Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, ABD'nin İran'a yönelik ambargo uygulamasını deldiği iddiasıyla 20 ay önce Miami'de tutuklanan Reza Zarrab'ın, "tanık" statüsüne geçtiği davada bankanın isminin anılmasına ilişkin olarak açıklama yaptı. Ateş, "Paranın yurtdışı edilip bir takım işlemlerle yurtdışından getirilmesi konusunda hiçbir dahlimiz yok" dedi.
Denizbank’ın 2004-2013 yılları arasında Türkiye’nin Hazine tarafından görevlendirilmiş tek resmi takas bank yetkisine sahip olduğunu belirten Hakan Ateş, altın takas bankasının da devletin onay verdiği ve Altın Borsası'na kayıtlı, uygun belgeyi getiren her üyeye hesap açmakla yükümlü olduğunu söyledi.
'Denizbank', Zarrab'ın ifadelerinde nasıl yer aldı?
Zarrab, dün (29 Kasım 2017) görüşen duruşmada "Ticaret önce İran'ın Türkiye'ye ham petrol ve gaz satmasıyla başlıyor. İran Ulusal Petrol Şirketi (NIOC) petrolün satışını Tüpraş'a, gazınkini Botaş'a yapardı. Onlar da NIOC'ye borçlu olurdu. Tüpraş, Botaş, NIOC'nin Halkbank'ta hesapları var" dedi. Halkbank'a gelen paranın bu bankadan çıkışının euro ve Türk Lirası olarak DenizBank'a gelişiyle yapıldığını belirten Zarrab, daha sonra şirketi Royal Group'tan aldığı altının Dubai'deki şirketine gittiğini kaydetti.
Artı Gerçek'te yer alan habere göre Ateş, şöyle konuştu:
“2004’e kadar Türkiye’nin Hazine tarafından görevlendirilmiş altın takas bankası İş Bankası’ydı. Bu yıldan 2013’e kadar takas bankası bizdik. Bu tarihten sonra da Kuveyt Türk oldu. Takas bankaları altın işi yapan, altın borsalarına kayıtlı şirketlerin işlemini açmakla mükelleftir ve bu çerçevede tüm altın hareketleri takas bankasından geçer. Bizim bir tane yurtdışına döviz işlemimiz yoktur.”
"Hiçbir dahlimiz yok"
ABD’deki soruşturmayı OFAC denilen bir kurumun yaptığını kaydeden Ateş, “Çok büyük bankalara ceza kesmiş bir kurum bu. ABD’nin yaptırımlarını kontrol ediyor. OFAC’tan aslında Rusya yaptırımları ile ilgili Denizbank’ın istisna tutulmasına dair kendi görüşmelerimle sağladım. Rusya’ya yaptırımların dışında kaldık. OFAC ile yakın mesaimiz var. Önemli olan, paranın yurtdışı edilip bir takım işlemlerle yurtdışından getirilmesi konusunda hiçbir dahlimiz yok. ABD’de araştırılan konu isteyerek ve bilerek bu yaptırımlar delindi mi? Burada ne bilerek isteyerek ne bilmeden istemeden Denizbank’ın hiçbir işleme konu bir işlemimiz yok.”
"Altın Takasbank ile gider"
Takas bankası görevi ve sıfatıyla biz A kişisinden B kişisine bütün transferleri yaparız. Eğer para uluslararası gönderim ise swift ile gider. Türk lirası ile EFT ile gider. Bono ise Takasbank’la gider. Altın ise altının takas bankası ile gider ve bütün alışverişler takas bankası üzerinden olur. Biz de bu görevi Türkiye Cumhuriyeti hazinesi adına 2004-2013 arasında Denizbank olarak üslendik.”
Şemayla çizmişti
Reza Zarrab dünkü duruşmada bir mukavvanın üzerine altın ticaretinin nasıl işlediğini gösteren bir şema çizdi. Zarrab, "Ticaret önce İran'ın Türkiye'ye ham petrol ve gaz satmasıyla başlıyor. İran Ulusal Petrol Şirketi (NIOC) petrolün satışını Tüpraş'a, gazınkini Botaş'a yapardı. Onlar da NIOC'ye borçlu olurdu. Tüpraş, Botaş, NIOC'nin Halkbank'ta hesapları var" dedi.
Halkbank'a gelen paranın bu bankadan çıkışının euro ve Türk Lirası olarak Denizbank'a gelişiyle yapıldığını belirten Zarrab, daha sonra şirketi Royal Group'tan aldığı altının Dubai'deki şirketine gittiğini kaydetti.
Zarrab, bir Halkbank yetkilisinin kendisine İran'ın altın ticaretinde son durak olarak gösterilmesi gerektiğini söylediğini açıkladı. Dubai'de yapılan işlemler aracılığıyla İran'ın dış borçlarının ödenmesinin amaçlandığı vurguladı.
Hakim Berman'ın, paranın kullanıma açılması için kaç işlem yapılması gerektiği sorusuna Zarrab, "En az 10 işlem" yanıtını verdi. Zarrab, bütün bu sistemin Halkbank'ta sıkışmış İran parasını kullanıma açmak, böylece İran'ın dış borçlarını ödemek amacıyla tasarlandığını anlattı.