ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, İran'la nükleer anlaşmadan çekilmeyeceklerini açıkladı. Ancak Tillerson'ın ardından ABD'nin yeni İran stratejisini açıklayan Trump, İran'ı teröre destek vermekle suçlayarak nükleer anlaşmanın gözden geçirileceğini söyledi.
Trump açıklamasında "Bugün ilan ediyorum. Biz artık bu anlaşmayı devam ettirmeyeceğiz ve ettiremeyiz. Bu anlaşmanın sonucu daha fazla şiddet, terör ve İran nükleer terörü anlamına geliyor. Emir veriyorum, bu anlaşmadaki açıkların kapatalım ki bir daha asla İran rejimi dünyayı nükleer silahlarla tehdit edemesin" diye konuştu.”
İran'ın nükleer silah geliştirmesinin engellenmeye çalışılacağını ifade eden Trump, nükleer anlaşmayı ABD tarihinin en kötü anlaşmalarından biri olarak niteledi.
2015'te varılan anlaşma uyarınca, İran'ın nükleer programını dondurması karşılığında, ambargoların kısmen kaldırılması öngörülüyordu. Trump, başkanlık seçimi kampanyası boyunca anlaşmayı sert bir şekilde eleştirmişti.
Trump'ın açıklamalarından satır başları şöyle:
İran rejimi 11 eylül saldırısı üst düzey teröristleri sakladı, Usame Bin Ladin'in oğlu da dahil. İran rejimi dünyada teröre destek veren ülkelerin başında geliyor. El Kaide, Hizbullah'a destek vermeye devam ediyor. İran, Amerikan birliklerini ve müttefiklerimizi tehdit eden füzeleri geliştirmeye devam ediyor. Arap yarım adasında bu tacizlere devam ediyor ve yalan yanlış suçlamalarla Amerikalıları rehin tutuyor.
“İran'ın korkunç planlarını göz ardı edemeyiz”
İran silahsız öğrencilere ateş açmıştır. Yemen’de ve Suriye’de şiddeti ateşlemiştir. Suriye’de Esad rejiminin insanlık suçlarına destek olmuş ve Esad’ın kimyasal silahlarını sivillere karşı kullanılmasına destek olmuştur. Rejimin cinayetlerle dolu geçmişi düşündüğünde, gelecek için korkunç planlarını göz ardı edemeyiz.
“Gelmiş geçmiş en kötü anlaşma”
Durumun ciddiyetine varmış olarak ABD ve BM Güvenlik Konseyi uzun süredir İran’ın nükleer silahlara ulaşmasını engellemek için kararlılıkla hareket etmesi gerekmektedir. İran rejiminin çökmesini sağlayacak, diktatörlüğün çökmesini sağlayacak adımlar atılması gerekirken İran ile nükleer anlaşma yapılmıştır. Bu ortak hareket planı bir çok kez söylediğim gibi İran nükleer anlaşması tarihin gelmiş geçmiş en kötü anlaşmalarından biridir.
“İran'ın aldığı paralar nereye gitti”
100 milyardan fazla paraları ve hükümetleri bu paraları terörü finanse etmek için kullanabilir. İran hükümeti 1,7 milyar dolarlık bir anlaşmayı da aldılar. Uçağa bindirilerek İran’a gönderildi bu para. Düşünün havaalanında İranlılar bu parayı aldılar. Bu paralar nereye gitti çok merak ediyorum. Birkaç yıl içerisinde kısıtlamalar kalktığında İran hızlı bir nükleer silah geliştirmeye geçebilir. Bu anlaşmanın en kötü tarafıysa bütün para nakit olarak ödendi. Anlaşmanın sonunda ödenirdi aslında ama yapılan yapıldı. Bizde şu anda bunun farkındayız. İran rejimi anlaşmayı pek çok kez ihlal etti. Örnek olarak iki olayda, 130 metrik ton su limitini geçtiler. İran rejimi aynı zamanda da beklentilerimizi de karşılamadı. Operasyonların da bizim beklentimizi karşılamadı. Uluslararası gözlemcileri de korkutarak tam denetleme yapmalarını engelledi ki aslında anlaşma bunu ön görüyordu.
İran'a yaptırımlar
Çoğu kişi şuna inanıyor. İran, Kuzey Kore ile anlaşma yaptı. İstihbarat birimlerine diyeceğim ki onlara çok ciddi anlaşmalar yapın ve araştırın. Bulduklarınızdan çok daha öteye gidin emrini vereceğim. İran şu an için anlaşmanın şartlarına uymuyor. Bu yüzden de İran tarafından ortaya konan tehdit sonucunda ve müttefiklerimizle yaptığımız istişareler sonucunda yeni planımızı açıklıyoruz. Öncelikle müttefiklerimizle çalışacağız. Bölgedeki teröristlere yardımcı olanlara karşı çalışacağız. Aynı zamanda da İran’ın terörle olan finansal desteğini kesmek için çalışacağız. Roket füze ve nükleer silahların dağıtılmasını engelleyeceğiz. Ve rejimi nükleer silah edinmesine giden bütün yolları engelleyeceğiz. Pek çok yeni adım da açıklayacağım. Bu stratejimizin icrası İran’a karşı bekleyen son derece sert yaptırımlara karşı devam ediyor.
İran'a karşı birleşme çağrısı
İran Devrim Muhafızları, aslında bütün kirli işlerini yapan örgüt. Suriye’de teröristleri desteklemek, sivillere saldırılması için hatta hatta Washington’daki meşhur bir restoranın bombalanmasını bile bunlar tezgahlamıştı. Altımdaki kişilere bütün yetkiyi veriyorum. Bütün ajanlarıma, mecralarımıza da çağrı yapıyorum. müttefiklerimize de çağrı yapıyorum. siz de bize katılın. İran balistik füze programına karşı birleşelim. Nükleer anlaşma imzalandığından beri rejimin tehlikeli davranışları sadece arttı. Yaptırımlar da kaldırıldı aslında. İran güzel kazançlı ticari işlere de girdi. Anlaşmalar 2015’te tamamlandığında İran nükleer anlaşmayı geçirdi.
“Kongre çalışmaya başladı”
Bugün ilan ediyorum. Biz artık bu anlaşmayı devam ettirmeyeceğiz ve ettiremeyiz. Bu anlaşmanın sonucu daha fazla şiddet, terör ve İran nükleer terörü anlamına geliyor. Emir veriyorum, bu anlaşmadaki açıkların kapatalım ki bir daha asla İran rejimi dünyayı nükleer silahlarla tehdit edemesin. Eski anlaşmada olan yaptırımları kaldıran maddeler vardı. Bu anlaşmadaki kötü maddelerden bir tanesi de anlaşmanın icra edilmesindeki eksikliklerdi. Kongre zaten çalışmaya başladı. Söylediğim şey çok önemli. Kıtalararası balistik füze üretmemeleri için, İran’ın bir daha nükleer silah da üretememesi için Amerikalılar olarak bir kanunun, anlaşmanın ortaya çıkarılması çok önemli. Eğer bir çözüm bulamazsak kongre ve müttefiklerimizle, bu durumda anlaşmayı bitireceğiz. İran rejiminin mağdurlarının, yani halkının yanında olmaya devam edeceğiz. İran halkı rejimin hamlelerinin bedelini ödemek zorunda kalmıştır.
İran'dan sert tepki
İran ise Devrim Muhafızları da dahil olmak üzere askeri gücüne yönelik her türlü eyleme karşılık vereceğini söyledi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bahram Kasımi, Devrim Muhafızları'nın ülkenin güvenliğini sağladığını ve onlara karşı atılacak her adıma "güçlü ve uygun bir şekilde karşılık" verileceğini belirtti.
Tillerson duyurdu: ABD anlaşmadan çekilmeyecek
Sputnik'te yer alan habere göre, ABD'de Donald Trump yönetimi, Barack Obama döneminde İran ile yapılan nükleer anlaşmanın geleceği konusunda kararını verdi. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, yaptığı açıklamada, anlaşmadan çekilmeyeceklerini belirterek, "Trump, anlaşmanın bizim çıkarlarımıza uymadığını söyleyecek" dedi.
Verdiği brifingde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Tillerson, ABD'nin İran'a yönelik yeniden yaptırım uygulama ya da uygulamama konusundaki kararını Kongre'nin alacağını ifade etti. ABD'li bakan, yaptırım uygulanması halinde ülkesinin anlaşmadan çekilmiş olacağı anlamına geldiğini vurguladı.
“İran'ın anlaşmaya uyumlu olmadığı kararı alınacak”
Öte yandan Tillerson, ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmemekle birlikte, İran'ın 'anlaşmaya uyumlu olmadığı' kararını vereceğini bildirdi. Mayıs 2015'te ABD Kongresi'nden geçen Nükleer Anlaşma Teftiş Yasası (INRA) kapsamında ABD Başkanı'nın her 90 günde bir kez İran'ın anlaşmaya uyumlu olup olmadığını onaylaması öngörülüyor. Konuya ilişkin değerlendirmesinde Trump'ın İran'ı 'anlaşmaya uyumlu olmadığı' konusunda karara varacağını ifade eden Tillerson, bunun nedenini de 'İran'a yönelik yaptırımların anlaşma kapsamında hafifletilmesinin, ABD'nin anlaşmadan kaynaklı elde ettiği faydalarla doğru orantılı olmaması' olarak gösterdi.
İran, ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesiyle ilgili sert bir açıklama yapmış ve "ABD'nin nükleer anlaşma konusundaki duruşu, küresel kaosa yol açacaktır" demişti.
İran Parlamento Sözcüsü Ali Laricani, " ABD eğer nükleer anlaşmadan çıkarsa, bu onların sonu olacaktır. ABD'nin nükleer anlaşma konusundaki duruşu, küresel kaosa yol açacaktır." ifadelerini kullanmıştı.