Ekonomi

Dolar/TL’yi düşüren ne oldu; Merkez Bankası’nın adımları mı, ‘sahur’ etkisi mi, kamu bankalarının sattığı 1 milyar dolar mı?

10 Mayıs 2019 11:38
Gonca Tokyol

İstanbul’da yenilenmesine karar verilen yerel seçimlerden bu yana yüzde 10’un üzerinde yükselen dolar/TL kuru, dün 6.24’le eylülden bu yanaki en yüksek seviyeleri gördü. Merkez Bankası, dolar/TL’deki yükselişin önüne geçmek için üst üste 3 hamle yaparken; kurun illikit Asya piyasasında 6.0515'e kadar gerilemesini sağlayan asıl adımın kamu bankalarının 1 milyar dolar satması olduğu iddia edildi. Bazı yerli gazetelerse dolardaki düşüşün zamanlaması sebebiyle durumu 'sahur etkisi' olarak yorumladı. 

TIKLAYIN - Seçim iptalinin Türkiye'ye ekonomik maliyeti artıyor: "Merkez Bankası suni teneffüs yapıyor"

Reuters haber ajansı, konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberinde, Türk kamu bankalarının liradaki değer kaybının önüne geçmek için 1 milyar dolar sattığını kaydetti. Ajans, satıştaki en etkili bankanın da Ziraat Bankası olduğunu kaydetti. Kamu bankalarının hafta başında da 24 saat içinde 1 milyar dolar sattığı iddia edilmiş; bu bilgi herhangi bir resmi kurum tarafından yalanlanmamıştı. Konuya yakın bir kaynak, T24’e verdiği bilgide bu satışta da en büyük üstlenicinin Ziraat Bankası olduğunu söylemişti.

“Satış, etkinin maksimum olması için kurda likiditenin en az olduğu noktada gerçekleşti"

Bloomberg’e konuşan ‘konuya yakın ancak açıklama yetkisi bulunmayan’ Asya merkezli FX traderları da dolar/TL’nin Asya seansındaki düşüşünün Türk bankalarının bankalararası platformlar üzerinden piyasaya girip anahtar seviyelerden spot dolar satması nedeniyle gerçekleştiğini söyledi.

Micheal G. Wilson tarafından gönderilen notta, “Satış, etkinin maksimum olması için kurda likiditenin en az olduğu noktada gerçekleşti. Dolar/TL spot düşüşü 6.15’e yakın tekliflerin karşılanmasıyla hızlandı. Kur, yüzde 2.2’ye kadar düşüşle 6.0542’ye kadar geriledi” dendi.

Maqasid Portföy Genel Müdürü Egemen Candır, Twitter’da yaptığı yorumda Türkiye’de orta/uzun vade hisse ve bono yatırımı yapan yabancıların, riskleri kontrol etmek için aynı zamanda TL’de kısa pozisyon tuttuğunu belirterek, “Bu tarz müdahaleler risk kontrolünü azaltınca bu sefer borsadan, tahvilden çıkış oluyor. Zarar daha kalıcı oluyor. Değmez buna” ifadesini kullandı.

"İstanbul’da seçimlerin yenilenmesinin bedeli: Türkiye kısıtlı döviz rezervlerini de boşa harcıyor"

Londra merkezli Bluebay Asset Management Stratejisti Timothy Ash de atılan adımın hali hazırda kısıtlı olan döviz rezervlerini boşa harcamak olduğunu savunarak, “Bu, İstanbul’da seçimlerin yenilenmesinin bedeli” dedi. Türk yetkililerin lirayı desteklemek için ellerinden geleni yaptığını kaydeden Ash, “Ancak asıl yapılması gerekeni yapmıyorlar. Bu da, yüzde 24 olan 1 haftalık repo faizini artırmak” ifadesini kullandı.

"Kur yeniden artar"

Marmara Üniversitesi Muhasebe ve Finansman Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova da atılan adımın hata olduğu yorumunda bulunarak, sebeplerini şöyle sıraladı:

-Bu tür müdahaleler artık geçmişte kaldı. Sadece sattığı ile kalır.
-TCMB’nin rezervlerinin yeniden sorgulanmasına neden olur.
-Kur yeniden artar.

Merkez Bankası, dün ilk adım olarak 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine vererek üstü kapalı faiz artışı yaptı. Bu adım, ortalama fonlama maliyetini yüzde 25,5'e yükseltti. Bankanın ikinci hamlesi ise zorunlu karşılıklar konusunda oldu. Öğleden sonra açıklanan kararla TL zorunlu karşılıkların döviz tesis imkanında azami oranını yüzde 40'tan yüzde 30'a indirilirken; yabancı para zorunlu karşılıkları ise tüm vadelerde 100 baz puan artırıldı. Merkez Bankası bu sabah da döviz depo karşılığı verdiği TL'nin faizini yüzde 24'ten yüzde 25,50'ye çıkardı.

Türk Lirası, Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) İstanbul seçimlerinin yenilenmesi yönünde karar almasından bu yana dolar, Euro ve sterlin karşısında yüzde 10'un üzerinde değer kaybetti. 6 Mayıs'ta açıklanan karardan bu yana TL, ABD Doları karşısında en çok değer kaybeden gelişlen ülke parası konumunda.