Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 15 Temmuz darbe girişimini gerçekleştiren cunta yapılanmasının arkasında olduğu Gülen cemaatinin Kırgızistan'daki yapılanmasına dikkat çekerek, "Biz bir taraftan bunlarla mücadele ederken, diğer yandan büyükelçiliklerimizle birlikte bunlarla ilgili bilgileri aktarmaya başladık. Tehlikeyi görmeye başladılar. Kırgızistan mesela, orada da darbe girişimi yapabilirler. Bu sefer Kırgızistan'da bir darbe olursa bunu FETÖ yapar" dedi. Çavuşoğlu, "Gerekli bilgileri veriyoruz. Bu konudaki çalışmalarımızı da yoğunlaştıracağız. Böyle bir terör örgütü hangi ülkedeyse temizlenmesi için çalışmalarımızı sonuna kadar yürüteceğiz" diye konuştu.
Çavuşoğlu, "Bir büyükelçi mesela, 'Zamanında şunu yapmıştım, kriptolar vermiştim' dedi, onun için de gerekli işlemleri yaptık. Şu anda tedavi görüyor" dedi.
CNN Türk canlı yayınında Hande Fırat'ın sorularını yanıtlayan Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamaları şöyle:
Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satır başları şöyle:
Öncelikle başta CNN TÜRK olmak üzere medyaya teşekkür ederiz. Sizin aracılığınızla Türk milletine sizin sayenizde seslendi, darbe girişiminin başarısız olmasında kilit rol oynadınız.
Tabii bu YAŞ kritik bir YAŞ toplantısı. Özellikle darbe girişiminden sonra yapıldığı için tüm gözler buraya çevrildi. Tabii ki önceki YAŞ'lardan farklı olacak. Kimin hangi göreve getirileceği toplantıdan sonra belli olacak, gerekli kararlar verilecek. İçeriği bakımından da zamanlaması bakımından da ilginç bir YAŞ gerçekleştiriyoruz.
Başka büyükelçiler de görevden alınacak mı?
İlk aldığımız kararla ilişiğini kestiğimiz 88 kişi, bunların içinde iki tane büyükelçi var. Esasen geçen sene de 34 kişiyi başka kuruma göndermiştik. Bunların da ilişiği kesildi. Bunları da eklersen 120 kişinin ilişiği kesildi. Öyle görünüyor ki rakamlar daha fazla, ihbarlar geliyor onları da titizlikle değerlendiriyoruz. Bakanlığa sorular verilerek dahil olanları da titizlikle inceliyoruz. Başka kurumlarımızdan gelen bilgiler var. Bazıları da kendisini ele vermeye başladı. Mesela Katar'da çalışan bir memuru merkeze çağırınca kaçtı. Bir büyükelçi mesela, "Zamanında şunu yapmıştım, kriptolar vermiştim" dedi, onun için de gerekli işlemleri yaptık. Şu anda tedavi görüyor.
İki ya da üç tane daha büyükelçinin ilişiği kesildi. Titiz çalışmalarımız devam ediyor, dört beş tane de gelen ihbar var, onları da değerlendiriyoruz. Devletin kritik bakanlıklarını ve kademelerini hedef aldılar.
Bugün bir gazetenin manşetinde iddia: Müsteşar Feridun Sinirlioğlu'nun 7 yıl boyunca müsteşarlık yapması...
Müsteşarımız Feridun Bey, bu cemaatle herhangi bir ilgisi de bağlantısı da yoktur. Burada bir kişiyi hedef almak doğru değil. Görevden alınan büyükelçilere baktığınızda bu işi kimin yaptığını görebilirsiniz. Görevden aldığımız büyükelçilere baktığınızda, insan kaynaklarında bu tür işleri organize ettiğini görebiliyoruz. Mülakatlarda komisyon oluşturuluyor, bunları nasıl atlattılar, bunlar da incelenecek. Burada müsteşarımızı hedef almak doğru değil. Ben Feridun Bey ile iki yıldır çalışıyorum, fetö terör örgütüne net bir şekilde karşı olduğunu biliyorum.
Bir dönem Dışişleri Bakanlığı'nın dinlendiğini hepimiz okuduk. 3 Genelkurmay Başkanı'nın cayır cayır dinlendiğini görüyoruz. Bu son dönemde baktırdınız mı?
Baktırıyoruz, dinledikleri kurumlardan bir tanesi de Dışişleri Bakanlığıydı. O zaman en kritik toplantıları bile dinleyip sızdırdılar. Bundan sonra daha kapsamlı bir şekilde incelemeleri yaptıracağız. Bizim bakanlıkta, benim çalıştığım katta rutin bir şekilde yaptığımız için bugüne kadar herhangi bir unsurla karşılaşılmadı. Dolayısıyla, hatta konutta da yaptırıyoruz, dün yaptırdık hatta. Orası da temiz, yeni taşıdığımız için yine de yaptırdık. Düzenli bir şekilde yaptırmak lazım. Dikkatli olmak lazım, çünkü bu darbe girişimini yapanlar her yolu deneyebilirler.
İçeriden birilerinin, siyasetçilerin, bu işle ilgili olabileceğini düşünüyor musunuz?
Esasen bu örgüt, tüm siyasi partilerin içinde yer edinmek istendi. Zamanında bu örgüte bağlı kişilerin bizden milletvekili olduğunuzu biliyorsunuz. Ama bunlar temizlendi. Bizim, AKP içinde bunlara destek verecek ya da böyle bir girişimin içinde yer alacak arkadaşımız yok. MHP'yi ele geçirmeye çalıştılar, CHP'de deneme yaptılar. Ben bu üç partinin yönetim kadrolarına baktığımda, bu iddiaları doğru bulmuyorum. Bize de böyle bir bilgi gelmedi.
Sizin ve Adalet Bakanının gideceğinizi biliyoruz ama tarih hala tam olarak belli değil?
Dosyanın hazırlanmasına bağlı, geçici tutuklama talepleri ABD'ye ulaştırıldı. Bu darbeyle ilgili dosyalar hazırlanıyor, ifadeler alınıyor. Bu belgeleri Adalet Bakanlığımız ne zaman tamamlarsa bu dosyaları muhataplarımıza ileteceğiz ve Gülen'in bize iade edilmesi konusundaki çalışmalarımızı hem siyasi hem hukuki anlamda sürdüreceğiz. ABD'nin önerdiği komisyon henüz başlamadı. "Biz her türlü varız" dedik, yeter ki bizdeki dayanışma isteği onlarda da olsun. Biz tüm iş birliklerine sadık kaldık. Şu darbe girişiminden sonra bile ABD bu şahsı Türkiye'ye rahatlıkla iade edebilirdi.
Komisyon oluşturma konusunda acaba ABD'de bir ton farklı hissediyor musunuz?
Bu olayın ciddiyetini herkes gördü. ABD'nin yaklaşımında da olumlu bir değişiklik var ama bizim için esas kriter Gülen'in iade edilmesi. ABD'nin kollayıp kollamadığı konusunda bizim böyle bir görüşümüz yok. Ama şu da bir gerçek. O şahıs orada durduğu sürece ABD maalesef hedefte olacak. Amerikan karşıtlığında artış var. Ama bu artışı dengelememiz lazım. Biz bu artıştan hoşnut değiliz. Birçok konuda ABD ile iş birliğimiz var. Böyle bir iş birliği içinde de Türkiye'de darbe yapmaya kalkan bir kişinin ABD'de olmaması lazım. Sağa sola çekmesinler. Bir an evvel bu konuda adımlarımızı atmamız lazım.
Mısır konusunda herhangi bir veri yok, ama haberler çıktı. Ama bazı ülkelere gidebileceği konusunda bize istihbarat geliyor. Kaçmaması gerektiğini söylüyoruz. Bunların yandaşlarının hazırlık içinde olduğuna dair bize bilgiler de geliyor.
Bu AA'nın bir haberi çok dikkat çekti. FETÖ'nün Mısır'da toplanmaya başladıkları haberini gördünüz mü? Temas oldu mu?
Herhangi bir temas olmadı. Bu haberi gördük ama detaylı bir çalışma yapamadık. Şu anda net bir bilgi olmadan o bu şu ülkenin ismini vermeyi doğru bulmuyorum. Mısır'ın hayal kırıklığı değil ama BM'deki tepkisi de anlamlıdır. Güvenlik Konseyi bir deklarasyon yayınlamak istedi ve Mısır'ın bir itirazı oldu. "Demokratik bir seçimle gelen..." kısmına itiraz ettiler. Darbeyle iş başına gelenlerin bunu desteklemesi bizi şaşırtmadı, ama üzdü.
22 Ağustos'ta ABD'de yeni bir okulun açılacağı haberleri yansıdı. Şu okullarla ilgili de bize bilgi verir misiniz? Ne kadar kaldı, kimler kapattı?
Bu şartlarda bile, bu örgütün okuluna izin veriyorsa onlara "Hayırlı olsun" deriz. Değişik eyaletlerde de bu örgüte bağlı okulların ABD kanunlarını nasıl suistimal ettiğine dair makaleler yayınlanmaya başladı. Bu örgüt nerede, hangi faaliyetlerde bulunursa bunu da iyi incelemek lazım.
Azerbaycan hemen kararını aldı, kardeş KKTC hemen kararını aldı, gerekli işlemleri yapıyorlar bu okullarla ilgili. Yine Somali, Ürdün'deki okullar kapatıldı. Japonya, Makedonya gibi birçok yerde de işlemler yapılıyor. FETÖ'ye bağlı kişiler bu okullardan temizlendi. Ekvador'da yine haber geldi. biz bir taraftan bunlarla mücadele ederken, diğer yandan büyükelçiliklerimizle birlikte bunlarla ilgili bilgileri aktarmaya başladık. Tehlikeyi görmeye başladılar.
"Kırgızistan'da darbe olursa FETÖ yapar"
Kırgızistan mesela, orada da darbe girişimi yapabilirler. Bu sefer Kırgızistan'da bir darbe olursa bunu FETÖ yapar. Orada da tüm kurumlara yerleşmiş durumdalar. Kırgızistan bizim kardeşimiz, kardeş ülke. Hemen onlarla aldığımız istihbaratı anlatmamız lazım. Kırgızistan'da daha önce birçok darbe oldu. Hepsi darbeyle gitti. Şimdi bir istikrara doğru gidiyorlar. Bölgede biz, demokrasi ve istiklal bakımından önemli bir yerde görüyoruz. Oradaki en büyük yapılanma FETÖ'dür. Gerekli bilgileri veriyoruz. Bu konudaki çalışmalarımızı da yoğunlaştıracağız. Böyle bir terör örgütü hangi ülkedeyse temizlenmesi için çalışmalarımızı sonuna kadar yürüteceğiz.
"Rusya'nın çabalarına destek verdiğimizi söyledim"
İki sorum var. 15 Temmuz sabahı Bakü’deydiniz. Ermenistan’la normalleşme olacağı doğru mu?
Karabağ ve Ermenistan tarafından işgal edilmiş Azeri toprakları konusunda Minsk Grubu’nun çabaları artmaya başladı. Biz de katkı sağlamak istiyoruz ki Güney Kafkasya’da istikrar olsun. Bizim de daha önce Ermenistan’la ilişkileri normalleştirme çabamız oldu. Bölgede uzlaşının sağlanması konusunda ortak adımlar atabiliriz. Bizim için kriter Azerbaycan’ın bunları kabul etmesidir. Rusya’nın çabalarına destek verdiğimizi de söyledim.
İsrail’e ne zaman büyükelçi atanacak?
Meclis’te onaylandıktan sonra karşılıklı büyükelçiler atanır. TBMM karar verecek. Yakın bir zamanda herhalde Meclis’e getirirler diye düşünüyorum.