Dolar diğer para birimlerini mat ediyor

Dolar son dönemlerde birçok ülkenin para birimine karşı değer kazanıyor. Son bir ayda TL dolar karşısında sağlam dururken, dolar Rus rublesi karşısında yüzde 25 değerlendi.

Küresel krizin göbeğindeki ABD'de, faiz oranları alınan önlemlerle sıfıra dayanırken, ülkenin para birimi dolarsa son bir aylık performansıyla birçok ülkenin para birimine karşı ezici üstünlük sağladı.

Referans gazetesinde yer alan bir habere göre son bir ayda Türk lirasının yüzde 8,6 değer kaybettiği dolar, en büyük üstünlüğünü Rus Rublesi karşısında yüzde 25'le aldı. Türk lirasını dolar karşısında diğer ülkelere oranla daha sağlam tutan gerekçe ise Uluslararası Para Fonu (IMF) ile anlaşma yapılacağı beklentisi. Dolar karşısında son bir ayda üstünlük sağlayan ülkeler ise Brezilya, Japonya ve Norveç oldu. Doların diğer para birimlerine karşı seyrini gösteren DXY endeksi ise 17 Aralık 2008'den bu yana yüzde 10, son 6 ayda ise yüzde 20 yükseldi.

Petroldeki düşüş etkili

Resesyonla karşı karşıya kalan ülkelerden biri olan ve petrol fiyatlarındaki gerilemenin krizin darbelerini artırdığı Rusya'nın para birimi ruble, dolar karşısında son bir ayda yüzde 25 değer kaybetti. Son dönemlerde Rus vatandaşlarının birikimlerinin önemli kısmını dolar ve euroya çevirme eğilimi, petrol fiyatlarındaki düşüş ve ülkenin resesyonla karşı karşıya kalması rublenin değer kaybetmesine yol açıyor. Petrol fiyatlarının temmuz ayından bu yana yüzde 71,5 gerilemesi Rusya'da ekonomik anlamda sıkıntı yaratıyor. Ayrıca Rusya'nın Ukrayna ile yaşadığı gaz sıkıntısı da olumsuzluğu artıran nedenler arasında bulunuyor.
Rusya'dan sonra para birimi dolara karşı en çok ezilen ülkeler yüzde 22'lik düşüşle Polonya ve Macaristan oldu. Macaristan, IMF ile yakın zamanda anlaşma yapmıştı. Fakat ülkenin ekonomisine yönelik beklentiler hala olumluya dönmedi.

TL'ye karşı yüzde 10 prim

ABD'den sonra krizle en çok boğuşan Avrupa ülkelerinin para birimi euronun dolara karşı kaybı ise son bir ayda yüzde 13 oldu. Türk Lirası ise beklentinin çok üzerinde gerçekleşen faiz indirimlerine karşın dolar karşısında yüzde 10 kayıpla en diğer ülkelere oranla sağlam duran para birimlerinden oldu. Türkiye'nin IMF ile yürüttüğü görüşmeler bu seyirde etkili.
Öte yandan dolar karşısında ezilmeyen ülkeler de var. Brezilya reali son bir ayda dolar karşısında yüzde 1,04 oranında değer kazanırken, son 15 yılın en düşük seviyelerine gerileyen Japon Yeni ise yüzde 4,2 değer kazandı. Norveç kronu ise dolar karşısında yüzde 1,6 değerlendi.

Temmuzdan beri yükselişte

Doların geçen yılın temmuz ayından bu yana değer kazandığını belirten Anadolu Yatırım Stratejisti Halil Reçber, "Euro/dolar paritesi 1.60'dan 1.23'lü seviyelere geriledi. Dolar Eylül 2008'den sonra yani Lehman Brother's'in iflasını açıklamasının ertesinde de yükseliş trendini korumuştu" diye konuştu. ABD'de hazine bonolarına artan talebin doları da hareketlendirdiğine dikkat çeken Reçber, "Ancak faiz indirimleri sonrasında bono faizleri aşağı gelmeye başladı. Böyle olunca geçen yılın kasım ile aralık ayları arasında ABD'de bono faizleri yüzde 50 değer kaybetti" dedi. Reçber, faiz oranlarının sıfıra yaklaşmasına ek olarak önümüzdeki dönemde ABD Merkez Bankası'nın para basmak zorunda kalması halinde ülkede birtakım şeylerin değişeceğini söyledi.

İşte dolar karşısında düşüş yaşayan sekiz para birimi
                                                                
                                            Ülke       Para birimi  Kayıp (%)