Borsaların global resesyon kaygıları ile gerilemesi ve yatırımcıların riskten kaçınma eğilimlerinin artışıyla dolar 1,74’e yaklaştı. Bankalararası piyasada dolar kotasyonları sabah 1,7010 YTL ile Haziran 2006’dan bu yana en yüksek düzeye çıktı. Bu seviyeden sonra piyasanın bir miktar hacim kazanması ve kâr realizasyonlarıyla dolar 1,67 YTL’ye kadar geriledi.
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’ın döviz depo piyasasında borçlanma limitlerini yüzde 100 artıracaklarını açıklaması da doların ateşinin düşmesinde etkili oldu. Ancak dolar daha sonra yeniden 1,70’in üzerine çıktı ve 1,7395 YTL ile 28 ayın yeni zirvesini gördü.
Uzmanlar gelişmekte olan piyasalarda çıkışın sürmesi durumunda düşüşün kalıcı olmayacağını belirtiyor. 1,70’in yeniden kırılmasıyla 1,75’in denenebileceği kaydediliyor.
Uluslararası piyasalarda Euro-dolar paritesi 1,2798 düzeyinde seyrediyor.
Dün serbest piyasada akşam saatlerinde 1,6400 YTL’den satılan dolar bugün akşam saatlerinde 1,7050 YTL’den; dün 2,1060 YTL’den satılan Euro ise bugün 2,1750 YTL’den işlem gördü.
Dolar 3 günde yüzde 10 arttı
Gözler Merkez Bankası’na çevrildi
Mevduata 2 yıl boyunca yüzde 100 güvence geliyor
Derviş'ten kritik uyarılar
Dolar, çıkar-iner, bir yerde durur
Doların olağanüstü hâl ilanı
MB’den bankaları rahatlatan karar
Yeni çapa “mali kural” mı?
Doların ateşi nasıl söner?
A Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Murat Salar şunları söyledi: “1,15’lerden 1,70’li seviyelere geldik; kur yüzde 50 arttı. 2001’deki gibi bir devalüasyon yaşıyoruz. Hükümet ve düzenleyici kuruluşlar dalgalanmayı iyi yönetemedi. Türkiye’nin sorunu şu; döviz tarafında satıcı olarak likidite kalmadı. Yani dövizde satışa gelen yok. Bu durumda satış tarafında bir likidite yaratmak gerekiyor. Bunu da yapacak olan Merkez Bankası. Ancak Merkez Bankası’nın bu konuda kendi rezervlerini kullanması tehlikeli olabilir. Piyasaya satış yönünde sunulacak dövize ihtiyaç var. Bunun için öncelikle IMF ile mali yardımı içeren, krediyi içeren bir anlaşma yapmak gerekiyor. Bu anlaşma için çok geç kaldık. İkinci olarak bankalardaki mevduata belli bir süre için de olsa sınırsız garanti getirilmeli. Buradaki gecikmeleri piyasa cezalandırır.”
Son iki gündür olumsuz havanın piyasada hakim olduğunu belirten Raymond James Portföy Yönetimi Direktörü Kağan Candan, “Dolar/YTL’nin bugün ilk tepkisi liranın değer kaybetmesi şeklinde. Bu eğilim, Merkez Bankası YTL’nin değeri hakkında bir aksiyon alana kadar devam edecek. Bu yönde hareket devam ederken de düşük hacimli olmakla birlikte faizdeki stres de bir süre daha bizimle olacak. Bu havada hedef seviye söylemek zor” dedi.
Ata Yatırım Başekonomisti Nurhan Toğuç da şunları kaydetti: “Merkez Bankası’nın kura müdahalesi bir nebze etkiler; faizin artırılması da çare olmaz. Sisteme para girmesi gerekiyor. 100-120 milyar dolarlık acil para lazım. İçeride döviz tevdiat hesaplarının bozulması gerekiyor. 1,50 seviyelerini ekonomi kaldırır ama 1,50’lerin üzeri kalıcı olursa o zaman ekonomik riskler çok artar. Büyük panik ortamında herkes her şeyi satıyor. Hükümet hemen en kısa zamanda piyasaya para sağlamalı, nakit sağlanmalı. Onun dışında hiçbir şey bu yangını durdurmaz.”
West LB Hazine Müdürü Burak Üstay, şu anda herkesin doların nereye kadar gideceğini sorguladığını belirtti. "Uzun zamandır görmediğimiz bir hareket yaşıyoruz" diyen Üstay, krizin kaynağının Türkiye olmadığını ve bu nedenle olayların kontrolümüz dışında geliştiğini söyledi. Piyasada spekülatif bir atak olduğunun altını çizen Üstay, şöyle devam etti:
"Dünyada ciddi bir riskten kaçış var ve Türkiye'ye de yansıyor. Pozisyonlarından çıkamayanların kendilerini hedge etme amaçlı dolar aldıkları doğru ama bu karmaşadan yaralanmak isteyenler, piyasa sığ iken ufak alımlarla doları yukarı itiyorlar.” Doların bir süre 1.60-1.80 bandında dalgalanabileceğini kaydeden Üstay, "Ama durum daha da kötüleşirse bu sınırı da aşabiliriz" dedi.
Finans Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Ali Ağaoğlu, dolardaki yükselişte doların başta euro olmak üzere tüm para birimleri karşısında değer kazanmasının payının büyük olduğunu kaydederek, "Ancak asıl sebep bizim de dahil olduğumuz gelişmekte olan piyasalardan yaşanan çıkışlar. Risk azaltmalarının payı daha büyük" dedi.
Bir ayda çöktü
YTL'nin dolar karşısındaki mutlu günleri sona erdi. YTL'nin son bir ayda dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 37'yi buldu.
Uluslararası piyasalardaki kriz Türk Lirası'nı kötü vurdu. Özellikle gelişmekte olan ülkelere karşı risk algılamasının değişmesi, yabancı fonların dolar talebi ve yerli tarafında dolar satışının kesilmesi, YTL'nin uzun süredir görmediği seviyelere gerilemesine neden oldu.
Dolar kuru bugün 1.74 YTL seviyesine kadar çıkarken, son 28 ayın zirvesine tırmandı.
Doların sadece son bir aylık hareketine bakıldığında ise çok daha dramatik bir tablo ortaya çıkıyor. Eylül ayının son günlerinde 1.23'lü seviyelerde hareket eden dolar, gelinen nokta itibariyle yüzde 37 değerlendi.
Buna göre 1 ay önce 10 bin YTL ile 8 bin 130 dolar alınırken, şimdilerde bu rakam 5 bin 882 dolara kadar geriledi. Böylece elinde 10 bin YTL'si olan bir yatırımcının portföyü sadece bir ay içerisinde 2 bin 248 dolar erimiş oldu.
Yılbaşından bu yana olan harekete bakıldığında ise doların düşüşü yüzde 40'ı aştı. Yılbaşında cebindeki 10 bin YTL'si ile 8 bin 536 dolar alabilen vatandaş, şimdi bu para ile sadece 6 bin 60 dolar alabiliyor.
Euro’da yükseldi
Dolar zirveye doğru ilerlerken Euro da YTL karşısında tarihinin en yüksek seviyesine çıktı. Euro bugün 2.1980 YTL'ye kadar çıkarken, 2006 Haziran'da gördüğü 2.1825 YTL'yi geçmiş oldu.
Piyasada hedge fon satışlarının devam etiğini belirten uzmanlar, hükümetin mevduata yeni bir garanti uygulamasının olmadığını açıklamasının da olumsuz algılandığını kaydediyor. Hükümetin piyasadaki yangını söndürmek için hamle yapmasını bekleyen analistler, herhangi bir adım atılmadığı ölçüde panik halinin de sürdüğünü kaydediyor.
Öte yandan dün konuşulmaya başlanan Merkez Bankası'nın doğrudan döviz satışı yolu ile piyasaya müdahale beklentisi de artmış görünüyor.
Dolar dışarıda da değerleniyor
Dolar dış piyasalarda da değer kazanmaya devam ediyor. Doların, ABD’nin ana ticaret ortaklarının para birimlerine karşı değerini ölçen dolar endeksi bugün 85,233 ile son iki yılın zirvesine çıktı. Euro/dolar paritesi de son iki yılın en düşük seviyesine, 1,2726’ya kadar geriledi. Yatırımcıların yıllar içerisinde oluşturdukları yüksek getirili para birimlerindeki pozisyonlarını kapatmaları sonrasında yen de Euro karşısında son altı yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
İMKB’de günlük kayıp 2,28
İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında (İMKB) işlem gören hisse senetleri, günlük bazda ortalama yüzde 2,28 oranında değer yitirdi. Borsa endeksi günün tamamında 583,46 puan gerileyerek 25.040,81 puandan kapandı.
İMKB Bileşik Endeksi, bugün gün boyu 25.000 puanın altında bir seyir sürdürdü.
Bugün yaşanan gelişmelerle borsada Mayıs 2005, dövizde ise Haziran 2006 seviyelerine gelinmiş durumda.
Dün 25.624,27 puandan kapanan Bileşik Endeks, seansın ikinci yarısında gelen satışlarla 677,21 puan gerileyerek 1. Seansı 24.947,06 puandan kapattı. Bu seviyelerden kapanış en son 2005 yılı Mayıs ayında gerçekleşmişti. İkinci seansa da satıcılı başlayan İMKB, 283,19 puanlık düşüşle 24.663,87 puandan açıldı. Hızla 24.084,11 puana kadar gerileyen Bileşik Endeks, bu seviyeden gelen tepki alımlarıyla 24.300 puan seviyelerinde dengelendi.
Bileşik Endeks, 2. Seansın ilk yarısı tamamlanırken 1. Seansa göre 698,57 puan ve yüzde 2,80'lik düşüşle 24.248,49 puan seviyesinde gezindi.
ABD hisse senedi piyasalarında görülen gerilemenin doların değer kazanmasına destek vermeye devam ettiğini ileri süren piyasa uzmanları, riskten kaçan yatırımcıların sığınmaya devam ettikleri dolara ham petrol fıyatlarının gerilemesinin de ayrıca omuz vermiş göründüğünü savunuyor.
Uzmanlar, doların çok güvenilir veya ABD ekonomisi iyi olduğu için yükselmediğine dikkat çekerek, doların yükselişinin daha çok, dünyadaki fonların varlıklarını anavatanlarına geri götürüyor olmasından kaynaklandığını kaydediyor.
Avrupa borsalarında da yüzde 3’ün üzerinde düşüşler var.
Faiz yüzde 24’ün üzerine çıktı
Tahvil/bono piyasasında 23 Haziran 2010 vadeli gösterge tahvilin bileşik faizi 24’ü aştı ve yaklaşık dört yılın zirvesine çıktı. Gösterge tahvilde dün ortalama bileşik faiz spot kapanışta yüzde 22.32, valörlü kapanışta yüzde 22.70 oldu.
Tokyo borsası yüzde 2,5 oranında düştü
Tokyo Borsası'nda Nikkei Endeksi açılışta yüzde 7 geriledi. Tokyo Borsası'nda işlem gören şirketlerin gelecek hafta açıklanacak gelirleri konusundaki endişeler Nikkei Endeksini olumsuz etkiledi. İşlem günü içinde daha sonra toparlanan Endeks, günü yüzde 2,5 kayıpla 8.460,98 puandan kapattı. Küresel krizinin derinleşeceği endişesi
Asya borsaları tepetaklak
Asya borsalarında endekslerde gerilemeye neden olurken, Güney Kore Borsası yüzde 7'den fazla değer kaybetti. Hong Kong Borsası'nda Hang Sang Endeksi açılışta yüzde 6'dan fazla değer kaybetmesi ardından günü yüzde 4,7 değer kaybederek kapattı. Güney Kore Borsası açılışta yaklaşık yüzde 10 değer kaybetti ve kapanışta yüzde 7,5 oranında değer yitirdi. Avustralya borsası yüzde 4'den fazla, Brezilya Borsasında Ibovespa Endeksi yüzde 10,2, Meksika Borsasında IPC Endeksi yüzde 7 değer yitirdi.
Dow Jones 'iyi işaretlere rağmen' yüzde 5,9 geriledi
Dünya borsaları gergin. Devam eden resesyon kaygıları yatırımcının güven duymasını engelliyor.
New York menkul kıymetler borsası, kredi piyasalarındaki kilitlenmenin açılmaya başladığına ilişkin işaretler alınmasına karşın, ABD'deki ve dünyadaki derin durgunluk kaygılarıyla günü büyük bir düşüşle tamamladı.
Dow Jones sanayi endeksindeki düşüş, seansın son saatinde bir ara yüzde 6'yı aştı ancak kapanış öncesi biraz iyileşerek, günü 514,45 puan (yüzde 5,69) kayıpla 8.519,21 puandan, Nasdaq bileşik endeksi de 80,93 puan (yüzde 4,77) kayıpla günü 1.615,75 puandan kapadı.
New York Borsası bugün yükselişle açıldı
Borsada Dow Jones Endeksi düne göre 85 puan artarak 8,604 puana yükseldi. Nasdaq Bileşik Endeksi de açılışta yüzde 0,84 arttı.
Altın ve petrol düşüyor
Dolarda yaşanan yükseliş altına satış getirdi. Londra’da altının spot fiyatı bugün son 13 ayın en düşük seviyesi olan 722 dolar 22 sente geriledi.
ABD’de benzin stoklarının geçen hafta beklenenin çok üzerinde arttığının ortaya çıkması, dün petrol fiyatlarında sert düşüşe yol açtı. ABD ham petrolü dünü 5 dolar 43 sent, yüzde 7’nin üzerinde gerileyerek, son 16 ayın en düşük seviyesi olan 66 dolar 75 sentten kapandı.