama kurtarma ekipleri, enkazdan çıkardıkları 2 cesedi bölgeye ulaşan askeri helikopterdeki görevlilere teslim etti. Helikopter ise cesetleri bölgede hazır bekleyen sağlık ekiplerine ulaştırdı.
AKUT Genel Sekreteri Saydun Gökşin pilotun kötü hava şartlarından dolayı yükseliş izni istediğini ve aldığı izinle 1500 metreden 2000 metreye kadar çıktığını belirterek bu noktadan sonra çarpmanın meydana geldiğini söyledi.
Koçoğlu: Düşme nedeni hava şartları
Helikopterin sahibi Şükrü Koçoğlu ise düşme nedeni olarak pilotaj hatası değil, hava şartlarını gösterdi:
“Helikopter Bolu üzerindeyken yükselmek için en yakın kuleden izin istiyor. Kule de izin veriyor. Yükseldiklerin de buz dolu bir buluta giriyorlar. Ardından pal denilen pervane mekanizmasında sorun çıkıyor ve helikopterin kaldırma kuvveti düşüyor. İki pilotumuz hayatını kaybetti. Süleyman Kıyak emekli bir albaydı ve bizimle 3 aydan bu yana çalışıyordu. Andrzej Wojewodzki ise Polonya Başbakanı’nın pilotuydu.”
Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nce Kaza Tahkikat Heyeti’nin ise düşen helikopterin enkazının bulunduğu yere ulaşmak için çalışmalarını sürdürdüğü bildirildi. Helikopterin kesin düşme nedeni yapılan incelemelerin ardından ortaya çıkacak.