Dünyadaki çocukların yaşam şartlarında son 19 yılda ilerleme kaydedilmesine karşın 690 milyon çocuk savaşlar, eksik beslenme, eğitimden uzak kalma, erken yaşta evlilik, işçilik, sağlık sorunları gibi nedenlerden dolayı çocukluğunu yaşayamıyor.
İngiltere merkezli Save the Children isimli çocuklara yardım örgütünün kuruluşunun 100'üncü yıldönümü vesilesiyle yayınlanan rapora göre 2000 yılından bu yana 176 ülkenin 173'ünde çocukların yaşam koşullarında iyileşme gözlemlendi.
2000 yılı istatistiklerine göre aynı nedenlerden dolayı 970 milyon çocuk çocukluğunu yaşayamazken, son 19 yıldaki gelişmelerle birlikte 280 milyon çocuk günümüzde daha iyi koşullara kavuşmuş durumda.
Gene aynı verilere göre 2000 yılından bu yana her yıl hayatını kaybeden çocuk sayısı 4,4 milyon azaldı. Yetersiz beslenme, hastalık gibi olumsuzluklara maruz kalan çocuk sayısı aynı yıla göre 49 milyonluk bir düşüş gösterirken, erken yaşta evlendirilen çocukların sayısı da 11 milyon geriledi.
Örgütün CEO'su Helle Thorning-Schmidt raporla ilgili bir açıklama yaparak olumlu gelişmelere rağmen dünyada birçok çocuğun hâlâ çeşitli tehlikeler ile karşı karşıya olduğunu belitti.
Thorning-Schmidt, "İlerlemenin kayda değer olmasına karşın milyonlarca çocuk, çocukluklarını yaşamaktan alıkonuluyor. Her çocuğa ulaşmak için bastırmaya devam etmeli ve onlara hak ettikleri çocukluğu yaşatmalıyız" ifadesini kullandı.
Türkiye'deki durum
Raporun verilerine göre Türkiye, çocukluğunu yaşayamayan çocukların genel dünya sıralamasında 66'ıncı sırada bulunuyor.
Yaşam koşullarında 2000 yılına göre ilerleme kaydedilen Türkiye'de çocukların en fazla karşılaştığı sorunlar ise yetersiz beslenmeye bağlı olarak gelişim eksikliği, ilk ve orta öğrenime devam etmeme, erken yaşta evlilik ve işçilik olarak öne çıkıyor.
Buna göre Türkiye'de yetersiz beslenmeye bağlı olarak gelişim eksikliği 2013 ile 2018 yılları arasında yüzde 9,5 olarak kayda geçti.
İlk ve orta eğitim alamayan çocukların oranı gene aynı dönemde yüzde 10,4 olurken, 5 ile 17 yaş arası çocuk işçiliği yüzde 5,9 oldu. Ancak rapor çocuk işçilik konusunda elde edilen istatistiklerin standart uluslararası tanımlara uymadığına dikkat çekiyor.
Türkiye'de ayrıca 15 ile 19 yaşları arasındaki kızların evlilik oranı yüzde 6,6 olarak belirlendi. Ancak bu orana tarafların karşılıklı rızası ile yapılan evlilikler dahil edilmedi.
Bunlara ek olarak 0-5 yaş arası çocuk ölümlerini de dikkate alan rapora göre Türkiye'de 2017 yılında bu yaş aralığındaki her 1000 bebekten 11,6'sı çeşitli nedenlerle yaşamını yitirdi.
Ortalardaki Türkiye
Listeye 66'ıncı sıradaki Türkiye'nin üzerinde giren ülkeler ise çarpıcı. Türkiye'nin bir üst basamağında Kuzey Kore bulunurken, onun da üzerinde Brunei, Cezayir, Ermenistan, Arnavutluk ve Ürdün gibi ülkeler yer alıyor.
Çocuklar için en iyi ülkeler Avrupa'da
Save the Children raporuna göre çocukların en iyi şartlarda yaşadığı ülkelerin başında Singapur ve Güney Kore haricinde sadece Avrupa ülkeleri bulunuyor.
Birinci sıradaki Singapur'u İsveç, Finlandiya, Norveç, Slovenya, Almanya, İrlanda ve İtalya takip ediyor.
Listenin sonlarında ise savaş ve siyasi istikrarsızlığın yaşandığı ülkeler bulunuyor. Orta Afrika Cumhuriyeti, Nijer, Çad, Mali, Güney Sudan, Somali, Nijerya ve Gine listenin en alt sıralarında bulunuyor.
Savaşlar ve çatışmaların yıkımına uğrayan Suriye, Yemen, Irak ve Myanmar gibi ülkelerde ise verilerin eksikliğinden dolayı sağlıklı tahminler yapılamazken, sahadaki görüntünün rapora yansıyandan çok daha kötü olduğu öngörülüyor.