Bir askeri darbe, nerede olursa olsun medya tarafından güzel görüntülerle aktarılmıyor. Tank ve ağır silahlı asker fotoğrafları, generallerin niyeti hakkında pek de olumlu bir fikir vermiyor halka. Kendine ‘Ulusal Barış ve Düzen Konseyi' adını veren cunta yönetimi, 22 Mayıs darbesinin ardından imajlarını düzeltmek için bir propaganda programı hazırladı.
Darbenin hemen ardından haber kanallarının yayını kesilerek bunların yerine tüm ülkede askeri kanallar yayına başladı. Vatan sevgisi temalı şarkılar, el üstünde tutulan kral ile ilgili belgeseller ve Tayland ordusunu gururla takdim eden askeri geçit görüntüleri Tayland halkına yeni bir dönemin müjdecisi gibi lanse edilmeye başlandı. Slogan ise 'Mutluluk ve Birlik' olarak belirlendi.
Bu programın bir parçasını da 22-25 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilen dört günlük ‘Mutluluk Festivali' oluşturdu. Rock gruplarının sahne aldığı, filmlerin gösterildiği ve barış için birlikte dua edilen festival ile ilgili Reuters haber ajansına bir açıklama yapan ordu sözcülerinden Banpot Poonpian, “Ulusal ahengi sağlamak ve insanları yeniden mutlu etmek için elimizde gerekli araçlar mevcut” dedi.
Mutluluk uygulaması
Tayland'ın içinde bulunduğu bu sıkıntılı siyasi ortam kurnaz girişimcilere yeni iş alanları yaratıyor. Ülkede faaliyet gösteren ve eğitim programlarının yanı sıra oyunlar da üreten bilgisayar yazılım şirketlerinden Info Media Innovation, Android ve Apple için yeni bir uygulamayı piyasaya sundu: “Army Sticker”.
Kullanıcılar bu uygulama ile fotoğraflarını askeri çıkartmalarla donatabiliyor. Genelkurmay Başkanı Prayuth Chan-Ocha'nın kalplerle çerçevelenmiş bir fotoğrafı veya bir tankın üstünde el sallayan askerleri gösteren bir karikatürü dijital çıkartma olarak kullanmak mümkün.
Info Media Innovation firması yetkilisi Naraphol Deechuay, Tayland'ın İngilizce yayınlanan ikinci büyük gazetesi “The Nation”a verdiği mülakatta, bu uygulamayı geliştirirken amaçlarının ilk etapta para kazanmak değil, ülkedeki insanları mutlu etmek olduğunu ifade etti. Söz konusu uygulamanın iki çeşidi bulunuyor. Birincisi ücretsiz ama reklamlı, ikincisi ise ücretli ve fazladan 50 değişik içerikle çok daha kapsamlı. Deechuay, DW'ye yaptığı açıklamada şirketinin ordu tarafından bu iş için görevlendirilmediğini özellikle vurguladı. Army Sticker uygulamasını Facebook üzerinde yaklaşık 3bin 200 kişi beğendi. Uygulamayı sadece Android sistemi ile akıllı telefon ve tabletlerine indirenlerin sayısı ise 10 bini geçmiş durumda.
Eleştiri yerine 'Mutluluk'
Askerlerin planı büyük bir tantana ile nerede ise sorunsuz bir şekilde hayata geçiriliyor. Eleştiri yerine mutluluk. Problem yerine parti. Ancak görmezden gelinmek istense de problemler hala mevcut. Kral Bhumibol 22 Temmuz Salı günü, Ulusal Barış ve Düzen Konseyi'nin geçici anayasasını onayladı.
Tayland'ın Chiang Mai kentindeki Güneydoğu Asya Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Paul Chambers DW ile röportajında söz konusu anayasa metnini eleştirdi. Chambers bu kanunların askerî darbeyi meşrulaştırdığını, bir sözde reform süreci başlattığını ve askerî cuntaya, idare, yasama ve adalet sistemi üzerinde tam bir kontrol sağladığını kaydetti. Paul Chambers ayrıca metnin bütün askerlere genel af sağladığını ve bu anayasa ile bundan sonra seçilecek her sivil iktidarın askerler tarafından güçsüzleştirilebileceğini belirtti.
Darbenin gerçekleştiği günden bu yana sokaklardaki asker sayısı giderek azaldı. Ancak muhalif gazeteciler, aydınlar ve aktivistler hala karakollarda sorguya çekilerek onlara, askeri yönetim tarzına karşı haberlerin kabul edilmeyeceği bildiriliyor. Sosyal medya platformları da geçen süre zarfında sıklıkla bloke edildi. Uluslar arası Af Örgütü ülkeye bir korku ikliminin hakim olduğunu savunuyor. Generallerin iktidarı ele geçirmesinden sekiz hafta sonra sansürler biraz da olsa gevşetildi. Yeni bir düzenleme ile cuntanın “ahlaksızca reddedilmesi ve kamuoyunun güveninin zedelenmesi” yasaklanıyor. Ancak bu tanım da kuşkusuz askerlerin rahatlıkla baskı uygulamasına olanak sağlayacak.