Metanol kaynaklı sahte içki zehirlenmeleri Türkiye’de olduğu gibi dünyada da hem yerli halk ve hem de turistler için bir sorun olmaya devam ediyor. Geçtiğimiz yıllarda Rusya, Güney Afrika ve Peru gibi ülkelerde de sahte içkiden ölümlere rastlanmıştı.
Geçen yılın kasım ayında Güneydoğu Asya ülkelerinden Laos’un başkenti Vang Vieng’de bir haftada altı turistin birden sahte içkiden hayatını kaybetmesi ülke içinde ve dışında gündem oldu.
İki Avustralyalı, iki Danimarkalı, bir İngiliz ve bir Amerikalıdan oluşan kurbanlar yaşları 19-20 arasında değişen genç backpacker’lardı. Bunun üzerine bu ülkelerin hükümetleri Laos’a gidecek vatandaşlarına alkol tüketimi konusunda ciddi uyarılarda bulunmaya başladı.
Turist veya yerli halk fark etmiyor, sorun ekonomik
Sahte içkinin vurduğu kesimler sadece eğlenmeye gelen ve yüksek miktarda alkol tüketen dar bütçeli turistler değil.
Basında çıkan haberlere göre geçtiğimiz yılın Haziran ayında Hindistan’ın güneyindeki Tamil Nadu eyaletinin Kallakuruchi kentinde pazarda sebze çuvalı taşıyarak geçimini sağlayan Ponnusamy Rajendran adlı bir hamal gün sonunda işini bitirdikten sonra parası ancak ona yettiği için 50 cente (yaklaşık 16 lira) plastik şişede satılan sahte içkiden aldı.
Ertesi sabah etrafı bulanık görmeye başlayan ve kısa sürede içki zehirlenmesi belirtileri gösteren 55 yaşındaki hamal 24 saat içinde hastaneye yetiştirilse de hayatını kaybetti. Rajendran bir hafta içinde Kallakuruchi’de sahte içkiden ölen 56 kişiden biri oldu. O gün onunla beraber 215 kişinin sahte alkolden hastanelik olduğu ve bunların dörtte birinin hayatını kaybettiği bildiriliyor.
Yakınlarının dediğine göre günde 4 dolar (yaklaşık 147 lira) kazanan Rajendran gibi düşük gelir sahipleri o parayla hem ev geçindirmek hem de alkol alma isteğini gidermek arasında kalıp çareyi sahte içkide bulan ve bundan ötürü en büyük zararı gören kesim.
Yasaklara rağmen düşük fiyatı nedeniyle tercih edilen sahte içkiden Hindistan’da Tamil Nadu dışında Assam ve Pencab gibi eyaletlerde de sahte içkiye bağlı yüzlerce ölümün gerçekleştiği biliniyor.
Hintli yetkililer sorunun sosyo-ekonomik boyutuna dikkat çekerek “Fakirlik insanları düşük fiyatlı içkilere itiyor. Bunların arzını kesmemiz ve uzun soluklu müdahaleler yapmamız lazım” diyorlar.
Kallakuruchi’de hükümet sahte içki ürettiği belirlenen yedi kişiyi tutukladı, bu içkilerin satılmasına göz yuman polis memurlarını da açığa aldı.
Dünya Sağlık Örgütü ne diyor?
Sahte içki üretmede kullanılan metanol alkolün zehirli bir formu ve tiner ya da antifriz gibi endüstriyel kullanımı var. Metanol Enstitüsü’nün verdiği bilgiye göre metanolün 25 mililitre gibi ufak bir miktarı bile insanı zehirlemeye hatta kör etmeye yetiyor. Etanol’ün aksine metanol vücutta iyi enzimlenemediği için böbrekler iflas ediyor ve komayla sonuçlanabilecek bir dizi yıkıma neden oluyor.
Vergilendirilmiş alkole göre daha ucuz olan metanolün içki yapımında veya içki karışımlarında kullanılması Dünya Sağlık Örgütü’nü (DSÖ) de harekete geçirdi. Bir bir dizi uyarı yayınlayan yetkililer özellikle düşük gelirli veya alkol bağımlısı kişilerin bazen güvenilir bir marka içeceği ucuza satın aldıkları yanılmasıyla aslında aldıklarının zehir olduğunu bilemediklerini söylüyor.
DSÖ’ye göre metanol zehirlenmesinin sıradan bir alkol zehirlenmesi gibi başlaması ve kurbanların hastaneye gitmekte gecikmesi ölüm oranını da artırıyor.