DİSK'in araştırma birimi DİSK-AR tarafından hazırlanan rapor, emeklilerin durumu ile ilgili acı bir tablo ortaya koydu. Rapora göre milyonlarca emekli asgari ücretin altında aylık alıyor. Hazine destekli en düşük emekli aylık seviyesi 1.500 TL, ortalama işçi emekli aylığı 2.088 TL seviyesinde...
Raporda Türkiye’de 13 milyonu aşkın emekli ve hak sahibi olduğu belirtildi. Türkiye’nin en büyük toplumsal gruplarından birini oluşturan emeklilerin bayrama mutsuz ve yoksul olarak girdiği vurgulanan raporda şu ifadelere ler verildi:
"Emekli aylıkları giderek düşüyor. Yeni emekliler arasında asgari ücretin altında aylık alanların sayısı giderek çoğalıyor. Bilindiği gibi 2008’de AKP Hükümeti tarafından reform adı altında sosyal güvenlik mevzuatında yapılan değişiklikler emeklilik aylıklarının düşmesine neden oldu. Emeklilik yaşı yükseltilirken, emekliliği hak ediş koşulları zorlaştı ve emekli aylıklarını düşüren yeni bir hesaplama yöntemi uygulanmaya başladı.
Bu sistem nedeniyle emekli aylıklarının asgari ücrete oranı hızla gerilemeye başladı. Nitekim Mart 2020’de emekli aylıklarının 1500 TL’ye tamamlanması kararı alındı. Ancak emekli aylıklarının 1500 TL’ye tamamlanması emekli aylıklarının alt sınırının 1500 TL’ye yükselmesi anlamına gelmiyor. 1500 TL’nin altında emekli aylığı alanların emekli aylıkları korunuyor ancak 1500 TL ile olan fark Hazine tarafından ödeniyor. Bu nedenle Temmuz 2020’de emekli aylıkları 1500 TL’nin altında olan emekliler zam alamadı."
Gerçek maaşlar açıklanmıyor
SGK'nın en düşük emekli aylıkları konusunda yanıltıcı bilgiler verdiği belirtilen raporda, "SGK 2020 Ocak-Haziran döneminde sigortalı işçilerin asgari aylığını 2.030 TL, en yüksek emekli aylığını ise 3.890 TL olarak açıkladı. Oysa bu veriler gerçeği yansıtmıyor. Hükümet Mart 2020’de 1.500 TL’nin altındaki emekli aylıklarını Hazine desteği ile 1.500 TL’ye yükseltme kararı alırken SGK’nin en düşük emekli aylığını 2.030 TL olarak ilan etmesi kamuoyunu yanıltmak anlamına gelmektedir. Öte yandan ortalama emekli aylığı 2.080 TL iken en düşük emekli aylığının 2.030 TL olarak açıklanması akla ve bilime aykırıdır. Öte yandan 2020 yılı içinde emekli olan ve 1.500 TL civarında aylık bağlanan çok sayıda emekli olduğu biliniyor.
Türkiye’de halen milyonlarca emekli asgari ücretin ve dahası 1.500 TL’nin altında aylık ve gelire sahip iken SGK emekli aylık ve gelir dilimlerini açıklamamakta direniyor. SGK bir an önce aylık dilimlerine göre emekli aylığı alanların gerçek sayısını kamuoyuna açıklamalıdır" denildi.
Bayram ikramiyeleri eridi
DİSK-AR'ın raporunda bayram ikramiyelerinin yıllar içinde enflasyon karşısında eridiği de belirtildi. DİSK-AR, ikramiyelerdeki erimeyi şöyle ortaya koydu:
"Örneğin Haziran 2018’de asgari ücret 1.603 TL iken emekli bayram ikramiyesi 1.000 TL idi. Haziran 2018’de emekli ikramiyesinin asgari ücrete oranı yüzde 62 idi. 2020’de asgari ücret 2.324 TL’ye yükselirken emekli bayram ikramiyesi yine 1.000 TL olarak kaldı. Emekli ikramiyesinin asgari ücrete oranı yüzde 42’ye geriledi. Oysa emekli bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı korunsaydı emekli ikramiyesi 2020’de iki bayramda da 1448 TL olmalıydı (Tablo 1). Böylece emekliler 2020’deki iki bayramda toplam 896 TL kayba uğradılar. 13 milyona yakın emeklinin toplam kaybı 2010 yılında 11,6 milyar TL civarında oldu. Devlet emekliye 11,6 milyar az para ödedi."