H1N1 virüsüne karşı geliştirilen aşının içinde domuz gribi virüsüne ait genetik materyal bulunması nedeniyle “Aşı caiz mi?” tartışması gündeme geldi.
Dünyada binlerce kişinin ölümüne neden olan, domuz gribi olarak bilinen ‘2009 H1N1’ virüsüne karşı geliştirilen aşının içinde ‘domuz gribi virüsüne ait genetik materyal bulunması’ nedeniyle “Aşı caiz mi?” konusu da gündeme geldi. Milliyet gazetesinin haberine göre, Göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, “Aşıda domuz gribi virüsüne ait genetik materyal de bulunacağından Müslüman ve Musevilerin domuz gribi aşısı olmalarının caiz mi, haram mı olduğu sorusu akla geliyor” demişti. Bu iddiaya karşı çıkan ve aşının virüsün genetiğini taşımadığını belirten uzmanların görüşleri şöyle:
- Prof. Dr. Haluk Eraksoy (İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı): Domuz kökenli bir şey mi vücudumuza almış oluyoruz iması var. Bunun domuzla ne alakası var? Ben ilk kez duyuyorum. Bilim dünyasında da böyle bir tartışma yok. Bir mikroptan, onun genetik yapısından bahsediyoruz, domuzun değil. O virüsün domuz kökenli olması domuzun bileşenlerini içermesi demek değil ki haram olsun. Bu açıklama bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor.
‘Domuz genetiği yok’
- Prof. Dr. Gaye Usluer (Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Başkanı): Domuzun genetik materyali demek yanlış. Domuzda enfeksiyon oluşturan influenza virüsünün genetik materyalidir söz konusu olan. Bu bir grip virüsü. Domuza, insana adapte olan tipleri var. Ama virüs, domuzun genetik materyalini taşımıyor. Bu domuza adapte yani domuzda infeksiyon oluşturan virüs.
- Prof. Dr. Levent Akalın (Ulusal Pandemi İzleme Bilim Kurulu Üyesi): En muhafazakâr Suudi Arabistan bile hacıların aşılanması şartını getiriyor. Diyanet İşleri bu konuda tepki göstermiyor. Virüs domuzlarda hastalık yapma yeteneğini kazanmış bir mikroorganizma. Domuzlarda hastalık yapıyor ama domuza ait bir parça kendine almıyor ki.
‘İnsan materyali kullanılır’
Sanofi Pasteur aşı firması yetkilileri, aşı üretiminde hastalardan alınan virüs örneklerinin kullanıldığını belirterek şu bilgileri verdi: “Sadece hasta insanlardan alınan materyaller yani insan materyali kullanılır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından toplatılan bu virüsler çoğaltılarak aşı üretimi yapılır. Domuzdan alınan virüs örnekleriyle üretim söz konusu değildir.” Bu arada Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu, domuz gribi konusunda “Okulların tatil edilmesi, geçici veya süreli olarak okulların kapatılması, sömestirin erkene veya ileriye alınması gibi tedbirlerle ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz” diye konuştu.
Korunmak için tek doz yeterli
Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) yapılan son açıklamaya göre, domuz gribine yol açan H1N1 virüsünden korunmak için tek doz aşı yeterli olacak. Araştırmanın başında bulunan Marie-Paule Kieny, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “Elimizdeki veriler, tek dozun yeterli koruma sağladığına işaret ediyor” diye konuştu. Aşının ilk tahminlere göre daha fazla üretilebildiğini vurgulayan Kieny, “Bir ara korkulandan daha fazla sayıda aşı bulmak mümkün olacak” dedi.
Öte yandan Kieny, gelişmekte olan yaklaşık 100 ülkenin domuz gribiyle savaşmasına yardım için aşı bağışlanacağını açıkladı. Aşıların WHO tarafından temin edileceğini belirten Kieny, dağıtıma kasım ayında başlamayı umduklarını söyledi.