Yusuf Özkan
Hollanda’daki Donör Çocuk Vakfı ile sperm bankası yoluyla anne olan bir kadın, “kara listede” bulunmasına rağmen dünya çapında yüzlerce çocuğun biyolojik babası olduğu belirlenen Hollandalı sperm bağışçısı hakkında dava açtı.
Vakıf ve anneler, 41 yaşındaki Jonhatan M.‘nin artık daha fazla sperm bağışı yapmasını istemiyor.
Sperm bağışı yoluyla çocuk sahibi olan aileler, aynı bağışçıdan olan yüzlerce çocuğun ensest ya da akraba evliliği riskiyle karşı karşıya kalabileceğinden endişe duyuyor.
Hollanda yasaları, bağışçıların en fazla 12 kadına sperm vermesine ve en fazla 25 çocuğun babası olmasına izin veriyor.
Ancak Hollanda’nın Lahey kentinde yaşayan Jonathan M.‘nin, yasal engellere rağmen 102 çocuğun biyolojik babası olduğu belirlendi.
Hollanda’da kara listeye alınan ve bağış yapması yasaklanan Jonathan M., dünyadaki diğer sperm bankalarına ve kişilere sperm vermeye devam etti.
Jonathan M.‘nin kendi açıklamalarına göre, şu anda çeşitli ülkelerde kendi spermlerinden dünyaya gelen 550 çocuk bulunuyor.
Sperm bağışı yoluyla dünyaya gelen kişilerin kurduğu Hollanda Donör Çocuk Vakfı ve bir anne, Jonathan M.’nin sperm bağışı yapmasının engellenmesi ve bugüne kadar bağışta bulunduğu kliniklerin adını vermesi için mahkemeye başvurdu.
Lahey Mahkemesi, davayı öncelikle ele alacak. Mahkeme, dava sürecine ilişkin takvimi Pazartesi günü belirleyecek.
Hollanda'da, 2004'ten bu yana isimsiz sperm bağışı yasak. Çocuk, 16 yaşına geldiğinde biyolojik babasının kimliğini öğrenebiliyor.
Aynı bağışçıdan olan çocukların birbirleriyle ilişki kurmasını ve kalıtsal hastalıkların yayılmasını önlemek ve için bir donörün sperminden en fazla 25 çocuk yapılmasına izin veriliyor.
Hollanda Jinekologlar Derneği, 2017 yılında, klinikleri uyararak, en az 102 çocuğun bir bağışçıdan alınan spermler yoluyla dünyaya geldiğini bildirdi.
Hollanda, Jonathan M.’yi, sperm bağışı yapmaması için kara listeye aldı. Ancak buna rağmen bağış yapmayı sürdürdü.
Yapılan araştırmalar sonucu Jonathan M.’nin, internet aracılığıyla temas kurduğu kadınlara yalan söylediği ve çok fazla kişiye bağışta bulunmadığını öne sürdüğü belirlendi.
Hollandalı bağışçının Avustralya’dan Ukrayna’ya kadar çok sayıda ülkede kliniklere ve kadınlara sperm bağışı yaptığı saptandı. Bunu ekonomik ya da farklı nedenlerle yapıp yapmadığı bilinmiyor.
Hollanda’da yayımlanan AD gazetesine göre, Jonathan M., dünya çapında 550 çocuğun biyolojik babası olduğunu söylüyor.
Donör Çocuk (Donorkind) Vakfı Başkanı Ties van der Meer, Hollandalı sperm bağışçısına karşı harekete geçme kararı aldıklarını söyledi.
Van der Meer, kamu yayıncısı NOS’a, dava gerekçesini şöyle açıkladı:
“Ulusal hükümetler bu kişi konusunda hiçbir şey yapmıyor. İnternet aracılığıyla dünya çapında bir erişime sahip ve hatta uluslararası faaliyet gösteren büyük sperm bankalarıyla iş yapıyor.”
Vakıf ve bağışlanan sperm yoluyla çocuk sahibi olan kişiler, ensest ya da akraba evliliği riski nedeniyle endişeli.
Van der Meer, “Kan bağı olan kişilerin bilmeden birbirleriyle ilişkiye girmesi yalnızca biyolojik olarak değil, zihinsel yönden de tehlikeli. Yüzlerce üvey erkek ve üvey kız kardeşin olacak. Onlarla asla sağlıklı bir iletişim kuramazsın” diye konuştu.
Avukat Mark de Hek, Hollandalı sperm bağışçısının yasa dışı hareket ettiğini vurgulayarak, "Bu davranış, donör çocukların sağlığı ve ruhsal gelişimi için tehlikelidir. Bağışçı, üreme dürtüsüne öncelik vererek, yasa dışı hareket etmektedir” dedi.
Şu anda Kenya’da olduğunu söyleyen Jonathan M., Hollanda medyasının sorularına yanıt vermedi.