T24 Dış Haberler
Eski Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump, Demokrat aday ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e fark atarak ülkenin 47. Başkanı oldu. Trump'ın galibiyetinin arkasında Amerikalıların "ülkenin gidişatından duyduğu memnuniyetsizlik" olduğu değerlendirmeleri yapılıyor.
Cumhuriyetçi Trump, 2016'daki ilk tarihî zaferini tekrarlayarak bir kez daha "mavi duvarı" aştı. Pennsylvania'da Demokrat Harris'i mağlup etti ve iki büyük salıncak eyalet Georgia ve North Carolina'yı kazandı.
Trump neredeyse her demografik grupta kazanımlar elde etti
CNN'in sandık çıkış anketleri, Trump'ın 2020'deki kaybına kıyasla neredeyse her demografik grupta kazanımlar elde ettiğini gösteriyor.
Trump ayrıca Senato'yu de kontrolünde bulunduracak bir Cumhuriyetçi çoğunlukla göreve dönüyor. Bu da kilit hükûmet görevleri için yaptığı tercihlerin onaylanmasını kolaylaştırıyor. Temsilciler Meclisi'nin hangi partinin kontrolünde olacağı henüz belli değil.
Bu arada Demokratlar, partinin yönü hakkında zor sorularla yüzleşmek zorunda kalacaklar.
Trump, Biden haritasını geri alıyor
Bazı eyaletlerde sonuçlar hala sayılıyor olsa da Trump'ın 2024'te zafere giden yolu 2016'daki zaferiyle neredeyse aynı gibi görünüyor.
Her iki kampanya da 7 salıncak eyalete odaklanmıştı: Michigan, Pennsylvania ve Wisconsin'den oluşan “Mavi Duvar” ve Arizona, Georgia, Kuzey Carolina ve Nevada'dan oluşan Sun Belt (Güneş Kuşağı) savaş alanı eyaletleri.
Öte yandan New Mexico ve Virginia gibi mavi eyaletleri kazanma konusundaki düşüncelerine rağmen beklenmedik bir şekilde Trump'ın sütununa kayan hiçbir eyalet yoktu.
Trump Georgia, Kuzey Carolina ve Pennsylvania'yı çoktan aldı ve 7 savaş alanının hepsinde de önde gidiyor. Joe Biden 2020'de bu 7 eyaletin altısını kazanmış ve sadece Kuzey Carolina'yı Trump'a kaptırmıştı.
Son sayım haftalar sürebilir ama Trump halk oylarında da önde. Bu üstünlük devam ederse, 2004'te George W. Bush'tan bu yana halk oylamasını kazanan ilk Cumhuriyetçi olacak.
'Cam tavan' hâlâ sağlam
Harris'in seçimi kaybetmesi, Hillary Clinton'ın meşhur deyimiyle “cam tavanın” kırıldığı anı görmeyi uman milyonlarca kadını bir kez daha hayal kırıklığına uğratacak gibi görünüyor.
CNN'in sandık çıkış anketlerine göre, kadınların çoğunluğu Harris'i desteklerken erkeklerin Trump'ı desteklemesiyle önemli bir cinsiyet ayrımı yaşandı.
Harris'in Biden'ın 2020 performansına kıyasla kayda değer kazanımlar elde ettiği tek seçmen kesimi, 2022 ara seçimlerinde partinin güçlü banliyö performansını destekleyen seçmenler olan üniversite eğitimli kadınlardı.
Bu sonuç, Demokratlar kürtaj haklarına odaklanmış olsalar bile konunun seçmenlerin çoğu için belirleyici bir faktör olmadığını gösteriyor.
Cumhuriyetçiler Senato'yu kazandı
Cumhuriyetçiler, Trump'ın ilk döneminde ellerinde tuttukları ancak 2020'de yenilgiye uğrayınca kaybettikleri Senato çoğunluğunu geri kazandılar.
Cumhuriyetçilerin Senato kontrolü, yeni başkan için önemli sonuçlar doğuracak; Trump'ın kabine ve diğer kilit görevler için adaylarını onaylatmasının önünü açacak.
Demokratlar Temsilciler Meclisi'nde biraz fırsat bulabilir
Harris'in başkanlığı kaybetmesi ve Senato'nun Cumhuriyetçi Parti kontrolüne geçmesiyle birlikte Temsilciler Meclisi, partinin Washington'daki son savunma hattı haline gelebilir.
Daha sayılacak çok sayıda oy ve belirlenecek yarışlar varken, Demokratların Temsilciler Meclisi'nde zafere giden bir yolda mı yoksa bir başka yakın yenilgiye mi doğru ilerlediklerini söylemek zor.
Kırsal kesimdeki seçmenler sanıldığından çok daha büyük bir güç
Trump, Beyaz Saray'a geri dönüşü resmîleştiğinde salıncak eyaletlerdeki kırsal ilçelere teşekkür edecek.
Harris'in büyük şehirlerde ve banliyölerde neden Biden'ın gerisinde kaldığı konusunda çok fazla derğelendirme ancak aslında Harris bu yerlerde çoğunlukla önemli farklarla kazandı.
Yine de Trump'ın Amerika'nın kırsal kesimlerinde elde ettiği farklar geçilemeyecek kadar büyük görünüyor.
Demokratlar muhasebe yapacak
Trump'ın kendi tabanını sandığa götürebileceği bir senaryoda bile Demokratlar, ülke genelindeki yarışlarda kürtaj haklarına yapılan vurgu sayesinde kadın seçmenler arasında artan desteğin başkanlık yarışını yakın tutacağını düşünüyordu.
Harris'in kampanya başkanı Jen O'Malley Dillon gecenin bir vakti gönderdiği e-postada “Başından beri bildiğimiz gibi bu yarış bıçak sırtı bir yarış” diye yazmıştı.
Demokratlar için artık azınlık seçmenler ve işçi sendikaları arasında devam eden bir avantaja sahip parti olmadıkları netleşti. Bu seçmenleri nasıl kazanacaklarını ve mesaj verme ve saha çalışmalarında nerede hata yaptıklarını düşünmeleri gerekecek.
Trump, siyah ve Latin erkekler arasında büyük kazanımlar elde etti
Trump'ın kampanyası erkekleri ve özellikle de beyaz olmayan erkekleri kazanmak için çok uğraştı. CNN'in sandık çıkış anketleri bunun işe yaradığını gösteriyor.
Trump'ın 2020'de Biden karşısındaki performansına kıyasla elde ettiği kazanımların başında Latin erkekler yer alıyor.
Trump bu grubu 23 puanla kaybettikten dört yıl sonra 8 puanla kazandı.
Kazançlar en çok 65 yaş altı Latinler arasında yoğunlaştı.
Trump ayrıca siyah erkekler arasında da önemli kazanımlar elde etti ve Kuzey Carolina'daki 2020 performansını iki katından fazla artırdı.
Gidişattan rahatsız olduğunu söyleyenler kime oy verdi?
Genel olarak sandık çıkış anketleri, Amerikalıların durumundan ve liderliğinden hoşnut olmayan bir seçmen tablosu çizdi.
CNN'in sandık çıkış anketlerine göre seçmenlerin yaklaşık dörtte üçü ABD'de işlerin gidişatından memnun olmadıklarını ya da kızgın olduklarını söyledi. Trump bu seçmenlerin yaklaşık 5'te 3'ünü kazandı.
Harris, Biden'ın dört yıl önceki performansına kıyasla genç seçmenler, bağımsızlar, ılımlılar ve sendikalı haneler arasında geriledi.
Demokrasinin en önemli konu olduğunu söyleyen seçmenler ezici bir çoğunlukla Harris'i destekledi ancak Trump ekonomiyi en önemli konu olarak tanımlayanları neredeyse aynı farkla kazandı.
Florida ve Ohio artık savaş alanı değil
Florida'nın on yıllardır süregelen başkanlığı belirleyen eyalet statüsü sona erdi.
Cumhuriyetçi Vali Ron DeSantis'in yüzde 19 puanlık yeniden seçim zaferinden iki yıl sonra, Trump bunu bir başka çift haneli Cumhuriyetçi galibiyetiyle destekledi.
Geleneksel olarak Demokrat oyların büyük bir kaynağı olan Hispaniklerin yoğun olarak yaşadığı Miami-Dade County'de bu büyük değişim tam anlamıyla gözler önüne serildi. 2016'da 29 puanlık Hillary Clinton galibiyeti bu yıl 11 puanlık Trump zaferine dönüştü.
Florida, salıncak eyalet statüsünden kurtuldukça, yaşlı, üniversite eğitimi almamış seçmenler, genç Hispanik seçmenler, diğer eyaletlerden göç eden muhafazakarlar ve daha fazlasından oluşan bir koalisyona dayanan bir Cumhuriyetçi hakimiyet nesli için hazır olan yeni Teksas olma yolunda ilerliyor olabilir.
Bir diğer geleneksel başkanlık mücadelesi alanı olan Ohio da artık kırmızı sütunda yer alıyor.