Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 15 Şubat 2018 günü açıkladığı Kasım 2017 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması ile Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) Kasım 2017 dönemi sigortalı istatistiklerini değerlendirerek hazırladığı raporu açıkladı.
Geniş tanımlı işsizlik 6 milyona ulaştı
DİSK-AR’ın raporuna göre; TÜİK tarafından açıklanan dar tanımlı (standart) işsizlik oranı yüzde 10,3, mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 10,2 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 17,6 olurken, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 5 milyon 981 bin oldu.
Genç işsizlik oranı yüzde 19,3, kadın işsizliği ise yüzde 13,4 olarak gerçekleşti.
Genç kadın işsizliği yüzde 25, tarım dışı genç kadın işsizliği ise yüzde 29,8 olarak hesaplandı.
Yüksek öğrenim işsizliği yüzde 12,2 olurken ne eğitim ne istihdamda olan gençlerin oranı yüzde 22,9 olarak gerçekleşti.
SGK verilerine göre, Kasım 2017 'de zorunlu sigortalı sayısında 1 milyon 202 bin artış yaşanırken, aynı dönemde stajyer ve kursiyer sayısının 1 milyon 160 bin olduğu belirtildi.
İş bulma umudunu kaybedenlerin sayısı 621 bin
Gazete Duvar'da yer alan habere göre, TÜİK verilerine göre, dar tanımlı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1,8 puan azalarak yüzde 10,3 olarak açıklandı. DİSK-AR’ın raporunda, “Geniş tanımlı işsizlik ise vahametini koruyor. Ümitsiz olanların sayısı 621 bin olarak açıklanırken, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı ise 1 milyon 598 olarak hesaplandı” denildi.
TÜİK tarafından kullanılan standart işsizlik tanımı, belirlenen dönem içinde çalışmayan kişilerden, iş aramak için son 4 hafta içinde iş başvurusu yapmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek 15 ve daha yukarı yaştaki kişileri kapsıyor.
"Ne eğitim ne istihdamda olan gençlerin oranı yüzde 23,9"
Genç işsizliğinin 19,3 olduğu belirtilen raporda, “Dar tanımlı işsizlik sayısındaki düşüşe rağmen dezavantajlı grupların işsizlik oranları yüksekliğini koruyor. Tarım dışı işsizlik yüzde 12,1, genç işsizliği yüzde 19,3 olarak gerçekleşti. Ne eğitim ne istihdam olan gençlerin oranı ise yüzde 23,9 olarak açıklandı” ifadelerine yer verildi.
Raporda, eğitim durumuna göre kadınlar ve erkekler arasındaki işsizlik oranlarında farklılıklar olduğu, belirtildi:
“Eğitim durumuna göre işsizlikte kadın ve erkeklerde ciddi uçurum söz konusu. Yüksek öğrenim işsizliği yüzde 12,2 olarak açıklandı. Cinsiyete göre incelediğimizde ise erkeklerde yüzde 9 olan yüksek öğretim işsizlik oranı, kadınlarda yüzde 16,6 olarak hesaplandı” denildi.
"İstihdam 'artışı' stajyer ve çıraklar üzerinden yükseliyor"
TÜİK verilerine Kasım ayında, geçen yılın aynı dönemine göre istihdam 1 milyon 448 bin kişi arttı. DİSK-AR raporunda artışın, SGK verileri incelendiğinde çırak ve stajyer sayısındaki yükselmeden kaynaklandığı ifade edildi.
Raporda, “SGK verilerine göre son bir yılda (Kasım 2016-2017) sigortalı çalışan sayısında 1 milyon 852 bin artış yaşanmıştır. Ancak bu artış sigortalılık türleri açısından ciddi farklılıklar göstermektedir. Kasım 2016 yılında 423 bin olan çırak, stajyer ve kursiyer sayısı Kasım 2017’de yüzde 261 artarak 1 milyon 107 bine yükselmiştir” denildi.
"Haftalık çalışma süresi 37,5 saate düşürülmeli"
Raporda, işsizliğin azaltılması ve istihdamda kalıcı artışı için şu öneriler sıralandı:
“- ‘Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması’ ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
– Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
– İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
– Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
– Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun ‘insana yaraşır iş’ yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
– Kiralık işçilik yasası (6715) Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmelidir.
– Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
– Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimi işçi statüsüne geçirilmelidir.
– İş başında eğitim adı altında çırak ve stajyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
– İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.
– Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.”
DİSK AR'ın Şubat 2018 'İşsizlik ve İstihdam Raporu'nun tamamına ulaşmak için tıklayınız