Övgü Pınar-Roma
İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin dünkü Türkiye ziyareti ve hükümetler arası zirve İtalya basınında geniş yer buldu. Draghi'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmesi ulusal gazetelerde ağırlıkla geçen yıl yaşanan "diktatör" krizi sonrası, Ukrayna savaşının da etkisiyle yeni bir dönemin işareti olarak yorumlandı.
Ülkenin en büyük gazetelerinden La Repubblica haberi manşetten "Draghi-Erdoğan tahıl paktı" başlığıyla verdi.
İç sayfalarda ise Ukrayna'dan tahıl çıkışı, Libya, göç gibi ortak dosyalar "Draghi-Erdoğan arasında dönüm noktası Akdeniz'i yeniden şekillendiriyor" başlığıyla ele alındı.
Gazete, dünkü görüşmenin "yeni bir başlangıç" izlenimi yarattığını yazdı ve şöyle devam etti:
"Gerekli 'diktatör' Recep Tayyip Erdoğan, zorunlu müttefike dönüştü. Ukrayna'daki savaş tüm dengeleri altüst etti…
"İlk test tahıl konusundaki anlaşma olacak. İşe yararsa göç, silahlar ve Libya'ya kadar uzanacak."
Draghi-Biden görüşmesi etkisi
La Repubblica, İtalya-Türkiye ilişkilerindeki bu dönüm noktasının doğuşunun, Draghi'nin geçen Mayıs'ta Washington'a yaptığı ziyarete dayandığını da yazdı.
Gazeteye göre "İtalya Başbakanı, Oval Ofis'te Joe Biden'dan net bir jeopolitik işaret aldı: Erdoğan'la yeniden bağ kurmak, NATO'nun doğu sınırındaki başlıca müttefikle bir Akdeniz paktı yapmak."
Finans gazetesi Il Sole 24 Ore de dünkü görüşmede bütün yanlış anlaşılmaların giderildiği görüntüsü doğduğunu yazdı ve Draghi'nin Erdoğan'ı "diktatör" diye nitelediği "9 Nisan 2021 sanki hiç yaşanmamış gibi" dedi.
Gazete bu değişimin bağlamını enerji, göç, tahıl krizi, Rusya-Ukrayna arasında ateşkes ekseninde açıklayarak şöyle yazdı:
"Türk Cumhurbaşkanı son 10 yılda Brüksel ve birçok Avrupa ülkesinin hükümetleri için baş ağrısı oldu…
"Bugünse Erdoğan, İtalya için stratejik bir ekonomik ortak olmanın ötesinde, kendisini Avrupa'ya birçok cephede yardım edebilecek biri olarak sunuyor.
"Özetle ya yolunuz Erdoğan'dan geçecek ya da çok önemli hedeflere ulaşmanın yolları, ulaşılmaz değilse bile geçilmez hale gelecek."
Türkiye'de gelecek yıl yapılması beklenen seçimlere de vurgu yapan Il Sole 24 Ore, Avrupa ülkeleriyle ilişkileri yeniden yakınlaştırmanın, yabancı sermaye akışını geri getirebilecek güven ortamı için gerekli olduğunun altını çizdi ve şöyle devam etti:
"Yapısal bir krizle boğuşan Türkiye ekonomisi için bu vazgeçilmez.
"Cumhurbaşkanlığı seçimleri kapıda (2023). Erdoğan'ın popülaritesi keskin bir düşüş yaşıyor. Etkili bir hamle gerekiyor. Bu hamle uluslararası sahnede gelirse daha da iyi olur."
'Zaman ve savaş yaraları sardı'
İtalya-Türkiye ilişkilerinde yakın geçmişte yaşanan en büyük gerginliklerden biri Draghi'nin Erdoğan'ı "diktatör" diye nitelemesi üzerine yaşanmıştı. Draghi 9 Nisan 2021'deki bir basın toplantısında Erdoğan'dan söz ederken "Adını koyalım, bu diktatör diyebileceğimiz kişilere ihtiyacımız da var" demişti.
La Stampa gazetesi dünkü Ankara ziyaretini değerlendirdiği haberinde, "Draghi'nin Erdoğan'ı pervasızca 'ihtiyacımız olan bir diktatör" olarak nitelemesinin üzerinden 14 ay geçti. Zaman ve savaş Türk liderin yaralarını sardı, İtalya başbakanının da diplomatik hassasiyetlerini geliştirdi" diye yazdı.
Il Fatto Quotidiano gazetesi ise dünkü görüşmeden bir görüntünün üzerine "Ne güzel bir diktatör" manşetiyle ve "Türk işi: Draghi artık Erdoğan'ı övüyor: Ortak, dost ve müttefik" üst başlığıyla çıktı.
Il Giornale'nin baş sayfasında da "İtalya enerji peşinde, Draghi Türkiye'de 'diktatör' Erdoğan'ı kazandı" ifadesi kullanıldı. Gazete, Draghi'nin Erdoğan'la yakınlaşmasını "reelpolitik'e boyun eğme" olarak yorumladı.
AB üyeliği için destek
İtalya basınındaki haber ve yorumlardaki ortak görüşlerden biri de Türkiye'nin AB üyelik sürecinin yeniden canlandırılabilmesi için İtalya'nın desteğini aradığı şeklinde oldu.
La Repubblica ve Corriere della Sera, dünkü görüşmelerde ele alınan dosyalar arasında yıllardır donmuş durumda olan Türkiye'nin AB'ye katılımı meselesinin de yer aldığını belirtti.
Corriere, Erdoğan'ın desteği için İtalya'ya teşekkür ettiğini, Draghi'ninse "insan hakları konusunda Türk lidere baskı yaptığını gizlemediğini" vurguladı.
Draghi dünkü ortak basın toplantısında "Sohbetimizde insan haklarına saygının önemini de görüştük. Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, kadına şiddete karşı İstanbul Sözleşmesi'ne geri dönme telkininde bulundum" demişti.